Tímin - 17.01.1946, Blaðsíða 2

Nr. 3. 4. árg.
TIMIN
17. januar 1946
% % m i tt \lr:l
Hósđagin 17. januar 1946.
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12oyrupr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fas-tar lýsingar
eftir avtalu).
fyri ikki at lala um tey ræðu-
ligu atomvápn, sum í løluverki
kunna pella bæði stórveldini og
allan knøttin sundur og liarvið
skapa tryggan ævigan frið.
Við dagligum tíðindum frá
stórvelduniim Russlanđi, U. S. A.
og Onglandi um kríggfyrireik-
ipgar og hvussu kríggsbúgvin
tey nú eru, kann mannaættin
ikki hava stórar vónir um nakað
serliga gott úrslit úr alheims-
fundinum í London.
Nordmændene
var udvandrede Danske
Sum øll vita, var seinasta
kríggj fingið í lag og førl at
enda til at knasa teir týsku
ófriðakropparnar, sum søgdust at
vera teir einastu, ið vildu hava
kríggj til avgerðan av millum-
landa trætumálum. Hetla vóru
øll tey Sameindu londini samd
um, at kríggj skuldi vera bann-
lýst, sum tað var samtykt á
Parísarfundinum undan hesum
krígnum; av tí at Týskland eis-
ini hevði skrivað undir hesa
samlykt, vera nú teir týsku
generalarnir og politikkararnir
dømdir í Niirnberg, sum brots-
menn móti allari mannaæltini,
tí um teir høvdu ikki lopið á
Pólland í 1939, hevði helst einki
kríggj verið aftur og menniskjan
hevói livað í friði og kunnað
avgjørt sínar trælur við sakar-
máli. Taó sum ger Týsklands
brotsgerð grefliga og sum fer at
fella fyrisløðumenninar, er, at
tað longu í friðartíð gjørdi seg
klárt til kríggj vió al fáa til vega
alt kríggstilfar og soleiðis kunna
byrja lá líkindini vóru til.
At beina fvri tílíkum brots-
mannalyndi var taó at allar
heimsins tjóðir tóku seg saman
við fí endamáli at knasa Týsk-
land; hetta tiltak eydnaðist út í
odd og egg.
So stalt skuldi alt verið í
besta Jagi, og øll hin friðselsk-
andi verðin kann nú í friði og
náðum fara undir at byggja hin
endaliga veraldarfriðin oman á
líki Týsklands.
Men ikki tykist alt at ganga
so smurt; tó at stórir fundir
vera hildnir og menn frá flestu
heimsins londum sleppa at tala
í dagar og vikur, kemur tað at
skína ígjøgnum at hetta kríggið
var einki ólíkt øðrum stórkríggj-
um: tann einglaliga semja, ið
var millum stórveldini krfggs-
árini, er nú broytt til eina
hvassa kapping um hvør, ið
skal hava mesta partin av verð-
ini at ráða yvir. Atætlanin ikki er
at avgera trætir við munntalu,
sæst av teimum øgiligu kríggs-
fyrireikingum sum tey øll gera,
bæði á lnndi, sjógvi og í luflini,
Persónvognur
í Dimmu nr. 3 stendur grein
við hesi yvirskrift, prentnð eftir
Nordlyset. Atvoldin (il al Dimma
prentar hana upp er óivað tann,
at ein norskur granskari sigur í
henni at Danir í fornum døgum
vóru høvuðsfólkið í Norðan-
londum, og at Norðmenn eru
berl úlflytarar úr Danmark.
Sum dømi tekur hann, at ley
trý Noróanlandamálini langl upp
í tíðina nevndist danska málið;
eitt er nakað løgið, og tað er at
svenska málið harvið verður
kallað danskt, men ikki man
hann hava nakað prógv fyri at
Danir hava bygt Svøríki.
Tá ið nú Norðmenn eru kom-
nir úr Danmark og eru Dansk-
arar, er næst at spyrja: hvaðan
eru so Danskararnir komnir?
ymsar meiningar eru um tað,
men flestar halda, at leir eru
komnir sunnaneftir. Fer man
so langt aftur í tíðina, eigur ein
líknandi yvirskrift at eita:
Danskerne var udvandrede
Tyskere,
men tað er jú ikki so pent at
siga nú á døgum.
Gamlar syndir bøtðSt
Skiparafelagið hevur fingið al
vita frá amtinum at statsminist-
eriið og Grønlandsslýrið hava
kunngjørt at hereftir kunna øll
grønlenđsk sjókort, eisini ser-
kort og siglingarleiðbeiningar,
fáast í fríum handli.
Undan krígnum eydnaðist tað
grønlandsskiparum bert viðstríð
og mikið slrev al fáa ley neyð-
turvuligu kortini til sigling í
vandasjógvi á lí stongda øki,
og tá mátti Grønlandsstýrið hava
tey aftur sum skjótast aftaná
nýtsluna; men nú amerikanarar
hava haft landið undir sær,
tykist Stýrið at hava lært nýggj-
an sið.
Fólkatalið I Týsklaudi
Reuter sigur frá Týsklandi at
fólkanøgdin er nú 65.286.000,
tað eru 68.000 fleiri eim í 1933;
hon er býtt sundur I fýra parlar
nú: 22.043.800 í eingilska part-
inum, 19.693.600 í russiska,
17.156.000 í amerikanska og
6.392.600 í franska.
MERKIÐ hevur fund i Avhalds-
húsinum í kvøld kl. 9.
H. A. Djurhuus flytur rødu.
Amerikanarar
finnast at
Onglendingum
Um Onglendinganna atburð f
Java og Siam móti uppreisnar-
monnum har, hava amerikonsk
bløð havt drúgvar og atfinning-
samar greinir. M. a. siga tey at
Onglendingar sum hevnd oyddu
eina heila bygd, Bekassi, á Java,
á sama hátt sum nazistarnir
týndi bygdina Lidice í Tjekko-
slovakíinum á sínni. Tíðinda-
maður United Press sigur so-
leiðis frá hesi lilgongdini: »Vogn-
arfullir av soldátum koyrdu eftir
gøtunum og oystu træhúsini
undir við benzini og tveittu
brandbumbur aftaná, meðan
tanks og kanónir fylgdu við til
at verja, um nakar av bygda-
fólkinum vágaði at loypa á.
Indonesiskir vognar sum rýmdu
við fólki úr bygđini, vórðu
oyddir við maskinbyrsum og
kanóneldi frá R.A. F. flogførum.®
»Hvussu nógv ið doyðu, er
ikki gott at siga, mcn talið álti
at vera stórt,« sigur New York
Times og leggur aftrat »at eing-
ilski censururin á Java er strang-
ari enn nakrantíð, so at eing-
ilsku bløðini fáa lítið og einki
at vita um veruleikan í Indo»
nesiu.«
Amerikanarum dámar illa at
Onglapd í friðartreylunum við
Siam hevur tikið sær so nógv
ræði, at hetta land veruliga
kemur at vera unđir eingilskum
ræði.
Til valdsgerðirnar á Java siga
Onglendingar einki, men ein av
teirra hægstu monnum í Eysl-
urasiu sigur al tað er ósatt at
Siam er komið undir eingilskt
ræði. Tvørturímóti hava Ong-
lendingar, tó at teir eru í kríggj
móti Siam, ikki roknað tað
fyri fíggindaland.
Føroysk eplir
Framleiðslumenn hava sagt
frá, at teir hava til sølu um
1800 sekkir. Heilt verður á
keypmenn fyribils berl at
selja føroysk eplir, og á heil-
sølumenn og aðrir fyribils
ikki at innflyta eplir til Før-
oyar. Keyptnenn verða um-
bidnir at venda sær til Før-
oya Búnaðarfelags skrivstovu,
Tórshavn (telf. nr. 341), sum
vil ávísa, hvar teir lcunnu fáa
føroysk eplir til keyps.
LØGTINGSSKRIVSTOVAN
DYNAMITT
og annað spreingievni.
C. C. JOHANSEN,
Tórshavn — telf. 30.
Vit kunna lata
kjøt, flesk, pylsur og konserves
S. HOULBERG ÆS Kødbyen — Købejihavn
Pf. Skála Skipasmiðja
Telefon nr. 1 (2 linjur)
Vit loyva okkum at minna útgerðarmenn og skipaeigarar á, at
vit gera allar umvølingar á stál- og træskipum.
Vit hava landsins størstu sleipustøð og mest nýmótans mekan-
iska verkstað.
i
Vit hava umbygt og moderniserað fleiri skip, og eru menn á
einum máli um, at arbeiðið hevur verið væl úr .hondum greitt.
t
Um tilfar fæst kunnu vit eisini byggja nýggj skip og gera tær
neyðturvuligu tekningar.
Vit hava eisini deild fyri elektrisk arbeiði og elektriskar
innstallatiónir.
Sleipustøðin hevur sín egna kavara.
Minnist til BABNAHJALPINA