Brautin - 03.05.1929, Qupperneq 1

Ritstjórar:
Sigurbjörg Þorláksdóttir.
Sími 1385.
Marta Einarsdóttir.
Sími 571.
Brautin
Útgefendur:
Nokkrar konur í Reykjavík.
Simi: 491.
Afgreiðslan er á Lokastfg 19.
Sími 1385.
1. árgangur.
Frægust af öllum tillögum,
sem fram bafa komið hér á
landi siðustu árin, er tillaga
Brautarinnar í kjördæmaskip-
unarmálinu.
Eins og allar frumlegar tillög-
ur í stórmálum, sem breyta eiga
gömlu og ranglátu fyrirkomu-
lagi og koma í þess stað á nýju
og ijettlátu fyrirkomulagi, hetir
hún mætt megnustu andúð allra
svörtustu aflui haldssinna.
Karlmennirnir finna hvert
stefnir fyrir Brautinni ogþeir ótt-
ast áhrif hennar.
t*eir vita að Brautin fer ekki
dult með það, að hún vill hefja
islenskar konur lil vegs og valda
að jöfnu við karlmenninu.
Hún vill heimta mikið af
konunum. Hún vill auka ment-
un þeirra sem mest og best.
Hún vill víkka sjóndeildarhring
þeirra svo, aö þær fái lönguntil
að líta dálítið út um heimilis-
skjáinn og forvitnast um at-
hafnir og framkvæmdir karl-
mannanna á þjóðarheimilinu.
Hún vill að þær verði góðar og
götugar eiginkonur. Vitrar og
sjálfstæðar mæður. Hún vill að
ógiftu konurnar setji sér háleitt
og göfugt takmark að vinna fyr-
ir, eftir því sem gáfur þeirra og
hæfileikum hentar.
En framar öliu öðru viil hún
að allar konur setji sér það
mikla og volduga takmark að
berjast fyrir siðferðisþroska þjóð-
arinnar í opinberum máium og
hjálpa lil að skipa mannúðar-
málunum í öndvegissess á lög-
gjafarsamkomu þjóðarinnar.
Kjörorðin í stjórnmálabaráttu
kvenna má einkenna með þess-
um tveim orðum: mannúð og
siðgöfgi.
Hingað til hefir stjórnmóla-
baráttan aðallega staðið um hin
lægri og óæðri takmörk mann-
anna, hún hefir verið baráttan
íyrir munn og maga, baráttan
um efnalega afkomu þjóðarinn-
ar.
Nú kemnr Brautin með nýtt
og æðra stjórnmálatakmark. Að-
almarkmið hennar er að gera
íslendinga að betri mönnutn.
Aúka siðferðisþrek þeirra og
mannkosli. Láta þá finna til
með öllum, sem bágt eiga og
hjálpar þurfa. Láta þá skilja
það, að aðalatriðið er ekki að
Föstudaginn 3. maí 1929.
43. tölublað.

9
©

Tilkynning.
Pað heíir orðið að samkomulagi milli Ölgerð-
arinnar Egill Skallagrímsson og Félags ís-
lenskra matvörukaupmanna, að útsöluverð á
öli í smásölu verði sem hér segir:
Maltextraktöl flaska 55 aura innihald.
Pilsnir — — 45 — —
Bajersktöl — — 45 — —
Reykjavík, 1. maí 1929.
• •
01g*erðin
Eg*ill Skallagrímsson.
©
©
©
©
íslendingar verði rík þjóð, þó
það geti að raörgu leyli verið
gott. Aðalatriðið er ekki að vér
þrælum eins og púlshestar að
því, að raka sarnan miljónum
til þess að gela svo lifað í
sukki og sællífi á eftir.
Slíkt er fjarri stjórninálastefnu
Brautarinnar. Henni þykir að
vísu mikils um vert að efnaleg
afkoma þjóðariunar sésem best,
en það er ekki aðalatriðið fyrir
henni. Ef íslendingar ekki taka
einnig andlegum þroska, sið-
ferðislegum þioska, er að henn-
ar átiti til einskis barist.
Fessvegna vill hún fá kven-
fólkið fram á stjórnmálasviðið.
Ekki til þess að taka upp
lesti karlmannanna, að skamm-
ast og rífast, Ijúga og niða hvern
annan, svíkja hverja hugsjón
og hvert mál fyrir auðvirðdeg
stundarþægindi. Heldur til þess
að vinna með þeim í einlægni
og alvöru að því að göfga og
fegra alt stjórnmálalif vort og
gera það að fyrirmynd fyrir allar
aðrar þjóðir.
Hingað til hafa karlmenn enga
trú haft á konunum eða vilfað
meta hœfileika þeirra á nokkru
sviði opinberra mála. Þeir hafa
fyrirlitið þær bjaitanlega fyrir fá-
visku þeirra og ósjálfstæöi, þeir
hafa skipað þeim fyrir eins og
skynlausum skepnum. Peir hafa
smalað þeim eins og meinlaus-
um sauðfénaði rétt fyrir kosn-
ingarnar, til þess að lá a þær
gieiða atkvæði eftir þvi sem
þeir hafa viljað og hlegið svo
að þeim á eftir, fyrir þekking-
arleysi þeirra og dæmalausa
auðsveipni.
Pað má telja þeim trú um
alt og fá þær til að gina við
hvaða kosningabeitu sem er,
þær nenna ekkert að hugsa og
elckert að lesa. Þær líta jafnvel
upp til manna, sem standa þeim
langtum neðar að mannkostum
og gáfum, bara af þvi þeir eru
karlmenn en þær kvenmenn.
Feir láta sífelt klingja í eyr-
um þeirra hina heimskulegustu
og svívirðilegustu afturhalds-
kenningu, sem heimurinn á: Að
konur megi ekki skifta sér af
opinberum málum, af því þær
eigi að vera góðar mæður og
hugsa einungis um heimilið.
En hvernig geta það verið góð-
ar mæður, sem ekkert vilja
sinna þeim málum, sem þjóðar-
heildinni varðar mest?
Hvernig geta það orðið sjálf-
stæðar manneskjnr, sera ekkert
vilja hugsa og ekkert vilja fræð-
ast?
Stjórnmálin grípa meira og
minna inn i alt heimilislíf
maniia. Hjónabandið sjálft er
stjórnmál. Meðferð barnsins
eftir fæðinguna er stjórnmál.
Hvaða trú barnið á að taka
er stjórnmál. Hvað barnið. á
að læra er stjórnmál. Hús-
næði heimilisins, þrifnaður þess
og heimilisbragur er stjórnmál.
Afkoma þess, ef maðuiinn sýk-
ist eða deyr er stjórnmál. Með-
ferð barnanna, ef foreldrarnir
geta ekki staðið straum afþeim
eða deyja, er stjórnmál.
Staða konunnar á heimilinu
er stjórnmal. Meðferð unglings-
ins, læidómur hans og hátterni,
eftir að hann fer út af heimil-
inu, er stjórnmál. Jafnvel hvaða
nafn barnið skal fá er stjórn-
mál.
Svona mætti halda áfram að
telja upp í það óendanlega. Al-
staðar grípur það opinbera inn.
t*ó koma heimskustu og aftur-
haldssömustu karlmennirnir og
segja við viti gæddar, siðferðis-
sterkar konur: Fið megið ekki
skifta ykkur af stjórnmálum. Og
heimskustu konurnar bergmála
þetta eins og páfagaukar: Við
megum ómögulega skifta okkur
af stjórnmálum. Karlmennirnir
banna okkur það. Þeir vilja alls
ekki hafa það. Við megutn
kjósa, og eigum auðvitað að
nota kosningarréttinn, þegar þeir
sraala okkur að kjörborðinu
fyrir kosningar, en við megum
bara ekkert hugsa um stjórn-
mál.
Þetta er auðveldast og fyrir-
hafnarminst og svo dæmalaust
skemtilegt. Frí bílferð. Jafnvel
sóttar virðingarfyllst af sjálfum
höfuðpaurunum. Það er svo
sem ekki amalegt að hafa feng-
ið kosningarréttinn.
Á móti þessari kenningu rís
Brautin upp með festu og ein-
urð, hún segir: Ef sllkt á að
vera hlutverk kvenna f opin-
berum málum, væri betra að
þær hefðu aldrei kosningarrétt
fengið, því hann er þeim þá að-
eins til háðungar og skammar.
Með kosningarréttarveiting-
nnni, befir ríkið lagt konum
miklar og heilagar skyldur á
herðar, sem þeim ber að upp-
fylla samviskusamlega.
Þær eru meiri hluti íslenska
ríkisins. Eftir framkomu þeirra
í opinberum málum, fer velferð
og heill rikisins, þær verða því
að leggja allan kraft á að kynna
sér sem best öll opinber mal og
leggja þar það eitt til málanna,
sem þjóðioni er gagn að.
En þær þurfa meira. Þær verða
til þess að fá þau völd, sem
.þeim ber, að fá lögtrygða jafna
aðstöðu við karlmenn á þingi
þjóðarinnar.
Til þess að koma því í fram-
kvæmd hefir Brautin borið fram
hina merku tillögu í kjördæma-
skipunarmálinu: Öllu landinu
skal skift í jafnstór tvfmennings-
kjördæmi og skal annar þing-
maður hvers kjördæmis jafnan
vera kona.
Petta er í fyrsta skifti, sem
tilraun er gjörð til þess að