Tímin - 26.09.1946, Síða 1

UTGEVARI:
HAVNAR FRAMBURÐSFELAQ
Haldaragjald: 2 Ur ársfjórðingin.
i leyssølu: 15 oyr. eintakið.
NUMMAR 37
HÓSDAGIN 26. SEPTEMBER 1946
4. ÁRGANGUR
Fólkaathvøðan
á Løgtingi
Leygardugin kl. 4 var lingið
setl eftir avgerð av 10. august
til at kanna fólkaalkvøðuna.
Skrivarin las gerðabókina frá
seinasta fundi npp. Andrass Sa-
muelsen bað um orðið og mót-
mælti formannsins fi ásøgn miku-
dagin, um at Foroyar vóru eill
frítt ríki, skuldi først í bókina;
hann bað'allar tingmenn stemma
móli gerðabókini. Síðan fór at-
kvøða fram um góðtakan av
gerðabókini við navnakalli. Ur-
slitið var at gerðabókin fekk 12
ja atkvøður og 11 nei. Síðan las
formaðurin upp 3 lelegramm,
sum komiu vóru til løgtingið.
Fyrsta var frá føroyska studenta-
felagnum í København, næsta
frá Bergens Bondelag og triðja
frá Jacob Mortensen úr Øravík,
sum nú er staddur í Buckie.
Harnæst segði formnðurin frá,
at uppskot til stjórnarskipan
fyri Føroya var framløgd, um-
framt eitl uppskot frá teim 5
sambandsmonnum og 6 socia-
listunum. Dagsskráin var: l.við-
gerð av málinum Fólkaatkvøðan.
Th. Petersen lók nú orðið,
meðan varaformaðurin P. M.
Dam settist í formahssessin. Tb.
Petersen greiddi frá at eftir tøl-
unum frá Løgtingsskrivstovuni
var úrslitið av Fólkaatkvøðuni
so: Stjórnaruppskotið5490, Loys-
ing' 5656 og ógildugar 478. Tá
fínteljingin ikki kundi vera liðug
fyrrenn mánadagin, bar ikki til
at avgera nakað fyrr enn tá, tó
at høvuðsúrslitið einki fór at
broytast. Atkvøðan var nú liðug
og tað nyttaði ongum at royna
at reingja bana; hon vísir til
fullnar at Føroyar liava fingið
suverenitelin aftur. So las bann
upp uppskolið um nýskipanina
frá leim 12 lingmonnum, bon
ljóðar so:
DPPSKOT
til løgtingssamtyktar
Undir føroyskan fólkadóm vai ð
av Føroya løgfingi við samtykl
frá donsku stjórnini løgd avgerð
um framtíðar ríkisrætlarstøðu
Førojra.
Fólkaatkvøðan 14. sept. 1946
gav tað úrslil, at tilboðið frá
donsku ríkisstjórnini um ný-
skipan innanfyri danskt grund-
lógarmark fall, meðan loysing
Danmarkar og Føroya millum
varð samtykt.
■HB
Hesin fólkadómur kunnger
fólksins umboðsmonnum, Før-
ova løglingi, sína bindandi avgerð
at stjórnarræði Føroya nú er
bjá Føroya fólki og áleggur á
benda bátt løgtingið at fremja
fólksins vilja.
Løgtingið kunngerð, at tað fer
undir at fremja henda fólkavilja
á regluligan bátt. Tørvandi lógar-
uppskot verða løgd fy-ri løglingið
til samlyktar, og uppskot verða
selt fram lil at skapa tað umboð,
ið fyribils skal taka við stjórnar-
ræðinum.
Løgtingsformanninum verður
álagt beinanvegin at gera hetta
kunnugt fyri Føroya fólki, og
al boða donsku ríkissljórnini frá
besum, samstundis sum sagt
verður frá, at tingsins samtyktir
til at sela fólkaviljan í verk viija
verða gjørdar donsku ríkissljórn-
ini kunnugar, áðrenn tær verða
kunngjørdar.
Á Føroya løgiingi, 21. sept. 1946.
P. Petersen. P. Dahl. J. F. Kjøbro.
H. P. Klein. R. Rasmussen. R. Long.
Jákup i Jákupsstovu. Fr. Bláhamar.
A. Sørensen. P. Jaeobsen. S. Ellefsen.
Th. Petersen.
Tb. P. belt fram at løglingsins
meiriluti slóð aflan fyri at
frernja fólksins vilja. Hann las
nú upp mótmæli frá teimum 11
løgtingsmonnunum, liarf teir
hólti við í harðasta bardaga á
demokraliskum grundarlag at
stríðasl fyri al meirilutin skuldi
ráða. Orðaljóðið var í støðum
heldur grovt. Th. P. minti á tey
tíðindi og sleyg, sum í hesum
døgum bórust út av radio, bløð-
um og fólki, og vóuaði at parta-
menn hansara kundu gloyma
tey orð, sum mótstøðumenn,
teir 11 bøvdu nýtt, so at gott
samarbeiði kundi fáast í lag, á
tingi. Hann manaði teir, sum
bøvdu vilja selt alt á eitt kort,
lil al vera loyalar móti avgerð-
ini. Til at útføra fólksins vilja
á besta hátt lovaði hann at
hann og hansara menn skuldu
gera sílt besta til al skapa tey
amboð, ið kravdusl til al skapa
nýskipanina á regluligan hált.
Nú eiga vil al gera okkum lil
reiðar at taka ímóti teim ymsu
stovnum, so livørl sum danska
stjórnin handar teir yvir eftir
okkara ábeitan. Tað fyrsta, ið
er at gera, er at seta eina bráð-
fengis stjórn, ið fær hægsta ræði
í landinum, helt Th. P. fram,
tað sum hevur ligið hjá einum
føroyskum amtmanni í Dan-
mark og hansara varamanni
her til 14. seplember. Nú var at
far'a til arbeiðis. Teir 11, sum
høvdu lagt mótmælið inn, áttu
at gera sum minst burtur úr tí,
fyri sína egnu skuld. Hann
skeyt upp, at málið fór í eina 5-
mannanevnd.
Kr. Djurhuus tók so orðið,
segði at atkvøðan gav ikki nakað
demokratiskt grundarlag til at
broyta stýrisskipanina. Hann.
gramdi seg um al ein triðingur
av fólkinum skuldi taka rættin
frá binum til at vera í sam-
bandi við og njóta alt gott frá
einum ríki, sum bevði 4 milli-
ónir av fólki; har kom hann
aftur við lí skaða, tað var fyri
ungfólkið, sum ikki fór at sleppa
at rýma av landinum til Dan-
markar. Hann segði seg vera
vissan í al fólk, ið høvdu atkvøtt
fyri loysing, vistu ikki hvat tey
gjørđu. Her lalaði formaðurin
at, og segói at Djurhuus hevði
ongan rætt til at siga slíkt.
Ábreiðslan rørdi tó ikki Djur-
huus, ið tók upp aftur somu
orðini. Harnæst legði hann eftir
Jákupi í Jákupsslovu og segði at
tað var nógv fyri, at ein maður
skuldi gera av Føroya lagnu og
enntá meiri tann yngsti. Við
nevaduki segði hann: Vitboyggja
okkum ikki fyri hesi avgerð.
Síðan las hann upp mótmæli
frá teim 11, ofta fylgdir av skglli-
lálri frá áhoyrarunum.
P. M. Dam tók undir við Kr.
Djurhuus í tí hann hevði sagt
um atkvøðuna og legði aftrat,
at hann allíð vildi virða eitt
fleirlal frá teimum, ið vildu
standa saman; tá tað var fyri
eina rættiiiga sak átti minnilutin
altíð hansara megi, men nú vildi
ein meiriluti, ið var ein minni-
luti gera stalskvett. Tí vildi hann
PERSÓNKOYRING
TELEFON 216
HUGO ØSTER
forða við at krevja nýtt Iøg-
tingsval.
Th. Petersen svaraði Djurhuus
aftur at siður var ikki á tingi at
greiða atkvøðu eflir aldri. Til
Dam segði hann: Vit eru altíð
klárir at taka val, lá vit hava
útint fólksins vilja, og teir sum
hava bjóðað Ioysing hava handað
yvir.
A. Samuelsen fanst at donsku
stjórnini, hon hevði ongan rælt
til at úttala seg, fyrr enn
hon hevði fingið boð frá ting-
inum (mangt er í neyðini nýtt!
fyrr plagar Andrass ikki at um-
boða slíka meiningl). Annars
royndi hann at vera stuttligur
við al tosa um tystar kamelar I
Føroyska studentafelagnum í
Ivøbenhavn o. s. fr., men hvørki
tingmenn ella áhoyrarar hildu
hann vera stultligan.
Kr. Djurhuus og A. Samuelsen
høvdu aflur nakrar atfinningar
um atkvøðuna.
A. Sørensen gav eitt sakligt
yvirlit yvir gongdina á tingi tá
sendimenninir vóru aflurkomnir,
og víðari upp til at fólkaatkvøð-
an var samtykt. Har prógvaði
liann at sambandsmenn og
socialistar høvdu kravt og fingið
atkvøðuna, og nú var einki al
trælast um.
Jákup í Jákupsstovu segði við
Kr. Djurhuus al tá hann bæði
var valbarur og hevði atkvøðu-
rætt eftir lingsins avgerð, mundi
hann eisini vera búgvin at talca
eina avgerð. (Framh. á síður 4.)
Vit levera
KJØ T-PYLSUR - FLESK
06 KONSERVES
UMBOÐ:
OTTO JACOBSEN
S. H0ULBER6 A/s
Vestmanna Fedevarer- Pø/ser-Leverpostej og Konservesfabriker
Tlf 1 fir 4.1 Statskontrol 352
ilj. cr KØDBYEN
F===—
KØBENHAVN