Brautin - 18.01.1929, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
Stmi 1385.
Marta Einarsdóttir.
Stmi 571.
Brautin
Otgefendur:
Nokkrar konur i Reykjavík.
Sfmi: 491.
Afgreiðslu annast
Sigurborg Jónsdóttir.
1. árgangur.
Föstudaginn
18. janúar 1929.
29. tölublað.
Lyfsölubúð Sjúkrasamlagsins.
Sjúkrasamlagið þarf að eiga sína eigin lyfsölubúð.
■ Lyfsala hjer i Reykjavik er
talin með allra gróðavænleg-
ustu atvinnugreinum.
Lyfsölubúðirnar njóta einka-
söluréttinda á öllum lyfjum,
svo öll samkepni er útilokuð.
Að vísu verða þær að selja
lyfin eftir ákveðnum taxta. En
þessi sölutaxti er sniðinn eftir
okur-töxtum erlendra lyfsölu-
búða en ekki eftir þvi, sem
sanngirni heimtar eða bágur
hagur sjúklinga krefst.
Þetta sjest best á því, að
fjöldi manna, fyrst útlendra,
svo innlendra, hafa byrjað hjer
Iyfsölu með tiltölulega litlum
efnum og jafnvel efnalausir, oft
að mestu með dýru lánsfé. En
eflir fáein Ar hafa þessir lyf-
salar verið orðnir vel fjáðir
inenn, eftir þvi, sem hjer ger-
ist á íslandi. Og sumir jafnvel
stór auðugir.
Hafa árstekjur þessara manna
jafnvel verið taldar tugum
þúsunda.
Þessi mikli lyfsalagróði hlýt-
ur einhversstaðar að koma
niður. Og mun engum dyljast,
að þessi mikli skatlur er lagð-
ur á þá, sem hvað síst þola að
bera hann, en það eru sjúkir
menn og fátækir.
Þetta er hreinn nefskattur á
sjúklingana og hann oft nær
óbærilegur. Skattur, sem legst
oft þyngra á fátæka manninn
en þann ríka. Því sjúkdómun-
um fylgir venjulega atvinnu-
leysi og fátækt, einkum á eldra
vinnufæra fólkið.
Hingað til hefir ríkisstjórnin
«g þingið látið þetta ránverð á
lyfjum ekki aðeins afskiftalaust
rneð öllu, heldur einnig bein-
línis fyrirskipað það með gríð-
arhárri lyfsöluverðskrá.
Sjest hér, sem oftar, að
stjórn og þing eru síst að bera
hag sjúkra og fátæka fyrir
brjósti, því annars væri fyrir
löngu búið að grafa fyrir þetta
viðbjóðslega mein, að það op-
inbera væri að fyrirskipa með
re8lugjörð okurálagningu á lyf-
sölu til sjúkra og fátækra
manna. Níðast á þeim, sem þvi
bar framar öllu öðru að styrkja
og hjálpa. rjfi
Hér þurfa að koma algjör
straumhvörf og það, sem fyrst.
Þetta lyfsölu-ránverð á að
hverfa með öllu eða að minsta
kosti lagfærast þannig, að fá-
tæku fólki væri sem léttbærast.
Fram hafa komið frá góð-
um mönnum tillögur, sem fara
í þá átt, að bæta úr þessu böli
með því, að ríkið eða bæirnir
taki að sjer lyfsöluna og ræki
hana með lægstu álagningu,
sem hægt væri: Seldu lyfin með
innkaupsverði, „plus“ réttu
aukagjaldi fyrir afhendingu,
tilbúnings o. s. frv.
Búast má við, að i framtíð-
inni megi taka þessa aðferð upp
og að hún geti gefist vel.
En því miður er ekki útlit
fjrrir að stjórn sú, sem nú fer
með völd, hafi slíkt í liyggju,
því hún hefir nýverið veitt
einstökum mönnum einkasölu-
réttindi til lyfsölu, jafnvel að
bænum alveg fornspurðum.
Þetta ráð virðist því ekki
framkvæmanlegt í bráð.
Brautin hefir þvi hugsað sér
þá leið út úr þessu, að Sjúkra-
samlagið eignaðist sina eigin
lyfsölubúð.
Það hlýtur að vera töluvert
af lyfum sem sjúkrasamlags-
meðlimir þurfa að brúka á
hverju ári og væri ekki ósenni-
legt að sjúkrasamlaginu væri
þá nokkur gróði i þvi að fá
þau iyf i eigin lyfsölubúð, en
kaupa þau við háu verði hjá
öðrum lyfsöiubúðum. Því auð-
vitað þurfa þær að græða á
þeirri lyfjasölu, þó þær gefi cf
til vill nokkurn afslátt.
Vér teljum það vel farið að
rtkið og hæirnir styrktu sjúkra-
samlagið með láni eða ábyrgð-
um til að eignast sína eigin lyf-
sölubúð.
Sá hagur, sem af henni yrði,
ætti svo að ganga til að lækka
iðgjöldin hjá þeim meðlimum,
sent fátækir eru.
Vér erum sannfærðar um, að
mjög margir, sem ekki væru í
Samlaginu vildu mjög gjarnan
láta Sjúkrasamlagslyfjabúðina
sitja fyrir viðskiftum að öðru
jöfnu, því flestir eru mjög
hlyntir starfsemi þess og við-
urkenna nytsemi hennar.
Væri æskilegt að þingið sæi
nauðsyn þess, að lögleiða
sjúkrasamlagsskyldu, að minsta
kosti hér í Reykjavík, fyrir alla,
sem lægri árstekjur hafa en
2500 krónur, því flest það fólk,
sem ekki hefir hærra kaup,
lendir í örbyrgð og fátækt, ef
sjúlcdómar leggjast að mun á
heimili þess.
En þó að þingið vilji ekki
sinna þvi að skylda fátækt fólk
til þátttöku í Sjúkrasamlagi,
þá má hitt alls ekki undir
höfuð leggjast, að vinna á
móti okurverði á lyfjuni til fá-
tækra.
Og sú leið, sem Brautin bend-
ir hér á, hefir marga kosti og
leiðin er þessi:
„Sjúkrasamlagið á að eiga
sína eigin lyfsölubúð". Og ætti
það að gera sitt ítrasta til að
selja fátæku fólki lyfin með
sem vægustu móti, jafnframt
því, sem það hvetti það til þátt-
töku í Samlaginu.
o
Það stendur hvergi skrifað í
siðfræði mannúðarinnar, að vér
eigum að okra á sjúkum mönn-
um og heilsulausum. — Vér
eigum að hjálpa þeim.
Járnbrautaráhugi
Austanbænda.
Aukafundur í sýslunefnd Ár-
nesinga var haldinn að Selfossi,
föstudaginn 21. f. m. og var að-
alfundarefni brúarmál (fyrir-
hugaðar brýr á Stórulaxá og
Tungufljót).
A þcssum fundi báru sýslu-
nefndarmcnn fram tillögu i
járnbrautarmálinu, mjög ein-
dregna og hvetjandi, um járn-
brautarlagningu og var hún
samþgkt í einu hljóði.
A þingmálafundi, sem hald-
inn var daginn eftir að Selfossi
kom fram svipuð tillaga i járn-
brautarmálinu, þar sern skorað
var á þing og stjórn að flýta
scm allra mest framgangi járn-
brautarmálsins og var hún
sömuleiðis samþykt i einu
hljóði.
Austanbændur eiga þökk skil-
ið fyrir að þeir standa sein einn
maður um þetta mesta lífsnauð-
synjamál austan sveitanna.
Eins og kunnugt er, hafa
járnbrautarféndur verið að
reyna að latima þeim ósann-
indum inn i fólkið hér, að aust-
anbændur ’væru andvigir járn-
braut, en sumir Reykvíkingar
væru að reyna að neyða henni
upp á þá, til þess að gera þjóð-
inni og þeim, sem mestan
skaða. Þessi bardagaaðferð hæl'-
ir járnbrautarféndunf. Þvi ill-
um málstað verður altaf besl
Vandlátar húsfreyjur
kaupa
Laufás-
smjörlíkið.
þjónað með ósannindum og
rangfærslum.
Ef sannleikurinn fær að
koma i ljós, verður rangur
málstaður að vikja. Og svo fer
um þennan söguburð brautar-
fénda.
Það er einkenni austanbænda,
að þeir vilja helst hafa það,
sem traustast, sem þeir gera.
Þeim þykir það ekki aðalat-
riðið hvort eitthvað kostar
krónunni meira eða minna, ef
það annars er nauðsynlegt. Hitt
er þeiin aðalatriðið, að það
komi að verulegu liði þegar
þeir eru búnir að kaupa það.
Þetta er gömul bænda reynsla.
Og þó járnbrautarféndum þyki
hún litils\irði, þá eru þeir nú
ekki búnir enn að finna aðra
betri.
Þessvegna telja austanbænd-
ur meira vit i því að fá strax
þá samgöngubót, sem að viti
lærðustu og fróðustu manna, er
lang öruggust og inest til fram-
lniðar, heldur en að vera að
verja mörgum miljónum króna
í að leggja kák-bílveg', sem alt-
af þarf óhemju viðhaldskostn-
að og þar að auki getur verið
ófær mestan hluta vetrar ef
snjóa og óveðratið gengur. Þeir
búast við því, að Birni gamla
Kristjánssyni muni ganga
nokkuð treglega að moka snjó-
inn á Hellisheiðarveginum þeg-
ar hann nær langt upp yfir
miðja símastaura. Jafnvel þótt
gamli maðurinn telji sig jafn-
v,(gan á alla hluti og áliti sig
hafa reynslu og vit um þessa
hluti meir en allir austan-
bændur og allir sérfræðingar
vorir til samans.