Alþýðumaðurinn - 04.02.1988, Blaðsíða 8

ALÞÝÐUMAÐURINN
Útgefandi: Alþýðuflokksfélag Akureyrar
Blaöstjórn:
Oskar Alfreösson,
Haraldur Helgason,
Jórunn Sæmundsdóttir
Árni Gunnarsson:
Velferðin
kostar peninga
Það kostar gífurlega fjármuni
að tryggja þjóðinni gott heil-
brigðiskerfi, almannatrygging-
ar og góða mcnntun. Fyrir
þetta verður þjóðin að greiða
með sköttum. Aðrar leiðir eru
ekki færar, ef við viljum á ann-
að borð viðhalda og efla vel-
ferðarkerfið. En hver vill
skerða það öryggi, sem þjóðin
býr nú við á þessum sviðum,
og hverfa til frumskógarlög-
málanna um mátt hins sterka
og forréttinda hinna ríku.
Vissir þú,
- að á þessu ári fara rösklega
10,4 milljarðar króna til
menntamála?
- að á þessu ári fara tæplega 3
milljarðar króna til hvers kon-
ar félagsmála?
- að á þessu ári fara liðlega 25,2
milljarðar króna til heilbrigðis-
og tryggingamála?
í okkar daglega lífi finnst okk-
ur margvísleg þjónusta bæði
sjálfsögð og eðlileg. Sama gildir
um það öryggi, sem almanna-
tryggingar, heilbrigðiskerfi og
ókeypis skólaganga veitir okkur.
En svona var þetta ekki fyrir
nokkrum áratugum, þegar ein-
staklingarnir byggðu eingöngu á
samhjálp hvors annars, fátækt
lagði heimili í rúst og veikindi
fyrirvinnu jafngiltu gjaldþroti.
Á íslandi eru lífskjör nú betri
en víðast hvar annars staðar. En
þessi lífskjör verða ekki tryggð,
nema með því að veita miklum
Árni Gunnarsson.
fjármunum til samneyslunnar og
reyna að tryggja jöfnun lífskjara.
Skólakerfið
Lítum aðeins á skólakerfið, og
tökum kostnað við menntaskóla
sem dæmi. Á þessu ári fara:
Rúmlega 82 milljónir króna til
Menntaskólans í Reykjavík.
Liðlega 72 milljónir króna til
Menntaskólans á Akureyri.
Rösklega 30 milljónir króna til
Menntaskólans á Laugarvatni.
Tæplega 114 milljónir króna til
Menntaskólans við Hamrahlíð.
Yfir 67 milljónir króna til
Menntaskólans á Egilsstöðum.
Og svo mætti lengi telja.
Til Kennaraháskóla íslands
fara rúmlega 156 milljónir
króna.
Til íþróttakennaraskóla ís-
lands 31 milljón.
Til fjölbrautaskólanna í
Reykjavík 225 milljónir.
Til Verkmenntaskólans á
Akureyri 106 milljónir.
Til Námsgagnastofnunar 147
milljónir.
Til Tækniskóla íslands rösk-
lega 98 milljónir.
Til Iðnskólans í Reykjavík 184
milljónir.
Til Fiskvinnsluskólans liðlega
48 milljónir.
Til tónlistarfræðslu 174 millj-
ónir.
Til Verslunarskóla íslands 113
milljónir.
Til grunnskóla á Reykjanesi
657 milljónir.
Til skóla fyrir þroskaheft börn
231 milljón.
Og í Lánasjóð íslenskra
námsmanna fara 1.478 milljón-
ir króna.
Þetta eru aðeins nokkur dæmi,
og til viðbótar mætti nefna
Háskóla íslands, en þangað fara
918 milljónir, í Þjóðleikhúsið 148
milljónir og til lista 137 milljónir
króna.
Fjármunirnir, sem tii þessara
verkefna fara, vaxa ekki á
trjánum. Allt er þetta greitt með
okkar sköttum.
Félagsmálin
Við skulum taka nokkur dæmi
um framlög til félagsmála.
f Byggingasjóð ríkisins fara
Þingflokkur Alþýðuflokksins.
1.150 milljónir króna, beint úr
ríkissjóði.
f Byggingarsjóð verkamanna
fara 600 milljónir króna.
Til málefna fatlaðra 747 millj-
ónir.
í Framkvæmdasjóð fatlaðra
180 milljónir.
Til Vinnueftirlits ríkisins 73
milljónir.
Til ríkisábyrgðar á launum
vegna gjaldþrota 23 milljónir.
Þetta eru fá dæmi, en háar
tölur. Og allt er þetta greitt úr
sameiginlegum sjóði, sem skattar
okkar fara í.
Heilbrigðis-
og tryggingamál
Heildarkostnaðurinn við þennan
lið er 25,2 milljarðar króna, eða
25.268 milljónir, og það eru
býsna margar milljónir.
Af þessari fjárhæð fara:
14.523 milljónir króna til
Tryggingastofnunar ríkisins.
500 milljónir í Atvinnuleysis-
tryggingasjóð.
83 milljónir í Eftirlaunasjóð
aldraðra.
40 milljónir í Heyrnar- og
talmeinastöð íslands,
og 41 milljón í Hollustuvernd
ríkisins.
Þegar kemur að sjúkrahúsum,
sjást háar tölur í fjárlögum.
Nokkur dæmi:
Fjórðungssjúkrahúsið á ísa-
firði 100 milljónir.
Sjúkrahúsið á Akranesi 271
milljón.
Fjórðungssjúkrahúsið á Akur-
eyri 740 milljónir.
Sjúkrahúsið í Vestmannaeyj-
um 120 milljónir.
Ríkisspítalarnir rösklega 4
milljarðar króna.
Borgarspítalinn í Reykjavík
liðlega 1.717 milljónir króna.
St. Jósefsspítali, Landakoti 811
milljónir.
Af öðrum verkefnum má
nefna:
Framkvæmdasjóður aldraðra
160 milljónir króna.
Heilsugæslustöðvar 361
milljón.
Hér eru aðeins nefnd helstu
verkefnin, þótt tölurnar séu háar,
finnst fæstum nóg að gert. Meiri
fjármuni þurfi í heilbrigðiskerfið
og til almannatrygginga. En þeir,
sem vilja meiri peninga í þessi
velferðamál, verða þá að koma
með tillögur um það hvar eigi að
taka þá. - Ætli ýmsum þyki skatt-
arnir ekki nógu háir.
Þessi dæmi eru hér nefnd til að
skilgreina betur í hvað skattpen-
ingarnir fara. Það er hvorki
mannvonska né illur hugur, sem
stjórnar skattaálögunum. Það er
krafa okkar allra um að fá að búa
við öryggi velferðarsamfélagsins.
Er einhver sem í alvöru vill
breyta því?
Slippstöðin og íhaldsfálkarnir
Sá vilji sem hefur vaknað hjá
nokkrum framámönnum Sjálf-
stæðisflokksins hér í bæ, að
kaupa hluta ríkissjóðs í Slipp-
stöðinni fyrir slikk, hefur vakið
mikla athygli.
Örugglega er það ekki ætlun
fjármálaráðherra að láta íhalds-
fálkana hremma Slippstöðina,
því nú stendur yfir matsgerð á
eignum fyrirtækisins. Sveinbjörn
Óskarsson viðskiptafræðingur og
deildarstjóri í fjármálaráðuneyt-
inu sér um þá gerð, en hún er
framkvæmd af byggingar- og
vélaverkfræðingum.
Trúlega minnkar áhuginn hjá
fálkunum ef hlutabréfin verða
boðin til sölu á sannvirði og
almenningi gefinn kostur á að
kaupa og ávaxta sitt sparifé í
hlutabréfum eins af undirstöðu-
fyrirtækjum bæjarins.
Trúnaðarbrestur var orð sem
oft var notað þegar unnið var að
brottrekstri Wilhelms hitaveitu-
stjóra. Sumum dettur sjálfsagt
það orð í hug núna þessa dagana.
Í.Á.
Verð á rafmagni til sjódælingar
Undanfarið hefur verið rætt nokkuð um verð á raforku til
dælingar í fiskeldistöðvum. Rarik selur orku til dælingar á
nokkrum stöðum í Norðurlandi eystra t.d. Dalvík, Ólafstirði
og Kelduhverfi. Selt er eftir gjaldskrárlið B1 og er verðið
2,84 kr./KWh miðað við 8000 stunda nýtingartíma.
í eftirfarandi dæmi er sýnt hvern-
ig verðið skiptist. Gert er ráð fyr-
ir að Rarik kaupi af Landsvirkjun
á 66 kV spennu og 5.600 stunda
nýtingu (hámarksnýtingartími
samkvæmt samningi).
Engar horfur eru á að fiskeldis-
stöðvar hér á Norðurlandi eystra
uppfylli þessi skilyrði Landsvirkj-
unar til að fá afsláttinn, sem nú
er 0,76 kr/kWst. Þær eru með
litla sjódælingu, en til að ná upp á
1 GWh skilyrðið þarf a.m.k. 125
kW aflnotkun.
Með afslætti Lands-
virkjunar lítur dæmið
þannigút: kr/kWh
Til Landsvirkjunnar: 1,05
Töp þau sömu og áður: 0,18
Söluskattur: 0,38
Hlutur Rarik óbreyttur: 0,28
1,89
Hér er nærri einnar krónu mis-
munur á verði fyrir og eftir
afslátt, eða um ein milljón króna
á 1 GWh orku.
Ingólfur Árnason.
Raforkusala til fiskeldis
6 megavött á næstunni
Skipting kostnaðar:
Gjaldskráverð kr./kWh. %
Landsvirkjunnar: 1,81 63,6
Töp ca. 10%: 0,11 6,4
Söluskattur: 0,57 20,0
Hlutur Rarik: 0,28 10,0
2,84 100,0
Rarik fær í sinn hlut einungis
10% fyrir að dreifa orkunni eftir
66 kV kerfi, síðan 11 kV kerfi og
að lokum 380V láspennukerfi.
Afsláttur Landsvirkjunar til
sjódælingar í strandeldi nær enn
sem komið er eingöngu til
íslandslax hf. en Smári hf. við
Þorlákshöfn nær lágmarksorku-
magni væntanlega í ár, en það er
1 GWh samkvæmt skilmálum
Landsvirkjunnar.
Fiskeldisfyrirtæki í Þorlákshöfn
þurfa að greiða 70 til 80 mills fyr-
ir kílóvattstundina af raforku.
Nokkrir aðilar hyggja á fiskeldi í
Þorlákshöfn og raforkusala til
þessara aðila getur farið í 6
megavött á næstu árum. Þetta
kom fram á fundi sjálfstæðis-
félagsins Ægis á þriðjudagskvöld.
Forsvarsmenn fiskeldisfyrir-
tækja segja stjórnendur Raf-
magnsveitna ríkisins og Lands-
virkjunar ekki sýna málinu
skilning. Telja þeir að eðlilegt
verð gæti verið 20 til 30 mills á
kílóvattstund. Fyrirtækin séu
mjög góðir orkukaupendur með
jafna notkun allan sólarhringinn.
Nefnt var sem dæmi að heim-
taugagjald til einnar stöðvarinnar
væri um 5 milljónir króna. Þor-
steinn Pálsson forsætisráðherra,
sem var á fundinum, sagði þetta
háa verð fráleitt. Það þyrfi að
nota betra skipulag á raforku-
dreifingunni og lækka verð. Árni
Johnsen sagði í framsöguræðu á
fundinum að samvinna í orku-
málum skapaði möguleika á að
lækka orkukostnað í Þorlákshöfn
um 25%, því að staðurinn yrði
ekki lengur endastöð.
- Sig. Jóns.