Alþýðumaðurinn - 12.04.1983, Síða 4

Arni Gunnarsson:
AÐHALD, SPARSEMIOG RÁÐDEILC
GEGN SÓUN, UPPLAUSN OG SPILL
Alþýðuflokkurinn hefur hafnað
bráðabirgðalausnum í efnahags-
málum. Þær leysa engan vanda
til frambúðar. Þær eru aðeins
ómerkilegur gálgafrestur. Vand-
inn er leystur frá degi til dags, en
ekki reynt að brjótast út úr víta-
hringnum.
1980 2000
Landbúnaður 7.800 5.500 -r 2.300
Fiskiðnaður 8.500 8.500 0
Fiskveiðar 5.100 5.000 -r 100
Byggingastarfsemi 11.300 13.000 + 1.700
Iðnaður 17.900 24.000 + 6.100
Þjónusta 54.100 76.800 + 22.700
(Frá Orkuspárnefnd.)
Tillögur Alþýðuflokksins
Fyrir kosningarnar 1978 lagði
Alþýðuflokkurinn fram tillögur
um algjöra uppstokkun á efna-
hagsmálunum. Mjög var vandað
til þessara tillagna, og þær hefðu
leitt þjóðina út úr ógöngunum,
ef samstarfsflokkarnir hefðu
borið gæfu til að samþykkja
þær. Þeir nýttu eingöngu verð-
tryggingarþátt tillagnanna, og
slitu hann úr samhengi við allt,
sem með þurfti að fylgja.
Þegar ljóst var á árinu 1979,
að Alþýðubandalag og Fram-
sókn vildu engar breytingar,
heldur hjakka áfram í sama
farinu, sleit Alþýðuflokkurinn
stjórnarsamstarfinu. Jafnaðar-
menn vissu, að óbreytt stefna
myndi leiða til þeirrar kreppu,
sem nú er að ganga í garð. Aldrei
fyrr hefur íslenskur stjórnmála-
flokkur staðið svo fast á til-
lögum sínum.
Við stjórnarmyndunnarvið-
ræðurnar 1980 lagði flokkurinn
enn á ný fram gagngerar tillögur
í efnahagsmálunum. Hinir
flokkarnir féllust ekki á þær,
og þar með var kveðinn upp sá
efnahagslegi dómur, sem þjóðin
verður nú að afplána.
Og aftur nú!
Enn á ný leggur flokkurinn fram
róttækar tillögur um grund-
vallarbreytingar á íslensku efna-
hagslífi. Þær fela hvorki í sér
„leiftursókn" ná „niðurtaln-
ingu“. Þær byggja á úrlausnum
hæfustu manna, og verði þeim
framfylgt, fela þær í sér efna-
hagsbata á tiltölulega skömm-
um tíma.
Þessar tillögur eru eini sjáan-
legi valkostur kjósendum í því
stjórnleysi og upplausn, sem nú
ríkir í efnahagsmálunum. Allir
iafnaðarmenn hafna kreppu og
atvinnuleysi, og Alþýðuflokk-
jrinn verður að fá styrk til að
irinda tillögum sínum í fram-
kvæmd.
Gegn atvinnuleysi
Gífurlegum fjármunum hefur
verið varið í óarðbæra fjárfest-
ingu og tilgangslitlar millifærsl-
ur. Þar má nefna fjárfestingu í
togurum, Kröflu, niðurgreiðsl-
ur, útflutningsuppbætur og
ranga byggðastefnu. Ekkert af
þessu er atvinnuaukandi, aðeins
sóun á skattpeningum, sem að
mestu leyti koma frá almennu
launafólki.
Alþýðuflokkurinn hafnar
þessari stefnu. Atvinnuleysi
steðjar að þjóðinni og á næstu
árum verður að skapa þúsundir
nýrra atvinnutækifæra.
Spá um mannafla í atvinnu-
greinum fyrir árabilið 1980 -
2000:
Samkvæmt þessum tölum
þarf að skapa yfir 30 þúsund ný
atvinnutækifæri til ársins 2000.
Nokkrar líkur eru taldar á því
að enn meiri fækkun verði í
fiskiðnaði vegna nýrrar tækni.
Sama kann að gilda um sjávar-
útveg.
Við krefjumst!
Jafnaðarmenn krefjast þess, að
hinum gengdarlausu „Kröflu“
fjárfestingum verði hætt þegar í
stað. Við viljum ekki að rúmlega
1 milljaðrður króna farí í niður-
greiðslur og útflutningsuppbæt-
ur. Við viljum ekki, að margir
milljarðar fari til kaupa á
togurum frá útlöndum til að
tryggja sér umráðarétt yfir gífur-
legu hafsvæði. í þeirri baráttu
kváðumst við ætla að koma í veg
fyrir rányrkju og ofveiði útlend-
inga á Islandsmiðum. En
gleymdum við rányrkju okkar
sjálfra?
Okkur hefur hætt til að líta á
fiskstofnana sem auð, er aldrei
muni þverra eða ganga til þurrð-
ar. Þetta hefur því miður komið
okkur í koll. Við munum
hvernig fór fyrir síldinni. En
lítið höfum við lært, því nú er
loðnustofninn í hættu ogjafnvel
þorskstofninn. Og nú er ekki við
útlendinga að sakast.
í október 1981 sögðu fiski-
fræðingar, að hrygningarstofn
veiða minnkandi fiskstofna, -
þar sem aflahlutur dregst saman
og laun sjómannaoglandverka-
fólks lækka að sama skapi.
Við krefjumst þess, að fjár-
munum verði varið í hverskonar
úrvinnsluiðnað, sem margfaldar
verðmæti hráefna okkar. Við
viljum að peningarnir fari til
orkuframkvæmda og orkufreks
iðnaðar. Við viljum að pening-
unum verði veitt til fiskræktar,
bæði á ferskvatns- og sjávar-
fiskum, til nýrra búgreina og
hagræðingar í landbúnaði til að
draga úr framleiðslukostnaðin-
um. Hverskonar rafeindaiðnaði
og smáiðnaði verði gert kleift að
dafna. Við viljum efla alla
vísindalega starfsemi í þágu
atvinnuveganna, en ekki að
meginhlutverk Háskólans verði
að útskrifa embættismenn. Við
viljum einnig efla framtak og
þekkingu hvers einstaklings í
þágu þjóðarheildar.
Við viljum ekki, að Islending-
ar séu á stigi þróunnarlanda, og
framleiði nær eingöngu hráefni,
sem útlendingar margfalda í
verði.
Gegn sóun fiskstofna
Hafið í kringum ísland er eitt
mesta matarforðabúr veraldar.
Sá auður verður ekki nefndur í
tölum. Með mikilli baráttu
hefur Islendingum tekist að
loðnunnar væri kominn niður í
350 þúsund lestir. Það voru
hættumörk. Ég krafðist þess þá,
að veiðunum yrði hætt þegar í
stað. Ég ítrekaði þessa kröfu
nokkru síðar. Sjávarútvegsráð-
herra gerði ekkert, og nokkrir
hagsmunaaðilar í sjávarútvegi
sendu mér tóninn fyrir
,,flónsku“.
Loðnustofninn er nú í mikilli
hættu og hverfi hann getur það
haft mjög alvarleg áhrif á
þorskstofninn, ef þau áhrif eru
þá ekki þegar komin fram.
Stjórnmálamenn hafa ekki
leyfi til að taka áhættu, eins og
sjávarútvegsráðherra gerði. Eða
til hvers eru fiskifræðingar og
Hafrannsóknastofnun, efekkert
mark er tekið á rannsóknum
þeirra og niðurstöðum?
Við höfum lagt fram tillögur
um bætta stjórn fiskveiða, þar
sem tekið yrði fullt tillit til
ástands fiskstofna hverju, sinni.
Þá hef ég og Magnús H.
Magnússon fengið samþykkt
frumvarp um eldi sjávarfiska,
sem Hafrannsóknastofnun hef-
ur verið falið að vinna að. Þar er
á ferðinni mikilvægt framtíðar-
mál; sem Norðmenn og Kanada-
menn hafa lagt mikla rækt við.
Þeim hefur tekist að rækta upp
þorsk- og kolastofna. Takist
þessar tilraunir vel verðum við
ekki eins háðir ástandi sjávar og
hrygningum verðmætra fisk-
stofna í hafinu, sem kunna að
mistakast.
Við teljum, að enginn hefi
leyfi til að leika sér með fjöregg
þjóðarinnar.
Afstaða gegn spillingunni
Alþýðuílokkurinn hefur krafist
róttækra aðgerða gegn hvers-
konar spillingaröflum. Það er
óþolandi að nokkur hópur
manna, í skjóli stjórnmála-
flokka og götóttra laga, hafi
aðstöðu til að skófla að sér
fjármagni á kostnað hins al-
mena launþega.
Söluskattssvikin eru óþolandi.
Til að stöðva þau verður að
koma á virðisaukaskatti. Það
verður að efla skattrannsóknir
og hegna skattsvikurum eins og
hverjum öðrum þjófum. Þeir,
sem stela undan skatti, stela
ekki eingöngu frá ríkissjóði,
heldur og frá öðrum einstakling-
um, sem verða að greiða hærri
skatta vegna skattsvikanna.
Islenskir aðalverktakar eru
dæmi um fyrirtæki, sem fengið
hefur að blómstra í skjóli sam-
tryggingakerfis Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknar. Fyrir-
tækið hefur safnað gífurlegum
auði og eignum fyrir arð af
störfum, sem þeir hafa unnið á
vegum íslenska ríkisins, íslensku
þjóðarinnar. Enginn veit hve
mikill afraksturinn hefur verið,
né um launakjör allra forstjór-
anna. Svo er um mörg önnur
fyrirtæki. Hvað um olíufélögin,
sem reka þrefalt dreifingakerfi
og jafnmörg skrifstofubákn. Ég
hef flutt tillögu um fækkun
þeirra og um rannsókn á
störfum Islenskra aðalverktaka.
Samtryggingakerfið stöðvar
framgang þessara mála.
Framkvæmdastofnun verður
að leggja niður í núverandi
mynd. Þar hafa pólitískir komis-
sarar farið með æðstu völd og
deilt út skattpeningum þjóðar-
innar eftir eigin geðþótta. Þar er
ekki spurt um arðbæra fjárfest-
ingu. Þar eru reistar hallir, sóun
og sukk er gengdarlaust.
Togarakaup síðustu ára flokk-
ast undir spillingu. Flest skip-
anna hafa farið til fyrirtækja,
sem flokksbræður sjávarútvegs-
ráðherra reka. En það er smá-
atriði ef borið er saman við þá
glórulausu fjárfestingu, sem
þarna hefur átt sér stað.
Stjörnmálamenn eiga ekki að
koma nálægt fjárveitingum,
hvorki í bönkum eða öðrum
lánastofnunum. Ur því verður
alltof oft flokka- og kjördæma-
pot þjóðarheildinni til stórtjóns.
Eða hvað þekkjum við ekki
mörg dæmi um vonlausa fjár-
festingu, sem stjórnmálamenn
hafa beitt sér fyrir í þeim
tilgangi að reisa sér pólitíska
minnisvarða.
Aðhald, sparsemi og ráðdeild
Verðbólga síðustu ára hefur
brenglað allt verðmætamat
okkar. Alltof margir hugsa á
þessa leið. „Flýtur á meðan ekki
sekkur“. Ráðdeild, sparsemi og
nýtni hefur ekki átt upp á
pallborðið. Fjármununum er
eytt jafnóðum, séu þeir til. Á
sama tíma og þjóðartekjur
minnka stórlega, eykst innflutn-
ingur á bílum, myndsegulbands-
tækjum og hverskonar lúxus-
vörum.
Þetta gerist á sama tíma og
Islendingar geta í fyrsta skipti
um áratuga skeið geymt peninga
sína í bönkum og haft af þeim
nokkurn arð.
Núverandi stjörnvöld hafa
ýtt undir eyðsluna með því að
taka erlend lán, sem eru ekkert
annað en eyðslulán. En þau hafa
ekkert gert til að létta dráps-
klyíjunum af húsbyggjendum í
hópi launafólks, sem verða að
sætta sig við miklu lægri kaup-
gjaldsvísitölu en lánskjaravísi-
talan er. Kjararánið er aðal-
ástæðan.
Áður en innlán voru verð-
tryggð „stal“ verðbólgukyn-
slóðin fjármunum þeirra, sem
trúðu á sparnað. Nú hefur þessi
sama kynslóð lagt gífurlegar
byrðar á börn sín og barnabörn,
sem er ætlað að greiða eyðslu-
skuldirnar.
Ég er sannfærður um, að
ýmsar fornar dyggðir í formi
ráðdeildar og sparnaðar geti
orðið gott vopn í baráttunni
gegn verðbólgunni. Við verðum
einnig að leggja á okkur skulda-
skilaskatt til að lækka erlendu
skuldirnar og tryggja efnahags-
legt sjálfstæði þjóðarinnar.
Það er ekki endalaust hægt að
ljúga að fólkinu í landinu og
halda uppi velferðarþjóðfélagi
með erlendu lánsfé. Við verðum
einfaldlega að draga úr eyðsl-
unni. Það eru margir, sem það
geta, en allstór hópur er ekki
aflögufær.
Hverjir vilja og þora?
Það er staðreynd að innan
Alþingis er nokkur hópur yngri
þingmanna, sem gerir sér fulla
grein fyrir því, að nú verður að
leggja íann. Þessir menn eru í
öllum flokkum. Þeir hafa átt
undir högg að sækja þar sem
fyrir er öflugur hópur þing-
manna af gamla skólanum, sem
leggur allt upp úr óbreyttu
ástandi til að geta haldið áfram
fyrirgreiðslupólitíkinni og til að
tryggja sér atkvæði með fjár-
austri í hvað eina, sem háttvirt-
um kjósendum dettur í hug að
gera, án tillits til hagkvæmni
eða arðsemi. Stundum virðist
skynsemin ekki eiga greiðaleið í
sali löggjafarsamkundunar.
4 - ALÞÝÐUMAÐURINN