Fríu Føroyar - 30.06.1942, Blaðsíða 3
1- árg,
FRÍU FØROYAR
Nr. 8
Føroyar frítt land
(Skrivari; Andrias J. Ziska)
(F'ramhalđ)
Henda nýggja fiskivinna hevur givið Føroj-um stóran
pening, men ófriðartíðin hevur samstundis tikið nógv frá Før-
oyingum, ja so nógv, at eg her ikki eri førur fyri at greiða
frá øllum missum.
Tó, lívið má livast sjálvt í sovorðnum tíðum, vit hava
fingið á okkum, har alt trúðar við oyðitig og deyða. Soleiðis
hava nú Føroyingar ferðast á havinum hesi ófriðarár. Ein
vandafull sigling, ein vandafullur fiskiskapur, men lívið eigur
einki betri til fólkið í Føroyum. Tí hava Føroyingar til
fullnar uppiborið tann vinning og tann pening, teir eiga í
Onglandi fyri fiskin, teir so dúgliga føra til avreiðingar har.
lnnløgutíð er tíðin nú hjá Føroyingum. Hann ið eigur
skip nú hevur góða innløgutíð, annaðhvørt hann roynur direkta
ella inndirekta sigling og feskfiskavitinu. Summir dríva fiski-
vinnu við egnum skipum, meðan aðrir leiga sær skip. Ymisliga
fer altíð úrslitið at verða hjá fiskimonnum, men yvirhøvur
hava allir fingið stórt úrslit peningaliga, og avlopspeningur
Føroyinga er tí vaksin seg størri og størri í Bank of England
meðan hesi ár eru runnin.
Føroya grundpeningur uttanlanda
Hesin fiskiskapur og henda avreiðing kann vissa F'øroy-
ingum ein »gullfond« í Onglandi, tí sterlingurin veksur hvørja
ferð skip koma fram við fiskafarmum.
Føroyatjóðin kann við hesum peningum frígera seg og
menna seg til framtíðar llv sum frí tjóð. Men skal peningurin
roknast surn ogn F’øroya, tá mega F’øroyingar fyrst broyta
hesa av løgtinginum gjørdu peningaskipan. Peningurin má
leggjast undir ein seðil- og valutabanka, eitt peninga-umboð,
sum F'øroya fólk eigur, sum F'øroya løgting setur á stovn fyri
F'øroj’a fólk. Flesin F'øroyalands banki skal setasc í staðin fyri
Danmarks Nationalbank og F'ærøernes Valuta-Cetitral.
Føroyingar mega tí fáa sær eitt nýtt Løgting, fáa sær
nýggja landaskipan, gera F'øroyar til frítt land. "Tá kutina
F'øroyingar gera góðan sáttmála við Ongland um hand-il og
samlívið tjóðanna millum,
Ein greið, føst støða.
Meðan lív Føroyinga nú er i eini »trýfólka-fløkju« og
hvør skýtur frá sær, tá trupulieikar og tvørligheitir ákoma, vil
eitt greiðari, tr)’ggari lív koma her hjá F'øroyingum, tá 'teir
sum trítt fólk taka ræóið yvir øllum samfelagslívinum í F'ør-
oyum.
Tað er ikki so frætt her nú, at fólkið veit hvussu stýrt
verður, og menn, sum fólkið hevur valt sær at ansa eftir, vita
lítið og einki.
Ikki so frætt sum eitt yvirlit yvir útflultar og innfluttar
vørur í krígsárunum er til skjals. Um handilin og vekslingina
aftaná at heimapeningurin kom og bann varð sett, at Sterlingur
ikki skal flytast inn til F'øroyar, er heldur einki yvirlit at
siggja enn.
Hvussú leingi teir vilja.hava eina sovorðna fløkju, veitt
ikki eg, men at eitt fólkakrav er neyðugt nú, ivast fáur i, tí
tað núverandi løglingið er ikki verja F'øroya fólks, heldur sita
teir og verja annara landa tjóð, og ætlanin tykist vera, at
peningurin, ið F'øroyingar streva frant, skal ikki nýtast til at
fáa Føroya fólk á føtur, hjálpa upp vinnulívi F'øroyalands,
men Sterlingurin skal mest møguligt gagna Danskarum og
Danmark, tá lej'st verður aftur.
Løgtingið er nú undirbrotligt Færøernes Valúta-Central.
I 1941 gjørdist yvirvøld yvir F'øroya løgtingi, nevniliga
íp'ærøernes Valuta-Central*. Av tí at peningurin *er alt avger-
andi her sum allastaðni, hevur sFærøernes Valuta-Central«
fingið størstu ávirkan á handil F'ørojinganna og á vinnulív
landsins. Tað er enn verri við hesi makt, sum tað er skipað
soleiðis har, at fremmandavaldið hevur 2 sessir, meðan løg-
tingið bara eigur ein sess innan »Valuta-Centralen«. Dult er
fyri fjøldini av F'øroya fólki, hvussu peningurin er varðveittur,
men vit vita, at tað er bannað at flyta Sterling til Føroyar.
Hvør maður, sum skal keypa uttanlanda, má tí fara við
bøn til »F'ærøernes Valuta-CentraU um veksling og um loj’vi
at innflyta til F'øroyar. Ja. um tað so er Føroya løgting, so
hevur Valutacentralurin \ virvald yvir tinginum hesum viðvíkj-
andi. Hetta sigur uppskot teirra sjálvstýris- og javnaðarmanna
á seinastu tingsetu. (Meira).
SKO-
SVERTA
N. S. JOHANNESSENS EFTF.
Thorihavn
STERKARI og HALD-
GÓÐARI ENN NÓGV-
AR VANLIGAR
SKJÚRTUR
Spyr handils-
mann tín Døm
sjálvur.
Gjørdar úr avgjørt
gavntódnaSum jyrsta
jlokks poplin í hvít-
um og litaðum sløg-
um iyri at svara til
VAN HEUSEN
flippur.
Hóskandi flippur
fáast altíð.
VAN HARDING SKJÚRTAN er
útgjørd við „van Heusen“ hálslíning,
ið als ilcki tódnar og hálvstívum man-
sjettum úr ,,Van Iieusen“ tilfari'. Tað
er trygd fyri at skjúrtan situr væl, er
vdkur og haldgóð frá hálslíning, sum
er vovin eftir skapilsinum av hálsin-
um, til mansjetturnar, ið ikki fara av
falding, og sum vara nógv longri
enn tann vanliga lina mansjettan.
VAN
HARÐING
Shirts made by
Harding, Tilton & Hartley, Ltd
London & Taunton, England-