Brautin - 13.09.1928, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
Sími 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sími 571.
Brautin.
Ötgefendur:
Nokkrar konur
í Reykjavík.
Afgreiöslusími:
437.
i.
árgangur.
Föstudaginn 13. september 1928.
12. tölublað.
Breyting á sendiherraembættinu
Sendllierraembættið í Höfn shal tafarlanst lagt niðnr, en nýtt
sendiherra- eða Yiðskiftaherracmbætti skal sett á stofn í London.
Söngfólk.
Með því að oss undirrituðum hefir verið falið að mynda
100 manna blandaðan kór, er syngja á, á Alþingishátíð-
inni 1930, óskum vér að alt það fólk, konur og karlar,
sem hugsa sér að taka þátt í kórsöng þessum gefi
sig fram við einhvern af oss, sem allra fyrst.
í kórnefnd Alþingishátíðarinnar:
Sigurður Ðirkis. Jðn Halldórsson.
Sími 1382. Sími 952.
Sigurður Þórðarson.
Sími 2177.
Það hefir löngum verið svo
að oss íslendingum hefir fund-
ist allur heimurinn vera, þar
sem Danir voru. Alt útlent var
kallað danskt. Jafnvel skórnir
voru danskir, þó Danir hefðu
ekki annað gert, en taka ó-
makslaun sín af að senda oss
vöruna í sfnu nafni, í stað þess
vér keyptum vöruna millaliða-
laust frá stórframleiðslulandinu,
Þegar vér fáum fullveldis-
nafnið og hugsum oss að hafa
sendiherra i útlöndum, til að
greiða fyrir málum vorum, fer
enn á sömu leið. Vér sjáum
ekki nema Dani og okkur verð-
ur fyrst fyrir að hafa 60 þús-
und króna sendiherra hjá stór-
veldinu mikla, Dönum, sem þó
í raun og veru eru ekki nema
barn hjá risa, samanborið við
stórþjóðirnar.
Nú er það kunnugt, að við-
skifti vor við Dani og Norður-
landaþjóðirnar eru tiltölulega
smá og ættu að réttulagi að
færast meir og meir yflr til
stórþjóðanna beina leið, í stað
þess að hjakka i gamla úrelta
farveginum, að nota Dani sem
milliliði.
Nauðsyn á rándýrum sendi-
herraembætti í Höfn er því lítil
og fer minkandi, og þar sem
Danir fara að nafninu með
utanrfkismál vor, ætti þeim
hvað helst að vera treystandi
að sjá nokkurnveginn um fram-
kvæmd þeirra mála vorra, sem
snerta Danmörku og Norðurlönd.
Þess vegna sýnist full ástæða
til að sendiherraembættið í
Kaupmannahöfn verði þegar
lagt niður,
Brautin vill því gera það að
iillögu sinni, að vér hœttum að
hafa sendiherra i Hö/n en setj-
um aftur á móli upp sendi-
herra- eða viðskifiaherraembœlti í
London.
Ástæður þær sem mæla með
því, að nauðsynlegt sé og rétt
fyrir oss að hafa sendiherra
vorn í London eru margar og
miklar, en hér skulu taldar
þær helstu:
I. Kjötmarknðnrinn
fyrir nýtt fryst kjöt er nú smátt
og smátt að opnast fyrir oss í
Englandi. Þar sem vér höfum
nú íengið góð kæliskip til
flutninga á kjötinu, má vænta
að markaður þessi aukist óð-
um, er því nauðsynlegt að hafa
sendiherra vorn í þessu landi
til að leiðbeina oss og aðstoða
svo árangur geti orðið sem
bestur. Þetta er mikiisvarandi
mál fyrir bændur vora, því
þetta er þeirra aðalframleiðslu-
vara og er því mikils um vert,
að þeir fái sem best verð fyrir
vöru þessa og að alt sé gert,
sem hægt er, til að kynna hana
og afla henni álits. Og að þvi
verki ætti duglegur sendiherra
að geta unnið með góðum á-
rangri.
II. Smjörmarkftðarinn.
Markaðurinn fyrir islenskt
smjör er, sem stendur i mikilli
afturför, en nú er það áhuga-
mál bænda að reyna að bæta
hann og efla. Aðalmarkaðsland
fyrir islenska smjörið hlýtur að
vera England, þess vegna er
oss lifsnauðsyn að láta ekkert
tækifæri ónotað til að ryðja isl.
smjöri braut í Englandi og í
þessu máli hlýtur að vera stórt
verkefni fyrir ötulan og fram-
kvæmdarsaman sendiherra. —
Þessi tvö mál, sem hér hafa
verið nefnd, eru svo mikil
nauðsynjamál fyrir bændur
vora, að þau réttlæta fullkom-
lega þá tilbreytni að sendiherra
vor taki sér bólfestu í London
í stað þess að hima aðgerða-
lítill i Höfn.
III. Fiskmarkaðarinn.
Það er öllum kunnugt, að
England er aöalmarkaðsland vort
fyrir allan ísíiskaila okkar, auk
þess, sem þar selst mjög mikið
af blautum fiski og myndi vera
hægt að auka þann markað
stórum. Öllum mönnum hlýtur
að vera það ljóst, að hér er um
svo stórkostlegar fjárupphæðir
að ræða fyrir þjóðina alla, að
það eilt væri nóg verkefni fyrir
sendiherra vorn að leiðbeina og
kynna sér sem best alt þessum
mörkuðum viðvikjandi, því hér
velta ekki upphæðirnar á hundr-
uðum heldur miljónum króna.
Það er alveg undravert hve
lítil rækl hefir verið lögð við
það að kynna sér alt þessum
málum viðvíkjandi og hverjar
umbætur eru nauðsynlegar til
þess að vér stöndum öllnm öðr-
um þjóðum framar á þessum
mörkuðum, eins og oss hefir
tekist á Spáni og Ítalíu, með
þær fiskafurðir, sem vér send-
um þangað.
Gæti jafnvel komið til mála
að setja ströng lög um að vanda
sem best allan isfisk til útflutn-
ings og flytja aldrei gamlaneða
vondan ísfisk. Einnig lög um
að ísinn, sem fiskurinn er
geymdur í, sé hreinn og góður,
o. s. frv. Þessi mál eru svo
vandasöm að ekki myndi af
veita að sendiherra vor kynti
sér þau vendilega og legði á
holl og góð ráö, þar sem hon-
um þurfa þætti. Sendiherrann
á og þarf að vera í Englandi,
en ekki hjá stórveldinu mikla
Dönum.
IY. Peningamarkaðarinn.
I London er aðal peningamark-
aður heimsins. Þar er aflstöð
allra viðskifta og framkvæmda.
Vér erum hér að rolast með
peningastofnanir, sem eru á
horriminni af vesaldómi og ó-
áran. En skamt frá oss er éin
sterkasta peningamiðstöð heims-
ins og okkur dettur ekki í hug
að sækja þangað kraft og þrótt
til að skapa oss heilbrigt og
samkeppnisfært viðskiftafjár-
magn.
Yms blöð vor eru að síta og
gráta yfir þvi, ef bankastjóri
fær 20 til 30 þúsund kr. laun
á ári. En ef vér hefðum nokk-
urt vit á peningamálum, þá ætt-
um vér ekki að líta við nein-
um bankastjóra, sem léti sér
detta í hug að vinna fyrir minna
kaupi, nema þá i gustukaskyni.
Ein einasta röng ákvörðuu
bankastjórnar getur bakað land-
inu miljóna tap. Eins og lika
vitur og snjöll bankastjórn get-
ur skapað landinu miljónagróða
og orðið máttarstoð og hreyfi-
afl allra heilbrigðra framkvæmda
og viðskifta í landinu.
Vér eigum þess vegna að
launa fjármálamönnum vorum
vel, en vér eigum að heimta af
þeim að þeir séu duglegir og
röggsamir.
Vér eigum að heimta að þeir
hefji harða baráttu fyrir því,
að láta banka- og peningastofn-
anir landsins losua úr því öng-
þveiti, sem þær nú eru i, og
útvegi þeim það fjármagn, sem
landsmenn þurfa, tregðulaust
og með skilyrðum, sem best
fást hjá öðrum þjóðum. Petta
er markið, sem keppa verður að
og vér verðum að heimta að
þetta sé gert.
Það er því mikið verkefni
fyrir hendi. ef peningamál vor
eiga að komast i það horf, að
jafnast geti við það, sem best
er hjá öðrum þjóðum.
En ef vér eigum nokkurn
tíma að ná þvi takmarki, verð-
um vér að leggja meiri rækt
við þessi mál en hingað til. Og
framar öllu öðru vér þurfum
að hafa mann á aðalstaðnum
London, til að kynna sér sem
best þessi mál öll og í samráði
við bankastjórnir vorar og rík-
isstjórn vinna að hröðum um-
bótum á þessu sviði. Þetta er
eitt stærsta verkefni sendiherr-
ans.
Það rekur því enn að þvi
sama: Sendiherrann á að vera
í London.
Y. Fimta ástæðan er úrslita-
ástæðan,
sem getur haft stórkostlegar af-