Brautin - 19.04.1929, Blaðsíða 2

2
BRAUTIN
íaaoðooðCHMSHMNttooasooððoa
BRAUTIN
kemur út á föstudögum. — O
Mánaðargjald fyrir fasta á- 0
skrifendur er 60 aura; einstðk O
blöö kosta 15 aura.
AFGREIÐSLA blaSsins er á 5
Lokastig í 9, j5
uppi. — Opin ki. 6—7 daglega. 5
oooooooooooooooooooooooo
14. Járnbrantin hjálpar til aö
auka beilbrigði þjóðarinnar,
með því að gera miklum
hluta hennar fært að fá
hollar, nýjar, ódýrar inn-
lendar neysluvörnr, í stað
erlendra óhollra gerfíafurða
og niðursuðuvarnings.
15. Járnbrautin eykur þjóðinni
kraft og trú á mátt sinn
og megin, eins og öll stór-
mál, sem þurfa þjóðar-
framtak og þjóðarsamtök,
til að komast I framkvæmd.
16. Járnbrautin skapar uppliaf að
rýju framfaratimabili i sögu
þjoðarinnar, á sviði sam-
gön.umálanna, sem aldrei
héfir enn átt sinn lika hér á
landi.
Stóru máliti og þjódar-
g-æíait.
íslendingar eru sagðir komnir
af hinum göfugustu ættum í
Noregi.
Margir þeirra rembast við að
rekja ættir sfnar til göfugustu
fornmanna, og spara þá hvorki
orðagjálfnr né mærðarvaðal um
kosti þeirra og manndóm.
Væri nú ekki rélt að vér
hættum alveg þessu barnalega
fleipri nm ættgöfgi og mann-
gildi forfeðra vorra, sem er oss
þvi meir til háðungar, þvi auð-
viröilegri sem vér sjálfír ernm,
en snerum oss af krafti að þvi,
að reyna að vera einhverjir
manndómsmenn sjálfir.
Hættum að miklast af hreysti
Gunnars á Hlíðarenda, og hafa
ekki sjálfir kjark til að hindra
anðn og fátækt þess héraðs,
sem ól hann.
Hættum að mikiast af höfð-
ingslund og drengskap forfeðra
vorra, en svikja sjálfir hvert
stórmál, þegar fé eða vegtyllur
eru í boði.
Hættum að hrósa okkur af
víkingskrafti forfeðranna, en
skjálfa sjálfir af ragmensku og
bleyðiskap, ef að verja á fáum
miljónum króna til járnbrautar-
lagniugar, sem skapar þjóðinni
ómetanlega framfaramöguleika.
Hættum að snúa augunum þús-
und ár aftur í timann til að grafa
upp það litla gull, sem þá fólst
með þjóðinni, snúum hug vorum
og augum þúsund ár fram i tim-
ann til að skapa það gull, sem
þá má að gagni koma.
Stóru málin eru prófsteinn á
manudóm þjóðauua.
Leggi þær einhuga alla krafta
sina fram til sigurs þeirra, eru
þær á braut frægðar og fram-
fara.
Sviki þær þau af leti og dáð-
leysi eru þær á hnignunarbraut.
Járnbrautarmálið er einn próf-
steinninn á manndóm og kjark
þjóðarinnar.
Hafi þjóðin manndáð i sér
til að koma því fram þegar i
stað, er vel farið. því það er
þjóðargæfa að fylgja stóru mál-
unum öttullega fram til sigurs.
J. Sig.
JF'réttir.
Jafnadarmennirnir og
lijúkruiiarkonnrnar. —
Jafnaðarmenn heimtuðu i vetur
57% hækkun á kaupi sjómanna.
þegar útgerðarmenn vildu ekki
greiða kaupið, stöðvuðu þeir
allan togarafiotann um lengri
tíma. Loks náðist samkomulag
með þvf, að forsætisraðherra
gæfi eftir innheimtu á tekju-
skattsauka, sem mundi hafa
numið um 500 þús. króna.
I*etta gera jafnaðarmenn til
að hækka kaup sjómanna vorra
og er ekkert við þvi að segja
nema gott. f*eir eiga skilið alt
það kaup, sem hægt er að borga.
En hvernig ferst svo þessum
sömu jafnaðarmönnum við
hjúkrunarkonurnar.
Dómsmálaráðherra lækkaði
kaup þeirra alt í einu í vetur
um 33°/o til 40#/o. Þessi lækkun
á kaupi einna lægst launuðu
starfsmanna ríkisins er með öllu
ósæmileg og ranglát, ef það er
rétt, að kanp annara eigi að
hækka um 57%.
Hér mátti þvi vænta, að jafn-
aðarmenn tækju fast i tauminn,
enda var þeim það i lófa lagið,
þar sem ailir vita, að dóms-
málaráðherra er ekki annað en
lítill sprellikarl i þeirra hönd-
um, sem þeir geta látið gera alt,
sem þeim þóknast.
En hvernig fór. Jafnaðarmenn
gerðu ekkert. Þeir horfflu róiegir
á ráflherrann framkvæma einhverja
þá níðingslegustu kauplækkun og
mestu, sem frem hefir farið á
8iðustu árurn. Og það lækknn
hjá fátækum og umkomulitlum
konum, sem hafa hin allra
vandasömustu störf á hendi.
Jafnaðarmennirnir þögðn allir
sem einn maður, þeir sviku
hugsjón sina og stefnu með
köldu blóöi.
Þvi hvaða jöfnuður er í því
að vilja hækka kaup hjá eiuuri
vellaunaðri stétt um 57%, en
lækka bjá annari, sem mikið
verri kjör hefir um 33 til 40%.
Slíkt getur aldrei jöfnuð skapað,
slíkt framferði eru beiu svik við
hugsjón jafnaðarstefnunnar.
En það er gott að hafa jafn-
aðarstefnuna að skjálkaskjóli til
valdasóknar, en svíkja svo alt
þegar umkomnlilið fólk á í hlut.
Slikt er atferli allra lítilmenna.
Eldhúsdacsumræður hafa
uú staðið i fleiri daga. Ræður
langar og nokkur hiti i um-
ræðum. Aðalárásum hefir verið
beint gegn dómsmálaráðherra.
Rétt væri að þingmenn reyndn
að semja ræður sínar sem stystar
og gagnorðastar. Mjög langar
ræður draga úr áhrifum þeirra
og þreyta jafnt ræðumann sem
áheyrendur; gagn þeirra því
vafasamt. Endurtekningar i ræð-
nm mega helst ekki koma fyrir,
en flytja skal hvern kafia með
áhuga og krafti, og svo ítarlega
saminn og gerhngsaðan að ekki
þurfi aftur á að minnast, nema
andsvör hrófli við aðalgrund-
velli efnisbyggingar. Menn mega
aldrei halda þingræður til að
láta dáðst að sjálfum sér,
andagift sinni og fögrum rómi,
því slíkt verkar broslega á á-
heyrendur og gerir alvörumálin
hlægileg, og sist mega menn
halda þingræður til að svala
persónulegri reiði sinni eða
hefnigirni, hatri og mannskemd-
arfýsn. Þingmenn verða að skilja
það að ræður þeirra skulu að
eins fluttar vegna málanna
sjálfra, en ekki vegna þeirra
sjálíra.
Þineveisla. Þingmenn héldu
þingveislu siðastliðinn laugardag.
Gengur sú saga um bæinn, að
allfast hafi verið drukkið og lítt
gætt hófs i þvi hjá sumum þing-
manna.
Það er ilt til afspuruar, ef satt
er, að þeir fulltrúar, sem seija
hin hörðustu refsi-ákvæði til að
sporua við áfengisnautn og of-
drykkju þjóðarinnar, skuli hafa
svo litla stjórn á sér, að þeir
geti ekki setið þingveislur ár
eftir ár, án þess að hneyxlis-
sögur og þær maguaðar, gangi
manna á milli, eftir hvert slikt
hóf. Virðist lítil alvara fylgja
bannlöggjöf slikra fulltrúa. Og
sist mun slík framkoma auka
virðingu þeirra meðal þjóðar-
innar, eða trú á því að hér fylgi
hugur máli.
Brautin mun að þessu sinni ekki
frekar minnast á þetta mál, en
komi slíkt oftar fyrir mun reynt
að finná það ráð við sem dugar.
Því meðan þingmenn sitja á
þingi voru, verður að heimta að
þeir hagi sér eins og þingmenn
°g gangi helst á tveimur fótum
en ekki á fjórum.
Dómsmálarádlierra. —
Brautin vill helst ekki deila per-
sónulega á menn og litt minn-
ast á það, sem sagt er um menn
persónulega í hita eða reiði. ■—
En svo má langt ganga í slík-
nm ummælum, aö rangt er að
þegja alveg við þvi, einkum ef
viðkomandi maður hefir mjög
bæði jakkaföt og Ma-
trosaföt.
Hvitar Marchetskyrtur,
Flibbar, Slaufur.
t fermlngarkjóla:
Hvítt Crepe de Chine.
Silkiundirtan og annað,
sem til fermingar þarf.
Ljómandi fallegt úrval
bjá
s.
Austurstræti 14.
(Beint á móli Landsbank-
anum). — 8imi 1887.
0!0!0
mikilsvirta stöðu og áhrifamikla.
Ein ummæli eru það, sem
höfð eru um dómsmálaráðherra
af andstæðingum hans, hvað
eftir annað, i blöðum og jafn-
vel á þingi, sem eru svo niðr-
andi að vér álítum að enginn
ærukær maður ætti að liggja
undir, að minsta kosti ekki eftir
að hann hefir tekið við dóms-
mála- og kenslumálaráðherra-
embætti islensku þjóðarinnar.
Þau ummæli, sem hér er átt
við, eru oröin svo kunn öllum
almenningi, að ekki þarf að
nefna þau bér, enda svo ljót að
ekki ættu að sjást á prenti um
nokkurn mann.
En nú vill Braulin skjóta því
til stjórnarinnar og þingsins, að
dómsmálaráðherra sé látinn
þegar i stað hreinsa sig af þess-
nm ummælum opinberlega eða
leggja tafarlaust niður embætti
sitt.
Engin þjóð myndi Þ<>la slík
ummæli um dómsmálaráðherra
sinn. Hún myndi heimta að
hann sannaði sakleysi sitt, en ef
hann gæti það ekki, yrði hann
óhjákvæmilega að fara frá.
Fáfæku ekkjurnap. Hvað
ætla þingmennirnir lengi að pfna
fátæku ekkjurnar? Hve lengi
þarf að rita um það sjálfsagða
mannúðarmál, að þeim sé veittur
styrkur til uppeldis hverju barni
þeirra, meðan þau eru ung?
Hvaða ánægju hafa þingmenn
af því að vera að draga þetta
nauðsynjamál á langinn? Hvað
gaman er þeim að því að sjá
böm ekknanna blóðlítil, föl og
vesaldarleg vegna fjárskorts
móðurinnar til að veita þeim
bolt viðurværi og sæmileg húsa-
kynni?
í*vi á alt af að niðast mest á
þeim, sem fátækastir eru, en
ausa samvisknlaust fé úr ríkis-
sjóði til þeirra, sem nóg eiga?
Því á að svikja svo sæmcL