Brautin - 10.08.1928, Qupperneq 1

Ritstjórar:
Sigurbjörg Þoriáksdóttir.
Sími 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sími 571.
Brautin.
Útgefendur:
Nokkrar konur
í Reykjavík.
Afgreiðslusímí:
437.
1. árgangur.
Föstudaginn 10. ágúst 1928.
7. tölublað.
Unglingaskóli Á. M.
Bergstaðastr. 3, Reykjavík.
Skólinn byrjar fyrsta vctrardag og starfar í 6 mánuði.
Kenslan fer fram að ‘kvöldinu eins og að undanförnu.
Námsgreinar: Islenska, danska, enska og reikningur.
Stúlkur fá tilsögn í útsaum ef þær vilja.
Nemendur verða að hafa heilbrigðisvottorð.
Inntökuskilyrði í yngri deild: að hafa lokið lögskipuðu
barnaskólanámi.
Allar nánari upplýsingar gefur undirritaður.
ísleifur Jónsson.
P. O. Box 717. Sími 713.
Myndin.
Nýjega barst mér 1 hendur
siðasta bindi af „Folkenes Hi-
storie“, seni er vandaðasta og
stærsta veraldarsaga, sem gefin
hefir verið út í Danmörku á
siðari árum. Þetta bindi segir
Síigu Þjóðanna frá árinu 1815
og fram yfir aldamót.
Það sem mér fyrst varð star-
sýnt á var mynd, sem vav fram-
an á titilblaðinu. Af hverju
halda menn að mynd þessi
hafi verið? Sumir munu ef til
vill giska á, að hún hafi verið
al' einhverjum frægum stórn-
málainanni eða stórskáldi. Aðr-
ir að hún hafi verið af stórhar-
daga, eða frægu listaverki. Nei,
svo var ekki. Myndin var af
járnbrautarlest, sem kemur
brunandi éftir rennsléttum
járnbrautarteinunum.
Hvað þýðir þetta? Hvernig
stendur á því að lærðustu sagn-
fræðingar Dana velja þessa
táknmynd fyrir merkasta fram-
faratímabili veraldarsögunnar?
Er það tilviljun ein, eða er
það gert af gildum ástæðum?
Eg tel það vafalaust að sagn-
fræðingarnir hafi gert sér 1 jós-
ar ástæðurnar, og þær eru á-
reiðanlega, að járnbrautin
markar stærstu og merkustu
viðburðina á menningarbraut
þjóðanna á síðari tímum.
Járnbrautin hefir reynst öðr-
um þjóðum besta og öruggasta
samgöngutækið á landi.
ísland hefir eltki enn orðið
aðnjótandi þeirra framfara, er
járnbrautin getur fært íbúum
þess.
Fyrir deyfð vora og kjark-
leysi hefir tekist að hindra
framgang málsins til þessa.
Nú verða íslendingar að hefj-
ast handa og reyna að draga af
sér slenið. Það verður að telja
hug i lcjarkleysingjana og
hrýna áhugaleysingjana og lít-
ilmennin, sem alt vex i augum
og aldrei hafa trú á neinu,
nema ágæti sinnar eigin vesal-
mensku.
ísland má ekki lengur vera
án járnbrautar.
Táknmyndin á að skýra fyr-
ir oss nauðsyn þess, að ísland
iái sem fyrst að verða aðnjót-
andi þeirra gæða, sem járn-
brautir liafa veitt öðrum þjóð-
um í ríkuleguni mæli.
Reynslá annara þjóða sýnir
oss nytsenii járnbrautanna. —
Hún sýnir oss að þær hafa ger-
breytt lífsskilyi'ðum heilla
þjóða til batnaðar. Og flestar
þeirra myndu telja sér það ó-
bætanlegt tjón, ef þær ættu alt
í einu að missa þær. Það myndi
valda stórhyltingum og jafnvel
lömun á öllu viðskiftalífi þeirra.
Slik er rcijnslaii af þvi farar-
tæki, sem íslenska þjóðin hefir
hingað til forsmáð að reyna,
jafnvel þar sem ötl skilyrði
virðast fgrir hendi, til þess að
þetta ætti að blessast. '
En nú verður þetta að breyt-
ast. Nú er komið að voru eigin
landi, að reyna nú að hagnýta
sér sem fyrst þetta mikia sam-
göngutæki.
Tökum því allir böndum
saman og látum myndina knýja
oss til sameiginlegrar baráttu
fyrir jránbrautarmálinu. —
Gleymum úlfúð og flokkadeil-
um, þegar hamingja íslensku
þjóðarinnar krefst samvinnu af
oss, þá er sigurinn nær en
margan grunar.
Líkanppii krenna.
hefir, eins og kunnugt er. mjög
verið vanrækt hér á landi. —
Kvenfólkið hefir verið kúldað,
inni oft við ólioll störf og ekki
fengið að njóta lífslofts og sól-
ar neitt svipað því eins mikið
og karlmenn. Átakanlegast er
þetta i líaupstöðum og þá sér-
staklega í Reykjavík. Leikfim-
iskensla telpnanna í barnaskól-
anum er það einasta er hið op-
inbera leggur lil líkamsræktar
kvenfólksins hér í höfuðstaðn-
um. Nokkrar stúlkur æfa teinn-
isleik og allmargar sund. En
allur fjöldinn gerir ekkert til
þess að auka þrótt sinn og
styrkja heilsuna. Enginn þarf
að ætla, að þessi vanræksla á,
líkamsment kvenna ekki komi
kynslóðinni í koll, því auðvitað
þurfa telpur lireyfingu, loft og
ljós til þess að þroskast og
vaxa, ekki síður en aðrar ver-
ur. —
Ei til vill er nú þegar hægt
að benda á ýmsar afleiðingar
af hirðuleysi undanfarandi tíma
um uppeldi kvenfólksins. Mér
er tjáð, að mjög beri nú orðið
á því hér i Reykjavík, að
vinnustúlkur kvarti undan erf-
iðum vistum, og kvcði svo ramt
að þessu, að varla sé sú vist til
að ekki þyld hún erfið, og að
altaf þurfi húsmæður að vera
að undanskilja fleiri og fleiri
störf, er þær ráða sér vinnu-
stúlkur, þvotta, hreingerning-
ar og fleira, er hvert heimili
þarf á að halda. Þessi flótti
ungra kvenna frá því, sem erf-
ilt er, sýnir glögt fjörleysi
þeirra og vanmátt.
Seinna giftast þessar sömu
stúlkur og standa þá oft i miklu
meira erfiði en í nokkurri vist,
enda mun þá ekki óalgengt að
þær yfirbugist mjög bráðlega
af heilsuleysi. Þetta sýnir það,
sem reyndar flestir vissu, að
lífið er erfitt yfirleitt, bæði fyr-
ir karla og konur, og þess
vegna er nauðsynlegt að bæði
kyn séu sem best ■ undir það
búin, og konur alls ekki síður,
því oft mun það vilja verða
svo, að erfiðleikar heimilisins
hvili ennþá þyngra á }>eim.
En það eitt er víst, að æsku-
fólk, sem er að vaxa og þrosk-
ast, það á ekki að hörfa undan
smá erfiðleikum, og ef það gerir
það, þá er eitthvað ekki með
feldu. Væri þvi síst úr vegi að
konur þessa bæjar og þeésa
lands, tækju til athugunar það
uppeldi og þau vaxtarskilyrði,
sem þeim, eru veitt.
Konan ber, eins og áður er
sagt, bróðurpartinn af þunga
lífsins í flestum tilfellum, en
auk þes§ hvílir þyngst á henni
ábyrgðin gagnvart kynslóðinni
sem kemur.
Konan þarf því umfram alt
að vera hraust og sterk. Má
þvi undarlegt heita, að hér í
Reykjavík skuli vera fjöldi af
íþróttafélögum, er öll eða flest
starfa fyrir lcarlmenn eingöngu,
en ekkert skuli vera hér til, er
heitir íþróttafélag kvenna. —
Ótrúlegt þykir mér að ungar
stúlkur séu það óþroskaðri fé-
lagslega, að þær geti ekki haldið
saman félagsskap. Mér finst
starfsemi eldri kvenna hér í
bænum benda á alt annað.
En hitt kann vel að vera, og
það ætla ég að sé aðalorsökin
til þess, að stúlkur svo lítið fást
við að herða líkama sinn, að
þær vita ekki vel að hvaða
grein iþróttanna þær eiga að
snúa sér, þær vita að ekki er
þeim fært eða holt að stunda
allar þær iþróttir er karlmenn
stunda.
Sundi og fjallagöngum hafa
þó allir gott af, tennisleikur er
ágætur fyrir konur, að eins
nokkuð dýr, en það eru fjölda-
margir aðrir knattleikir til, sem
mjög eru við hæfi kvenna.
Þessar línur hef eg ritað til
þess að vekja konur til um-
luigsunar um þá nauðsyn, er
þeim ber til þess að efla heilsu
sina og þrótt, bæði gagnvart
sjálfum sér og þjóðfélaginu, og
hinsvegar til að benda á þá
vanrækslu, er átt hefir sér stað
i þessu efni og á þá hættu, sem
af því getur stafað. Vildi eg svo
að síðustu óska þess, að konur
nú þegar, mynduðu félagsskap
hér í þessum bæ, sem hefði það.
sérstaklega að takmarki að
hæta likamsuppeldi kvenna, því
það mun hver og einn finna,
er um þetta mál fer að hu'gsa,
að slíkt er engin vanþörf.
S. V.
Virði konan manninn sinn
mest allra manna, nýtur hún
litillar virðingar af honum.