Alþýðumaðurinn - 02.12.1987, Blaðsíða 5

ALÞÝÐUMAÐURINN - 5
Hvað fór úrskeiðis í
Framsókn?
„Ég er ekkert ánægöur aö vera
kominn út úr Framsókn. Ég hefði
verið ánægðari, ef Framsóknar-
flokkurinn hefði haldið sinni
upprunaiegu stefnu. Ég er fram-
sóknarmaður eins og hann var
fyrir einum 10 árum, en ég er
ekki framsóknarmaður eins og
flokkurinn er í dag.
Því miður er Framsóknar-
flokkurinn að verða borgara-
flokkur eins og Sjálfstæðisflokk-
urinn.
Ég þekki ekki eins mikið í
Reykjavík eins og úti á landi, en
kannski var það vegna þess að
Haraldur Ólafsson var nær því en
flestir aðrir að halda uppi merki
Framsóknarflokksins, að hann
féll út af listanum í Reykjavík.
Haraldur hélt mjög vel á mörgum
málum, og mér fannst hann eiga
annað skilið en að vera vikið til
hliðar. Guðmundur G. er ágætur
maður, en þarna var Haraldur
fyrir.
Flokkurinn má ekki gleyma
því að verðmæti þessarar þjóðar
verða til í framleiðslugreinunum.
Gjaldeyrisöflunin er fyrst og
fremst mikil úti á landi. Veistu
hvað Reykvíkingar þyrftu að
skila miklu, ef þeir ætluðu að
skila jafn miklu til þjóðarbúsins
og Grímseyingar?
1 milljón á hvert mannsbarn í
hreinar gjaldeyristekjur."
„Stjórn
Alþýðuflokksins“
„Ef þú athugar annars vegar
stjórnarsáttmálann og hins vegar
framkvæmdina, hvað er þá ekki
öfugt í framkvæmdinni miðað við
loforðin?
- Hefur launamunur
minnkað? Nei, hann hefur stór-
lega vaxið.
- Hefur eitthvað verið gert til
að jafna aðstöðumun úti á land-
byggðinni? Nei. Frekar hið gagn-
stæða.
- Átti ekki að lækka vexti?
Ríkisstjórnin hét því að lækka
vexti og hamla gegn verðbólgu.
Sannleikurinn er sá, að ríkið
gengur á undan með að hækka
vexti, sem hefur svo áhrif á
hækkandi verðbólgu.
Ég hygg, að á þessu ári hafi
vextir tvöfaldast. Þessu veldur
fyrst og fremst grái fjármagns-
markaðurinn, sem hefur engar
skyldur, hvorki bindiskyldur né
aðrar, og sem ekki virðist mega
hrófla við.
Þá er það ríkið, sem sífellt
hækkar vexti á skuldabréfum,
sem kórónaði svo vaxtakapp-
hlaupið í þessari viku með því að
hækka en~n vexti á ríkisvíxlum.
Þeir eru núna í 41,3% miðað við
ársávöxtun.
Það er sagt, að bankar ráði
vöxtum, en í reynd er það ríkis-
stjórnin.
Lánastofnanir verða að binda
13% í Seðlabanka án vaxta en
verðtryggt. Síðan gerist það í
sumar, að bönkum er gert skylt
að eiga 10% af heildarinnistæð-
um í Seðlabanka. Um það bil
þriðjungur af þessari upphæð er
vaxtalaus.
Vanti upp á tilskyldar upphæð-
ir hjá Seðlabanka, falla refsivext-
:: fi
ir á það sem upp á vantar. Segj-
um að banka sé gert að eiga 600
milljónir - en síðan gerist það, að
200 milljónir vanti upp á vegna
ríkisvíxlanna. Þá verður bankinn
að borga f „refsivexti“ 4,1% á
mánuði af þessum 200 milljón-
um. Þar af leiðir, að eftir því sem
ríkið hækkar vextina, neyðast
bankarnir til að hækka innláns-
vexti sína til þess að forðast refsi-
vexti.
Afleiðingarnar eru þær, að
fyrirtæki og einstaklingar horfa
fram á gjaldþrot í stórum stíl - ef
þessari vaxtavitleysu er ekki
snúið við.
Vandamálið er í raun stefna
ríkisstjórnarinnar í þessum
málum.
Menn tala um þetta víða í
þjóðfélaginu. Þeir sem vit hafa á
þessu eru alveg gáttaðir. Ég
hugsa að þetta sé veruleg skýring
á því að úti á landsbyggðinni er
Alþýðuflokkurinn að dala. Úti á
landsbyggðinni er þessi ríkis-
stjórn kölluð „ríkisstjórn
Alþýðuflokksins". Þeir halda um
áhrifamestu ráðuneytin, fjármál
og bankamál.
Aðrir í stjórninni eru ekki
nógu virkir. Ög Steingrímur og
Þorsteinn eru á öndverðum meiði
í veigamiklum málum eins og í
samningamálunum. “
Steingrímur er ekki
mikill formaður
„Steingrímur Hermannsson hef-
ur ýmsa kosti sem stjómmálamað-
ur og hann sló sér upp á stór-
veldafundinum hér í fyrra. En
hann nýtur líka hagstæðs saman-
burðar. Hinir eru litlir formenn í
orðsins fyllstu merkingu. Stein-
grímur er ekki mikill formaður
en samanburðurinn er honum
hagstæður.
Annars er hver höndin upp á
móti annarri í þessari stjórnar-
samvinnu. Við skulum gera okk-
ur grein fyrir því. Það byrjaði
með kosningu forseta Sameinaðs
þings, og eftir það hefur hver
uppákoman verið annarri verri:
Eggert Haukdal neitaði að styðja
Árna Gunnarsson sem formann
landbúnaðarnefndar, Guðmund-
ur G. vildi takmarka vald fjár-
málaráðherra og Jóhanna Sigurð-
ardóttir heldur þannig á hús-
næðismálum ,að það eitt gæti
komið í veg fyrir beinan stuðning
við frumvarpið.
Eftir því sem ríkisstjórnin situr
lengur, verða fleiri og fleiri óró-
legir sem styðja hana. Og þar er
enginn ríkisstjórnarflokkur
Viðtal:
Þorlákur Helgason
undanskilinn. Ef þessari vaxta-
stefnu er fylgt og þrengt að öðr-
um t.d. trillukörlum - og stefnt í
eignaupptöku hjá þeim eins og í
landbúnaði - þá held ég að það
hljóti að hitna undir mönnum.
Ráðherrar sitja sjálfsagt eins
lengi og sætt er, en spurning er
hvort þingmenn sætta sig við
framhaldið.“
Ekki viss um að verði
haldin jól...
„Lítum á eitt dæmi um hina
frjálsu verslun:
Það er mikið af kartöflum í
þessu landi. Kartöflubændur
segja mér að þeir fái 13-15 krón-
ur fyrir kílóið. En á hvað held-
urðu að kílóið sé selt út úr
verslun? Það er upp í 49,60 kr.
„Þvegnar og hreinar kartöflur".
Lægsta verð norður á Akureyri í
búðum var 36 krónur. Ef öll
verslun er svona er ekki undar-
legt að rísi hér syðra miklar versl-
unarhallir. En hvaðan hafa þeir
það fé? Ætli þeir prenti seðlana?
Þeir sjúga landsbyggðina. Það
er skýringin.
Það þarf að halda peningum
eftir úti á landsbyggðinni. Ég er
ekki hrifinn af mikilli yfirbygg-
ingu, en ef ekki er hægt að jafna
aðstöðumuninn öðruvísi en með
þriðja stjórnsýslustiginu til að
auka sjálfstæði sveitarfélaganna,
þá verður að gera það hvað sem
það kostar. Við í mínum Sam-
tökum höfum verið með vissar
efasemdir um gildi fylkjaskipu-
lags, sem Þjóðarflokkurinn hélt á
lofti við síðustu kosningar. Við
höfum viljað fara aðra leið með
samkomulagi. Það mun hins veg-
ar taka mörg ár að ná samkomu-
lagi um fylkjaskipan, ef það næst
þá nokkurn tímann - og það er
óvíst hve lengi verða haldin jól í
strjálbýli, ef þarf að bíða eftir því
samkomulagi.."
Jón Baldvin mesti
frjálshyggjupostulinn
„Ég hef skömm á frjálghyggj-
unni. Álagningin hefur hækkað
með frelsinu og með því hafa
kjörin rýrnað. Það vantaði ekki
að samkeppnin ætti að leysa
málin, en annað hefur komið á
daginn. Frjálshyggjan leysir ekki
vanda landsbyggðarinnar. Þar
verða launin að vera sambærileg
og í Reykjavík. Fólkið vinnur
langan vinnudag úti á lands-
byggðinni og hefur þannig
kannski há laun, en ungt fólk vill
ekki búa við skilyrði sem eru lak-
ari en á Reykjavíkursvæðinu. í
Reykjavík eru menn búnir að
vinna klukkan fjögur á föstudög-
um og hafa yfirleitt hærri heildar-
laun en þeir sem vinna heilu sól-
arhringana á landsbyggðinni.
Frelsi vaxtastefnunnar leysir
ekkert. Ég get ekki séð annað en
að það verði ennþá erfiðara en
áður að semja um kaup og kjör
núna. Og við hverju er að búast.
Fjáramálaráðherra landsins, Jón
Baldvin er mesti frjálshyggjupos-
tuli þingsins. Verslunarráðið fór
til hans en ekki til sjálfstæðism-
anna til að fá stuðning við inn-
flutningi á grænmeti. Hvers
vegna fóru þeir ekki til sjálfstæði-
smanna? Ég vil biðja þig að svara
því.“