Brautin - 22.03.1929, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Sigurbjörg ÞorláUsd"óttir.
Simi 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sími 571.
Brautin.
Útgefendur:
Nokkrar konur í Reykjavík.
Simi: 491.
Afgreiðslu annast
Sigurborg lónsdóttir.
í. árgangur.
Föstudaginn 22. mars 1929.
38. tölublað.
Járnbrautarmáliö.
Brautin gefur 300.000 krónur yfir árið upp í vexti,
þegar á 10. ári, samsvarar það 5°/o af stofnkostnaði.
Máttur fraiiifarauna.
Einn meikasti kæfileiki mann-
kynsins er sá eigiuleiki þess að
geta tekið framförum. Geta lært
af reynslunni hvað breytinga
þurfi, og hafa hugvit til að prófa
sig fram með hvað til bóta má
verða. Þessi hæfileiki hefir á
löngum tíma haíið mannkyuið
langt yfir allar aðrar lifandi
verur jarðarinnar. þegar dýrin
nær standa í stað og litlum eða
engum breytingum eða framför-
um taka, berst mannkynið seigl-
ingsbaráttu fyrir umbótum á öll-
um sviðum. Og þessi umbóta-
viðleitni nær fleiri og fleiri sigr-
um, því lengra sem líður. Ekki
má þó skilja það svo að þessi
framfarahæfileiki sé alveg jafn
og almennur hjá mannkyninu.
Öðru nær. Sumar þjóðir og kyn-
flokkar standa næstum i stað,
eða framfarir þeirra eru svo
hægfara að lítt sér á, þótt á-
fram þokist. En aðrar þjóðir og
kynflokkar taka risastökk og
hjálpa þannig til að hefja þær
þjóðir upp, sem daufari eru og
sljóvari.
Eiga jafnvel shmar þjóðir fult
f fangi með að fylgjast með þess-
um djörfu brautryðjendum. En
flestar reyna það þó, því þær
vita að annars dragast þær aftur
úr og verða meira og meira ó-
hæfar í lifsbaráttunni. Því lífs-
baráttan þekkir enga miskunn-
semi, það sem ekki getur fylgst
með verður að lognast út af eða
verða að eins viljalaust verkfæri
í höndum þeirra, sem betur mega.
Þetta er ástæðan til þess að
framfaravinir þola enga stöðvun,
enga bið, en píska fólkið látlaust
áfram til Dýrra átaka og nýrrar
baráttu, ýrnist með góðu, for-
tölum og blíðmælgi, rökum og
leiðbeiningum, eða með illu,
hörðum ádeilum, svæsnum á-
rásum, lasli og níði.
Fólkið sjálft horfir á þetta
stundum hrifið og fult áhuga,
stundum undrandi og kviðandi,
stundum reitt og vont yfir að fá
ekki að vera í friði og njóta
lifsins í ró og makindum. Það
skilur stundum ekkert í þessum
ákafa framfaramannanna, það á-
lítur þá stundum sína verstu ó-
vini og snýst þá gegn þeim með
ofsóknum og pynlingum. Telur
þá fremur djöfla en menn. En
þegar nýjir koma strax i slað
þeirra sem falla eða eldasf og
áldrei er hlé á sókninni, fer það
smám saman að láta sig og fylgja
þeim eftir, fyrst dauft og hik-
andi, síðar fastar og ákafar.
Framfara-andi ruðningsmann-
anna grípur þá et til vill heilar
þjóðir alt í einu, svo þær brjót-
ast fram til nýs þroska með því
heljarafli, sem alt verður að Iúta.
Máttur framfaranna hefir gripið
fjöldann. Hann skilur h vert stefnir
Og sækir nú fram með sama vfga-
móði eins og brautryðjandinn
átti í upphafi en sem fjöldinn þá
skyldi ekki og gat því ekki fylgt.
Á engu sviði eru framfarir
mannkynsins, ef til vill þýðing-
armeiri en á sviði samgóngu-
málanna.
Samgöngumálin hjálpa ein-
staklingunum að nálgast hvern
annan, kynnast sem best, njóta
vinnu hvers annars og hæfileika
á öllum sviðum. Petta er undir-
staðan undir mörgum aðalfram-
förum maiinkynsins i ilestuni
greinum. Ekki að eins að það
hjálpi þjóðunum í lifsbaráttunni
með því að. gera þeim fært að
vinna hver fyrir aðra að nauð-
synjum lífsframfærslunnar, þó
langt sé á milli, heldur gerir
það þá hæfari til að njóta and-
legrar samvinnu og samstarfs,
en það er einn sterkasti þáttur-
inn í alhliðabarátlu mannkyn-
sins fyrir sameiginlegum þroska
þess og viðgangi.
Mestum framförum á landi
hafa samgöngumálin náð, með
uppfundningu járnbrautanna.
Meðal fróðustu manna eru þær
taldar marka nýlt tímabil í fram-
farasögu mannkynsins. Allar
þjóðir, sem nokkurs eru megn-
ugar hafa kepst um að færa sér
þessa samgöngubót sem best
í nyt. Ekkert fé hetir verið spar-
að til að gera þær sem full-
komnastar og öruggastar. Erfið-
leikarnir hafa verið miklir. Bar-
áttan gegn þeim hörð í fyrstu.
En nú er svo komið að engin
menningarþjóð telur sig geta án
þeirra verið.
Því voldugri sem þjóðirnar
eru, því voldugri járnbraular-

©
©
&
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
gj þegar þér kaupið olíur á
Mobiloil
A**
A
(Heavy Medtum)
Allir bifreiðastjórar
eru sammála um að
betri olíur en »Mo-
biloils« framleyddar
af Vacuum oil co.
New York eru
ófáanlegar. —
VARIST eftirlíking-
ar. — MUNIÐ eftir
orðinu .Gargoyie,
bifreið yðar. — —
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©
©

kerfi eiga þær. Og því meira
leggja þær að sér að bæta það
og fullkomna.
Jafnvel landkrili eins og Dan-
mörk á járnbrautarkerfi, sem
talið er að kosli 300 miljónir
króna. Svona mætti lengi telja.
En eitt land er það, sem ekki
hefir enn haft manndóm eða
kjark til að reyna þetta fræga
samgöngutæki.
Það er land Björns Kristjáns-
sonar og Vigfúsar í Eogey.
í hvert skifti, sem stórhuga
framfarmenn hafa komið fram
á vígvöltinn til að berjast fyrir
fullkomnum samgöngubótum
milli höfuðborgarinnar og góð-
héraðanna austan heiði, hafa
risið upp framfaraóvinirnir eins
og einn maður og reynt að spilla
þessu af öllum kröftum. Þessir
menn þekkja ekki og skilja ekki
mátt framfaranna, en það er
annar máttur, sem þeir þekkja,
og skilja vel og hann er líka
voldugur. Pað er máttur aftur-
h.ldsins. Hann er þeim kær-
komnastur. Fyrir hans kyngi og
kraft, hefir tekist að tæma frjó-
sömustu sveitahéruð, sem ísland
á, af ungum og hraustum
bændaefnum. Fyrir hann hefir
tekist að gera auðngar og kosta
miklar stórjarðir að ræktar-
snauðum einyrkjakotum, þar
sem skuldum hlaðinn bóndi er
að vinnu með konu sinni út-
taugaðri af vinnuþrælkun, eða
þaf sem örvasa gamalmenni eða
börn eru að pínast við vinnu
frá morgni til kvölds, í stað
þess að hraðvirkar landbún-
aðarvélar ættu að ver£ þar
stöðugt að verki allan daginn.
Fyrir hans tilstilli hafa aust-
ansveitirnar sokkið dýpra og
dýpra í skuldafenið, jafnframt
sem duglegustu bændum hefir
þorrið kjarkur og þróttur í þess-
ari örvæntingarfullu baráttu, þar
sem því dýpra sekkur, því meira
sem þræklað er.
Slikur er máttur afturbaldsins.
Svo fullkominn er sigur þess.
Trúln á svcltirnar.
Það sem er aðalafltaugin i
starfi samgöngubótavina, er trúin
á sveitirnar. Fjöldi manná hér
hefir alls enga trú á framförum
sveitanna, og vilja því ekkert
fyrir þær gera.
Feir telja eftir hvern þann
eyri, sem fer til sveitanna. Á-
líta það hreinar ölmusugjafir og
bændur vora hálfgerðan betl-
aralýð, sem lítinn rétt eigi á sér,
séu landinu að eins þung byrði.
Peir reiðast hverjum þeim manni,
sem vill viðreisn þeirra og hefir
trú á þvi að hún muni takast.
Þeir telja slíkt fávita bjal, sem
tæplega sé eyðandi orðum að.
Þeir einblina á sjávarútveginn og
það gull, sem hann færir lands-
mönnum. Peir telja það best
farið, að fólkið safnist í fisk-
og sildarverin og útgerðin sé
aukin sem mest. Þar með sé
framtíð Islands best borgið.
Sveitabúskapurinn borgi sig
ekki, þess vegna megi hann
hverfa eða ganga sem mest
saman.
Gegn þessum mönnnm rfsa
járnbrautarvinirnir einum hug.
Þeir telja sveitabúskapinn
nauðsynlegan fyrir þjóðina,
bæði vegna þess, að þeir álíla
að koma megi honum í það
horf, að hann geti borgað sig
beinlinis, og svo vegna þess að
þeir álita það nauðsyn fyrir
i