Brautin - 08.02.1929, Síða 1
Ritstjórar:
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
Sími 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sími 571.
Brautin
Útgefendur:
Nokkrar konur í Reykjavík.
Sími: 491.
Afgreiðslu annast
Sigurborg Jónsdóttir.
1. árgangur.
„Hæfileikamenn eru nú fleiri
uppi meðal þjóðarinnar, en
nokkru sinni fyr“, — sagði einn
stjórnmálamaður vor nýlega, —
en hina upprennandi kynslóð
virðist þó algerlega vanta for-
ystumenn eða leiðtoga. Það
virðist ekki verða komið auga
á neina, sem líklegir sjeu til að
jafnast á við Gladstone, á sviði
stjórnmálanna, Kipling og Dic-
kens í bókmentum, Ellen Terry
sem leikkonu, eða Spurgeon
sem kennimann. En allir þessir
forystumenn, er eg nú hefi
nefnt, urðu þegar frægir á
unga aldri og höfðu þá sýnt
hvað í þeim bjó. En hverjir eru
jafningjar þeirra nú á dögum?
Hvaðan höfum vér von um að
eignast annan Winston Chur-
chill, er verði orðinn heims-
frægur maður liðlega tvítugur
að aldri?“ —
Það er einn hlutur sannur í
gagnrýni þessari, og hann er
sá, að ungir menn koina nú
orðið seinna fram á sviði opin-
berra mála, en áður fyr, t. d.
fyrir 25 árum síðan. En til
þess eru góðar og gildar ástæð-
ur. — Menn eru orðnir langlíf-
ari nú á tímum, — og í stað
þess að draga sig í hlé eða láta
af opinberum stöffum, er þeir
voru orðnir hálf-sextugir, eins
og þá tíðkaðist, — sitja menn
nú á tímum ennþá i embættuin
og gegna allskonar opinberum
störfum langt fram undir sjöt-
ugt, og eru þannig „Þrándar i
Götu“ hinnar yngri kynslóðar,
er fær síður notið sin. Þá er og
undirbúningstíimi hinna yngri
manna ávalt að lengjast. Auk
þess verður framsókn, jafnvel
hinna allra gáfuðustu og hest
gefnu manna, tafsamari og
seinni en áður, vegna yfir-
stjórnarfyrirkomulags þess, sem
nú er í öllum meiriháttar stofn-
unuin og fyrirtækjum, enda
þótt slíkum mönnum sje fram-
tíðin fult eins vel eða jafnvel
betur trygð nú en áður.
Ófriðurinn mikli svifti oss
fjölda manna á besta skeiði lífs
þeirra, er eflaust mundu nú
vera orðnir leiðtogar vorir, ef
þeirra hefði lengur notið við;
en þrátt fyrir alt, lætur þó æslc-
an enn til sín taka.
Eg hefi hér tekið saman af
handahófi tvo lista, annan fyrir
Föstudaginn
8. febrúar 1929.
32. tölublað.
heimalandið breska, hinn fyrir
„Bretaveldi handan við höfin“.
Á þessa lista hefi jeg tekið
nokkur nöfn framúrskarandi
hæfileikamanna, og er hvorug-
ur listinn fullkominn, þannig
að þar vanti ekki nöfn. Eg hefi
fremur leitast við að velja
nokkra þá úr, sem gnæfðu yfir
aðra, í glæstuin flokki upprenn-
andi æskumanna og kvenna.
Svipaður listi var eitt sinn
birtur í byrjun þessarar aldar,
en þá tók hann aðeins til karl-
þjóðarinnar. Nú á dögum væri
slíkt fásinna. Ungar konur eru
sem óðast farnar að láta til sín
taka i opinberum málum, og
það jafnvel svo injög að menn
hefði ekki órað fyrir öðru eins
fyrir einu ári síðan. Lögin um
jafnan kosningarrétt kvenna
hafa fengið þeim ný vopn í
hendur og þær ætla ekki að láta
þau vopn ryðga vegna notkun-
arleysis.
Á næstu árum er búist við
að þrjár ungar konur komi
fram á stjórnmálasviðinu og
gerist allskæðir keppinautar
þeirra þriggja kvenna, sem þar
voru fyrir og frægar eru orðn-
ar sem stjórnmálakonur (þ. e.
hertogafrúin af Atholl, frú As-
tor og ungfrú Ellen Wilkin-
son). Þessar þrjár nýju „stjörn-
ur“ heita: iingfrá Nancij Ste-
wart Parnell, nngfrá Megan
Llogd George og frá Cynthia
Mosley.
Ungfrá Parnell er sömu ættar
og hinn ínikli foringi íra og
stjórnmálamaður með þessu
nafni. Hún er harðsnúin kven-
réttindakona (Feminist) og hef-
ir þegar unnið sér það álit, þólt
ung sé, að vera talin inælskasta
konan á Bretlandseyjum. Hún
hefir verið kenslukona á gagn-
fræðaskóla (High School) og
gekk þá inn í félag kaþólskra
kvenréttindakvenna, er börðust
fyrir jafnrétti kvenna á móts
við karla til kosningarréttar o.
fl. Það er í almæli að hún hafi
með einni einustu ræðu, er hún
hélt 21 árs gömul, snúið Bald-
win (nú forsætisráðherra) til
fylgis við málstað kvenþjóðar-
innar, og á fundi einum mikl-
um, er haldinn var í Queens
Hall (í London) í marsmánuði
síðastl., notaði forsætisráðherr-
Karlakór Reykjavíkur,
Samsöngur
í Nýja Bíó föstudaginn 8. þ. m. kl. 71U síðdegis.
Söngstjóri Sig. Þóröarson.
Einsöngvarar: Daníel Þorkelsson,
Stefán Guðmundsson, Sveinn Þorkelsson.
Aðgöngumiöar fást í BóUaverslun Sigfúsar Eymunds-
sonar og í hljóðfæraverslun frú K. Viðar e. h. í dag.
ann (Baldwin) tækifærið til að
gera útúrdúr við umræðuefni
hans, til þess að koma að lofs-
yrðum, um þessa áðurnefndu
ræðu ungfrú Parnell. — Yndis-
þokki, hispursleysi og fjölbreytt
hugmyndaflug, eru aðal-ein-
kunnir þessa ræðuskörungs. —
Ræður hennar bera vott stað-
góðrar þekkingar i bóklegum
fræðum og eru snildarlega
samdar, en rödd hennar er fög-
ur og hljómþýð með afbrigðum.
„Við, unga kvenþjóðin, höfum
sett okkur það mark“, segir
hún, — „að inna af hendi hin-
ar nýju skyldur vorar við þjóð-
félag og fósturjörð (sem kosn-
ingarréttur og kjörgengi hafa
í för með sér), og ávinna okk-
ur sama háttar orðstý og jafn-
öldrur okkar á ófriðarárunum".
Það var ofur eðlilegt að
ungfrú Megan Lloyd Gcorge
færi að fást við stjórnmál,
enda er hún einskonar ný von-
arstjarna frálslynda flokksins;
en þeim mönnum skjátlast
mjög, sem ætla að hún muni
aðeins fljóta á frægð og orð-
stý föður síns. Þessi litía, lag-
lega og bráðfjöruga stúlka held-
ur áheyrendum sínum hug-
fangnum. Hún er vinsæl mjög
og hvar sem hún fer eru hrein-
skilni og fjölhæfni augljósustu
einkenni hennar. Eins og gefur
að skilja, er hún mjög vel
heima í stjórnmálum og öllu
því, er þar heyrir til, enda hef-
ir hún um nokkurt skeið verið
í mjög náinni samvinnu við
föður sinn. Er alment beðið
með óþreyju eftir því að hún
taki sæti á þingi eftir næstu
kosningar.
Frú Cynthia Moslcy og mað-
ur hennar verða að fylgjast að
og hefir það ætíð verið svo frá
því fyrsta í stjórnmálaferli
þeirra. Það þótti tíðindum sæta
er hr. Oswald Mosley og hin
unga kona hans lýstu sig fyrst
flokksleysingja i stjórnmálum,
en gengu síðar í jafnaðar-
mannaflokkinn. Hr. Oswald var
sonur og erfingi hins nafn-
kunna Sir. Oswald, seni var
ramur íhalds- (Tory) maður og
ósvikinn nútímans John Bull.
Hr. Oswald Morsley hafði
stundað nám bæði í Winchester
og Sandhurst (nafnkunnir liðs-
foringjaskólar á Bretlandi) og
á ófriðarárunum hafði hann get-
ið sér frægðar í flugliði Breta,
og fyrsta þátttaka hans í stjórn-
málum var sem íhaldsflokks-
þingmaður fyrir Harrow-kjör-
dæmi. Gerðu flokksmenn hans
sér miklar vonir um þennan
unga þingmann, því hann var
mælskur, aðlaðandi og vinnu-
hestur hinn mesti.
Hin unga kona hans er yngri
dóttir Curzon lávarðar af Kedle-
ston, fædd og uppalin á hinu
mesta íhaldsheimili.
Þegar þau hjónin gengu í
jafnaðarmannaflokkinn, voru
þau í fyrstu alltortryggileg í
augum jafnaðarmanna. —
Þarna voru tvö ung aðals-hjú,
sem augsýnilega ætluðu að
fleyta sjer áfram til vegs og
valda, á stjórnmálafylgi verka-
manna.
En nú eru þau orðin trygg í
sessi. „Eg tortrygði þau, þegar
þau komu fyrst til okkar“,
sagði einn af helstu forkólfum
jafnaðarmanna við mig eitt
sinn, — „en þau eru nú þraut-
reynd. Þau eru ósviknir jafn-
aðarmenn“. Nú er aðeins eftir
að sjá, hvort þeirra stígur fet-
inu framar. Það hefir þegar
verið ákveðið að Sir Oswald
(hann erfði aðaltitil föður síns
á þessu ári) verði einn ráðherr-