Tímin - 26.09.1946, Blaðsíða 2

Nr. 37. 4. árg.
TIMIN
26. september 1946
fímitt
Hósdagin 26. september 1946.
Útgevari: Havnar Framburðsfelag.
Ábyrgdarmaður:
Einar Joensen
Avgreiðsla: Telefon nr. 143.
Prentsmiðja:
P.f Landsprentsmiðjan. Tlf. 143
Haidaragjald: 2 kr. ársfjórðingin,
í leyssølu: 15 oyru eintakið.
Lýsingarprísur: 12oyrupr. mm
á forsíðuni, aðrastaðni: lOoyru.
(Avsláttur fyri fastar lýsingar
eftir avtalu).
Eitt val oo teir tapandi
Ein fólkaalkvøða hevur verið,
og so, suin hon hevur verið løgd
tilrællis av Løgtinginum og
donslui sljórnini og síðan kunn-
gjørd, hevur einki verið at ivasl
í, og heldur kann eingin við
rætti fara at Ijakast um tað, at
her galt tað um, antin at góð-
laka sljórnaruppskotið ella at
vera leysir frá Danmark, heilt
og fult.
Her hendi kortini tað, sum
so mangan hendi f slíkum før-
um, at leir tapandi siga atkvøð-
una onga avgerð at geva; ikki
aleina tað, at hon einki kann
avgera, men teir royna bein-
leiðis at siga, at ætlanin við
henni var heilt øðrvísi enn lann,
teir kunngjørdu frammanundan
við lógarkraft.
Helta er støða socialista- og
samhandsmanna: Aftaná úrslitið,
sum gekk teimum ímóli, lova
teir at gera alt ill, ið gerasl
kann, fyri at fleirtalið ikki skal
fáa sín vilja framdan. Teir hava
eisini vermt telegraftræðrirnar
væl síðan atkvøðuúrslitið varð
kunnugt, við neyðarrópum lil
Danmarkar, og sum líðin lfðir,
lykjast danskir politikkarar
novddir at koma hesum neyðar-
dýrum, sum rovna at svfkja sftl
fólk, lil hjálpar. Knud Kristen-
sen slalsministari, ið av fyistan
tíð hevur sagt, al atkvøðan galt
frá ella hjá, tók orðini uppaflur
aftaná alkvøðuna, men aðrir
ministarar hava kravl, al nýlt
løgtingsval við nýggjum sam-
ráðingum málti fara fram.
At endanum hevui' øll hin
danska sljórnin, beint móti síni
egnu avgerð undan atkvøðuni,
sagt úrslitið av henni vera ólóg-
ligt og ógildugt. Sjalvan kongin
hava teir fingið upp f leikin lil
at taka ræðið av fólkaviljanum
í Føroyum.
Allar hesar manøvreringar
fara seinri at fáa søguligari týdn-
ing hjá granskarum, sum fara
at kanna demokratiskl fólka-
ræði í norðanlondum.
Okkara tingmenn lata seg
sjálvandi ikki nerva av tílfkum
vøsi, men eru lýdnir fólksins
dómi og fremja tess vilja.
Úr Býráðnum
23. sept. 1946
Til viðgerðar var málið um
framhald av vegnum frá Orm-
inum Langa út til Tinghúsvegin.
Samtykt varð, at tekniska
nevndin til næsta fund skuldi
fáa í lag bindandi samráðingar
við teir, sum átlu hús og jørð
á vegaøkinum, og annars gera
uppskot um expropriatión hjá
leimum, sum ógjørligt var at
fáa samráðingar í lag við.
Eflir áheitan frá øllum teim,
ið búgva í Vaktarhúsgøtu og
fyrispurningi frá fútanum, varð
samtykt at steingja gøtuna fyri
koyring við bummum móti
Jónas Broncks gøtu.
Til plássið sum havnarum-
sjónarmaður vóru fleiri umsøkj-
arar. Johs. Nielsen stýrimaður
fekk flestar atkvøður og harvið
plássið.
Umsókn frá borgarum við
Dalavegiu um at fáa gøtuljós,
kundi ikki verða framd fyri
tilfara troli.
I plássið sum innheintari og
avlesari hjá lileklricitetsverk-
inum varð Hans E. Danielsen
settur.
Grannskoðaðir roknskapir hjá
Kommununi, Havnini og Elek-
tricitetsverkinum fyri árini 1943,
44 og 45 vórðu framlagdir og
góðkendir. Formaðurin segði frá,
at nú var komið í rættlag við
granskan av roknskapum eftir
lógini og vónaði, at teir ikki
fóru at koma í afluihond í
framtíðini.
Frá Løgtingsskrivslovuni vóru
komin bræv og skjøl viðv. Fossa-
málinum. Har vóru viðmæli frá
norska Vassdragslagel og frá 4
norskum verkfrøðingum, sum
góvu útrokningum Fonsdals sílt
hesta viðmæli; eismi var upp-
skol lil lógir fyri tað felag,
kommunurnai millum, sum æll-
aniii er al slovna á fundi í bý-
ráðssalinum í Havn 1. okl. í ár.
Tekningslislarnir eru komnir
aftur frá øllum kommunum
ultan Havnini og Irimum øðr-
um. Teir innkomnu lislarnir
hava setl seg fyri o. u. 5 milli-
ónir kWh av sti eymnýlslu.
Málið fór í kassanevndina, og
tá tað skal avgerast í hræði,
verður. neyðugt at hava e^'ka-
fund um tað í vikuni.
Fiskasøla
Nellie 257 kassnr 673 pd. st.,
Akranes 63 ks. 170, Njarðlingur
425 ks. 1885, Glotlin 319 ks. 781,
Oddur 252 ks. 993, Trekroner
78 ks. 372, Eystnes 126 ks. 415,
Skipafossur 168 ks. 462, Leivur
Øssurson 1914 kits 4134, Vestur-
varði 1572 kils 3531, Hanna 85
kits 455, Capella 110 kits 298.
Uppskot
til
bráðfentjis stjórnarreglur
fyri Føroyar
Saman við nevndarálitinnm í
tingmálinum: Fólkaalkvøðan,
sum lagl var fra.m á tingi týs-
dagin 24. sepl. kl. 5 av teimum
12 lingmonnum, sum vilja
fremja fólksins vilja, fylgdi hella
uppskolið:
1. gr.
Lógir, kunngerðir og rætlar-
reglur galdandi, áðrenn henda
lóg kemur í gilđi, verða fram-
vegis galdandi, har tað er gjør-
ligt uttan at nerva nýskipaiiina.
2. gr.
Lóggávuvaldið er hjá løgting-
inum. Landssljórnin slaðfeslir
og kunnger tær lógir, ið satn-
tyktar verða á tingi.
3. gr.
Tann heimild, sttm eftir gald-
andi lóggávu ein ráðharri hevur
til skipanina al seta í gildi rælt-
arreglur, verður flutt lil lands-
stjórnina.
4. gr.
Løgtingið hevur fíggjarræði
og umsjón við landsins almennu
viðurskiflum.
5. gr.
Løglingið setur 5-mantia lands-
stjórn.
Landssljórnin lievur lað vald,
ráðharrar og aml higarlil hava
havt.
Landsstjórnin skipar slarvið
limanna millum.
Skipandi slovnar, ið nú erti,
Italda fram, til tann føroyska
landssljórnin hevur tikið við
valdi leirra.
6. gr.
Hesar bráfengis sljórnarreglur
komtt í gildi beinanvegin.
Samstundis fara wBeslemmel-
ser om midjertidig Styielses-
form« n r. 1 av 9. mai 1940 úr
gildi.
Soctalistarnlr
spæla demokratar
Sunnudagín hava socialistar-
nir á tingi samtykt at sturla
Jákup í Jákupsstovu úl í »del
yderste Mørke.« Orsøkin sigst
vera tann, al Jákup hevur svikið
demokratisins grundprincippir
við at fylgja síni samvitsku og
styðja tann meiriluta, sum fólkið
hevur lagt fram í dagin við
fólkaatkvøðuna. Tey skrivligu
boðini til Jákups munnu óivað
hava verið væl smurd við »de-
mokratiskum« orðum og vend-
ingum, tí mánadtigin kundu
áhoyrarar í Tingforstovuni enn
hoyra slík nøvn sum »forredari«,
»bandilt«, »slevnuskrásvíkjari«
o. a. slongt eflir honuni, livørja
ferð teir syðru fyrrverandi parta-
menninir komu framvið.
Mál og miS
Avgerðin er fallin. Á fólkaat-
kvøðuni 14. seplember í ár lók
F'øroya fólk við ognar- og yvir-
valdsrællinum lil Føroya. Loys-
ing fekk 5.660 atkvøður og
danska sljórnartippskolið 5.499.
Loysingin sigraói við 161 at-
kvøðum í meiiilula. Frælsió er
vunnið.
1. Aftur um brekkur.
Summi ha.lda lienda meirilula
vera lítlan. Men hava vil' í liuga
hvussu henda fólkaalkvoða varð
løgd lil rættis, mugu vil halda
at úrslilió var gotl. Løgtingið
gav okkum onga vegleiðing. Tað
livørki sumtykti ella feldi danska
stjórnaruppskolið, taó hvørki
feldi ella samtykli loysing. Tað
slapp sær v. ø. o. undan allari
.áhyrgd í málinum. So er at
minna á at løglingió gav snmm-
um útlendingum atkvøðurælt.
Øg loksins ein høvuðsatfinning:
slórur partur av fólkinum var
burlursladdur lá alkvøðan fór
fram. Og uógv av lí sum sagt
og skrivað varð framman undan
alkvøðuni var meir villeiðandi
enn vegleiðandi.
Alt saman javnað mugu vil
siga, al Føroyingar slóðu seg
manniliga og al teir róku aflur
allar spádómar um poliliska
ómegd og vesældóm fólksins.
Veljararnir vunnu ikki bert land-
ið — leir bjargaðu eisini æru
landsins. Annars hevur taðeinki
al lýða livørl meirilutin var lílil
ella slórur. Meirilutin var har,
avgerðin er tikin og veróiu' ikki
kollvell.
Bert fáar alkvøður vóru ógild-
ugar (481). Hvussu nógvar av
hesum hava verið gjørdar ógild-
ugar við vilja verður ikki upp-
spurt. Men í livussu er: eisini
hetla lága lah vísir al Føroying-
ar eru politiskt húgvin Ijóð.
Størsli Irupulleikin í tí lilfelli
at lovsing fekk meirilula var tann
at fólkið hevði ikki vissu fyri at
silandi løglingsmeiriluti vildi
fremja liana. Tí hetur royndist
løgtingið — í evslu stund helri
etin fólk høvdu vænlað. Tá úr-
slitið av fólkaatkvøðuni lá greill
mánadagin 23. sept. — kunngjørdi
løgtingsmeirilulin við løgtings-
samlykt, at liann vildi fremja
fólkaviljan, l.e. fremja politiskan
skijnaó Føroya og Danmarkar
millum. Málið liggur nú greitl
fyri, og eru vil við hesi støðu
sum tingrð tók 23. sepl. slopnir
uttan um slórar Irupulleikar.
2. Getan fram eftir.
Hvat er so eftir? Alt! Fyrsl
mugu økkara sljórnarviðurskifti
hagieiðasl og tingingar farafram
vió Danirum uppgerðarsáttmála.
Hilt fyrra veróur ikki lagt í fasta
Lastbilkoyring telf.
457.. 455