Alþýðumaðurinn - 18.12.1985, Blaðsíða 11

ALÞÝÐUMAÐJRINN - 11
Jóhannes Guðmundsson:
Konungsglíman
1921
Þáttur sé er hér birtist er eftir Jó-
hannes Guðmundsson, kennara á
Húsavík, og er úr endurminning-
um sem hann Iét eftir sig í hand-
riti. Jóhannes lést 30. sept. 1970
á 79. aldursári. Sumarið 1921 fór
Jóhannes til Reykjavíkur ásamt
fleiri norðanmönnum m.a. til að
sjá Kristján konung 10., sem þá
heimsótti ísland. A Þingvöllum
fóru fram hátíðahöld til að fagna
konungi sem þar var staddur
ásamt fjölda gesta. Meðal
skemmtiatriða var íslensk glíma
sem varð nokkuð umdeild. Af
henni segir Jóhannes sem þar var
sjónarvottur:
Ég ætla hér ekki að lýsa há-
tíðahöldunum á Þingvöllum
þennan dag. Sumt sá ég ekki né
heyrði, annað er gleymt. En einn
er þó sá atburður, sem ég fylgdist
með af áhuga og ekki mun fyrn-
ast í huga mínum en það er kon-
ungsglíman.
8 menn skyldu taka þátt í glím-
unni og sá hljóta verðlaun, er
fræknastur þætti eða flesta vinn-
inga hefði. Man ég er þessir piltar
gengu inn á leikvanginn vöðva-
stæltir og vasklegir, yfirleitt háir
og þreklegir en einn þó miklu
minnstur.
Hófst nú glíman. Fylgdist ég
vel með, því ég vissi, að þarna
var Hermann Jónasson, en hann
var þá talinn með vöskustu
glímumönnum landsins. Þar var
einnig Guðmundur Kristinn,
margreyndur glímumaður, er
getið hafði sér góðan orðstír sem
íþróttamaður og drengskapar.
Það kom í ljós, er glímumenn
voru kvaddir til leiks, að sá
minnsti var Helgi Hjörvar, þá
kennari. Tók hann þátt í glím-
unni til að sýna fegurðarglímu.
Enda sýndi hann ýmis snjöll við-
brögð eins og það að stinga sér á
hendurnar úr mjaðmarhnykk og
koma standandi niður. Var þá
mikið klappað fyrir honum, en
engan vinning hafði hann úr
glímunni, enda skorti hann sýni-
lega afl við sakaraðila.
Það kom brátt í ljós, að menn
féllu drjúgum fyrir þeim Guð-
mundi og Hermanni, var þó sýni-
legt, að Hermann átti mun létt-
ara með andstæðinga sína en
Guðmundur enda glímdi hann
töluvert sterklega og fylgdi fast
eftir, svo enginn slapp úr bragði,
er hann náði. Þó voru brögðin
hrein og glíman ekki ljót. Kom
nú að því, að kapparnir skyldu
glíma saman. Leið ekki á löngu
þar til Guðmundur féll á hliðina,
virtist það bylta. Man ég nú ekki
fyrir víst, hvað gerðist. Minnir
þó frekar að glímunni væri haldið
áfram um skeið, en þeir kapparn-
ir kallaðir síðar fram til að glíma,
mér og fleirum til undrunar. Fór
þá svo að Guðmundur lá eftir
stutta viðureign. Sýndist þá ekki
ástæða til að þreyta þann leik
meir. Leið nú að glímulokum.
Var þá tilkynnt að Guðmundur
og annar sem ég hefi gleymt,
væru jafnir með 6 vinninga og
yrðu að þreyta úrslitaglímu.
Varð sú raun á, að Guðmundur
felldi hann að mig minnir eftir
harða viðureign.
Varð þá nokkurt hlé, og bjugg-
ust menn við úrskurði dómnefnd-
ar. Voru þeir Guðmundur og
Hermann enn kallaðir fram og
sagt að glíma í 3. sinn. Mun þá
hafa verið farið að síga í
Hermann, því auðséð var að nú
var tekið sterklega á af báðum.
Skipti það engum togum að
Hermann þreif Guðmund upp á
bringu, en ég festi ekki auga á
hvaða bragði hann beitti, ég held
þó frekast öfugri sniðglímu, og
fleygði honum harkalega frá sér.
Kom Guðmundur niður á mag-
ann og andlitið og skoppaði
þannig eftir pallinum. Þegar
hann stóð upp, var húðin flegin
af nefinu upp eftir öllu og blæddi
úr. Þannig endaði glíman. Varð
nú enn nokkurt hlé meðan dóm-
nefndin felldi sinn úrskurð. Djúp
þögn ríkti meðal mannfjöldans,
meðan beðið var eftir verðlauna-
veitingunni. Þá gekk einn úr
dómnefnd til konungs og ræddi
við hann hljóðlega. Síðan stóð
konungur á fætur og bað Guð-
mund Kr. að ganga fram, síðan
rétti hann Guðmundi verðlauna-
bikarinn.
Þessi úrslit munu hafa komið
mörgum mjög á óvart. Allir hlut
Engin poki
án pakka frá
Ásbjörn Ólafsson h/f
Heildverslun
Borgartúni 33 -105 Reykjavík - Sími 24440
að sjá, að Hermann hafði borið
ótvíræðan sigur af hólmi í glím-
unni, fellt alla andstæðinga og
einn þeirra, þann besta, þrem
sinnum svo ekki varð móti mælt.
Það var auðvelt að sjá, að Her-
mann bar af öllum hinum, um
það var engum blöðum að fletta,
og þótt hann glímdi dálítið sterkt
var glíman aldrei bolaleg eða ljót
og brögðin hrein.
Ég var hamslaus af reiði yfir
þessum úrsliturh. Fannst mér
þessi hlutdrægni dómnefndar
ekki geta stafað af öðru en því að
hún hefði verið fyrirfram ráðin í
að láta verðlaunin falla Reykvik-
ing í hlut og ef til vill Guðmundi
Kr. En hvað sem um það er þá
var úrskurður dómnefndar al-
rangur og að engu hafandi.
Ég var staðráðinn í að skrifa
grein í eitthvert blaðið og víta
þessar aðfarir hlífðarlaust. En
tveim dögum seinna, eða svo
birtist ýtarleg grein í einu blað-
anna, þar sem gangur glímunnar
var rækilega rakinn og dóm-
nefndinni úthúðað á viðeigandi
hátt fyrir frammistöðu sína. Þessi
grein var sem töluð út úr mínu
eigin brjósti, svo ég sá ekki
ástæðu til að semja aðra í sama
anda. Aldrei sá ég grein þessari
svarað þótt það kunni að hafa
verið gert. Síðar frétti ég, að svar
Hermanns við dómi Reykjavík-
urvaldsins hafi verið það að hann
hafi ekki komið í glímu síðan, að
minnsta kosti ekki opinberlega.
Óskum viðskiptavinum okkar
gleðilegra jóla
og gæfuríks komandi árs
með þökk fyrir viðskiptin á árinu.
Fyrírtæki I.O.G.T. Akureyrí
Bifreiðaverkstæðið Vúdngur
Bifreiðaverkstæði
Gunnars Jóhannssonar
Bókabúð Jónasar
Bautinn - Smiðjan
Filmuhúsið
Fatahreinsunin, Hóiabraut 11
Augsýn, Strandgötu 7
OIís, Tryggvabraut 3
Sjallinn, Akureyrí
Brauðstofan, Skólastíg 5
Skjaldborg bf. bókaútgáfa
Blómabúðin Laufás
Dreki hf.
Brauðgerð Krístjáns Jónssonar hf.
JL Hbðberg, Glerárgötu 20
Prýði hf.
Borg hf.
Tröð, prenthús