Tímin - 16.05.1946, Blaðsíða 2

Nr. 20. 4. árg.
TIMIN
16. mai 1946
# i tn I n lWr-20l
Hósđagin 16. mai 1946.
Utgevari: Havnar Framburðsfeiag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Lanđsprentsmiðjan. Tlf. 143
Ilaldaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssolu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12 oyru pr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
StjórnarstøSan
Seinasta fríggjadag endaði ej'ka-
lingið, eflir tað at sljórnarskip-
anarmálið hevði verið til aðru
og triðju viógerð. Sum ællast
kundi eftir tí, sum frætt var frá
nevndarviðgerðini, fekksl eingin
semja. Sjálvstýrisflokkurin og
fólkaflokkurin mállu halda fast
um, ikki al taka vió ríkisslýr-
isins uppskoti, javnaóarmenn
ynsktu hetta uppskotið broytl
nakað í sjálvstýrisleið, sambands-
menn liøvdu heldur viljað broytt
lað í samhandsleið, men øll
vistu, al'teir at endanum fóru
al semjast um al taka ríkisslýr-
isins uppskot, sum tað er. Og
so var eisini.
Lógujipskotið um fólkaatkvøðu
um sljórnaiskipanina var í fýra
greinum. Grein 1 var um tíðar-
festingina og Ijóðar: »Inden 15.
Septemher 1946 afholdes Afstem-
ning angaaende Øernes statsret-
lige Stilling. Dagen for Afslem-
ningen faslsælles af Lagtingets
Landsnævn.« Um hesa grein
vóru allir lingmenn samdir, og
varð hon samtykt vió 22 atkv.
fyri, ongari ímóti. í grein 2
verður fyriskipað, at alkvøóu-
rætt eigur hvør tann, sum er
heiinahoyrandi í Føroyum og
atkvøðudagin hevur fylt 21 ár.
Her búgvandi fólk, sum ikki er
føtt í Føroyum hevur ikki al-
kvøóurætl, uttan ávarandi hevur
havt fastan bústað í Føroyum so
langt aftur sum fyri 9. apríl 1940.
Hetta varð samtykt av sjálvslýr-
ismonnum, fólkaflokksmonnum
og javnaóarmonnum.
I grein 3 verður skipað fyri,
at veljarar sum liava forfall vegna
sjúku ella av aðrari orsøk fáa
líkindi atalkvøða. Hon varó sam-
lykt av øllum tingmonnum.
Grein 4 var tann, sum stríðið
mest stóð um. Her skutu sjálv-
stýrismenn og fólkafloksmenn
upp, at alkvølt verður fyri einum
av fýra punktum:
1) meira samhand enn ríkis-
sljórnaruppskolið býður,
2) stjórnarskipan eftir ríkis-
stýrisins uppskoti,
3) meira sjálvstýri (fríari støða)
enn eftir hesurn uppskoti,
4) loysing.
Uppskotið fall, berl 10 atkvøð-
ur vóru fyri (1 fólkaflokksmaður
lievur ikki kunnað lultikið í
hesi lingsetu). Um hetta uppskot
varð samtyld og komið til at-
kvøðugreiðslu millurn manna,
hevði verió klárlagt á hvørjum
hógvi føroyskir veljarar ynskja
okluim at liggja, sjálvstýrisleið-
ina ella sambandsleiðina, við
tað al leir, sum alkvøddu fyri
3) ella 4) mattu roknasl al vilja
halda fast um reina sjáIvstýris-
sløðu: egið lóggávuvald, egið
fyriskipanarvald, egið peninga-
virði, samráðingarrætl við onn-
ur lond og einki haft av annara
lands grundlóg ella ríkisdegi.
í staðin fyri hella uppskot
varðsamtykt av sambandsmonn-
um og javnaðarmonnum soljóð-
andi uppskot:
1) Ønsker De den danske Re-
gerings Forslag sat i Kraft?
2) Ønsker De P'ærøerne løsre-
vet fra Danmark?
Uppskolió varó samlykt av
teim 6 samhandsmonnum og
teim 6 javnaðarmonnum og
miðar ímóli at dríva fólk til, av
ræðslu fyri loysing, at alkvøða
fyri ríkisslýrisins uppskoti, sum
javnaðarmenn ikki lordu ganga
undir í Kej'pmannahavn við tí
orðaljóð, tað hevur, og sum teir
setlu fram broylingaruppskot til
nú á Løglingi, eitt broylingar-
uppskot, sum herl 5 teirra at-
kvøddu fyri.
Nú velsl um, hvat ríkisstýrið
ger. Torir tað sela hesa alkvøðu
í verk, ella man tað ikki hugsa
tað sama um hana, sum um ta
atkvøðu, sum sambandsmenn,
javnaðarmenn oggamla sjálvstýri
kravdu undan seinasta Løgtings-
vali: fyri ella ímóti Danmark,
at lann atkvøðan fer al vera
lýdningarleys, tí ov Jítil partur
av veljárunum fer at lutlaka?
Ta merkiligastu og syndarlig-
astu støðu í hesum máli hevur
sum vant L. Zachariasen. Tað
man ikki vera beinl al leggja
aflrat: »og hansara flokkur«, lí
flokkurin veit einki um, hvat
L. Z. sigur hansara vegna í
seinasla Tingakrossi.
Sum so ofta fyrr, ber hann
skeiv boð, og er hest at hefla
hesari ranglýsan áórenn hon
kemur ov víða millum manna
og verður hildin at vera sann-
leiki. L. Z. sluivar: Tá ið fólka-
flokksins uppskot fyri fólkaat-
kvøðu um 4 punkt var fallið á
tingi, fekk nppskotió frá sam-
bands- og javnaðarmonnum fyri
fólkaalkvøðu um 2 punkt:
ríkisstýrissins uppskot ella loys-
ing, allar tingsins atkvøður og
varð soieiðis viðtikið av øllum
flokkum. Og seinri sigur hann:
Skilamenn(?) nnigu annars rokna
fyri sjálvsagt, at ailir hinir flokk-
arnir, sum hava verið við í ling-
ingunum við ríkisstýrið annað-
hvørt sum loysingamenn(l) sam-
handsmenn ella javnaðarmenn,
viija mæla sínum veljarum lil
at taka lut í komandi fólkaat-
lcvøðu, sum teir sjálvir hava
viðtikið.«
Henda við mildum orðum
sagt: illavorðna frásøgn má
verða jarðløgd beinan vegin.
Fyri uppskotinum atkvøddu 6
javnaðarmenn og 6 sambandsmenn
og eingin annar.
L. Z.s frásøgn er blóðskeiv.
Lal okkurn siga, al tað er av
misgáum, hann skrivar so. Hann
mælir sfnum monnum lil al
vera firtnar, tí L. Z. varð ikki
boðin til Keypmannahavnar
aftur hesa ferð, so gleiðheintur
hann fylgdi bjóðingini frá harra
Buhl og kóm aftur við tí einum
sjdlvsiýrismanni sera prýóiliga
kravi: avreiðing til Danir av tí
enska peningavirði, vit Føroy-
ingar høvdu vunnið okkum í
bardagatíðini, og kollveltan av
Sjóvinnubankanum, tí føroyska
peningastovninum sum hevði
stimbrast so væl í bardaga-
tíðini, og sum, av tí hann
ikki varð kollveltur, hevur gjørt
ley flestu skipakeyp møgulig,
sum hava farið fram, síðan
friðurin kom. Al kalla øll skip
sum komin eru til landið, eru
keypt fyri føroyskan pening og
uttan sluðul frá »Fiskeribanken«,
sum L. Z. og aðrir gabbaðu so
mikið av. Um tað uú lievði
hepnasl, og Sjóviunubankin
hevði verið rendur í rot, hvussu
nógv skip høvdu vit keypt fyri
tann undirbalansa Telefonverk
Føroya Løglings hevði hesi
árini?
Einaferð fara Føroyingar al
vakna. ()g tev munna vera nógv
í Føroyum, sum nú skilja, hvat
skaðamenn, leir vóru okkum,
sum í bardagatíðini tóku lógva-
tøk lil al byrgja føroyskl sjálv-
bjargni inni. Ein meginluti av
L. Z.s veljarum eru óivað góðir
sjálvslýrismenn, hert villførdir.
Teir munnu ikki lala so fara
við sær, tá ið leir síggja, livussu
blóðskeivar lýsingar blað leirra
her fram.
Nú er ikki tíð al spjaða.* Nú
mugu teir, ið vilja veruligt sjálv-
slýri standa saman og ikki hýla
seg sundur í hólkar av smá-
sinni.
RikarcL Long
Flskasøla
•
Viðanes 1000 pd. slrl., Kvik
850, Skálanes 5300, Veslurleiki
800, Skipafossur 213, Purple
Heather 492, Lítla Emma 2403,
Hanna 1794, Yvonne 3311, Be-
arnaise 3866, Vilhelmina 1568,
Albert 3869, St. Jaques 3817,
Falkur 1700, Alvi 667, Suður-
farið 559, Bjørn Ólafsson 2216,
Varvasleinur 159, Fagranes 1849,
Carlton 1209, Johanna 2250, Re-
gina 2286. Lilie 8500, Polo 4400,
Haraldur 3400, Sigurfarið 2750,
Stakksáfossur 539, Vestmanna
1080, Leivur Øssursson 7500.
Lastbilkoyring telf.
457«455
Tað kunngerst liervið, at kæri
maður mín,
JÓGVAN NÆSSAA,
verður jarðaður hósdagin 16.
mai kl. 2 s. p. heimanífrá út í
hin nýggja kirkjugarðin.
Tórshavn, 14. mai 1946.
Familjunnar vegna
Blisabeth Næssaa
Eftlr trolara
Fólk er nú fari til Onglands
eftir trolaranum, sum Elilh Godl-
fred o. a. í Vági hava keypt.
Hann hevur verið armeraður
undir krígnum, og somikiðskal
gerast við hann, at hann verður
neyvan liðugur fyrr enn seint í
heysl, m. a. skal maskinan
broytast lil oljufýring. — Hann
skal nú siglast lil Føroyar, her
øll umvælingin skal gerast.
Lærarasetan
Skúlasljórnin hevur í gjár sett
hesar lærarar í nýlt embæti:
H. P. Holm, sum hevur verið
lærari í Hvalba, er setlur í Vági.
Óli Dalil, sum hevur haft
emhæti 1 Funningsfirói er nú
flytlur til Viðareiðis.
A Havnini
hava liesi skipini verið: Leygar-
dagin kom Hoyvfk úr íslandi
við 400 ks. og fór lil Aberđeen,
Carl úr Aberdeen, til Islands,
Bearnaise úr Aherdeen, tilíslands,
Heyganes úríslandi, til Aherdeen,
Norðberg úr Aberdeen, tilíslands,
Sonja danskur hvalabálur, úr
København, til Grønlands týs-
dagin. Sunnudagin: Veslnrleiki úr
Bucliie, lil íslands. Mánadagin
Merkur úr Vági við bátafiski til
Aherdeen, Havgásin úr Vági, til
íslands. Rebeiro við 1200 ks. av
línuíiski undan Føroyum til Hull.
Týsdagin: Tjaldur úr København,
týsku Irolarin York úr íslandi
til Wesermúnde, Sølvasker úr
íslandi lil Aberdeen, Slella Argus
úr íslandi, til Hull. Mikudagin :
Marile úr Islandi við 17000 fisk
til Aberdeen. Royndin Fríða úr
Hull, á beding, Norðan við fullum
farmi av fiski undan Føroyum,
til Aberdeen. Líttla Emma úr
Aberdeen við farmi. Alvi úr
Aherdeeu, á beding, hvalabátar-
nir Heykur og Siri úr Noreg.
Kongaskifti í Italin
Hin gamli kongurin Victor
Emanuele, sum ikki er so væl
umlóktur aftaná kríggið, fór frá
seinasta leygardag, og sonurin,
Umberto krúnprinsur, lók við
súm Umherto II.
Victor Emanuele er boðin til
Egypt av Farouk kongi, og
kom lil Alexandriu við einum
italskum kríggsskipi mánadagin.
Har er ætlanin hjá honum at
verða verandi.