Brautin - 17.05.1929, Blaðsíða 2

2
BRAUTIN
j
Eftir Lord Lutton.
Haraldur konungnr Sigurðarson
er, sem kunnugt er, einn af ættfeðr-
um vor íslendinga. Faðir Ólafs kon-
ungs kyrra, föður Styrjaldar-Magn-
úsar, föður Póru, móður stórhöfð-
ingjans Jóns Loftssonar i Odda, og
parf ei lengra að rekja. Jón Lofts-
son var fósturfaðir Snorra Sturlu-
sonar. Og pykir hæfa að láta les-
endur Brautarinnar sjá hversu
pessi frægi enski rithöfundur lýsir
Norðmanna konunginum.
.... Þeir Haraldur konung-
ur og Tosti höfðu dregið sig út
úr hirðglaumnum og sátu, tveir
einir, i fordyrinu, sem var al-
veg fast niður við sjóinn. Kon-
ungur var mjög hugsi og eirð-
arlaus; hann reís á fætur,
gekk út um dyrnar og stað-
næmdist á hinum sæsorfnu
klettum. Og þar sem hann stóð
úti í tunglsljósinu, hefði mátt
halda að varla færi þar mensk-
ur maður, heldur væri þar kominn
herkonungur nokkur, frá löngu
liðnum öldum, — jafnvel frá því
fyrir þann tima, er syndaflóðið
æddi yhr þessa klettóttu sjávar-
strönd og umturnaði henni. —
þvi Haraldur konungur harð-
ráði var meiri vexti en aðrir
menskir menn; fimm álnir norsk-
ar á hæð. En þrátt fyrir hæð-
ina, var hann manna vænstur
og best á sig kominn, og ekki
var hann á neinn hátt seinleg-
ur, né stirður, eins og þó er
svo títt um þá menn, sem flest-
um öðrum eru meiri að vallar-
sýn og styrkleik, og yeldur þvi
að þeir virðast frekar tröllslegir
en höfðinglegir. Svo var ekki
um Harald konung; hann svar-
aði sér manna best og var hinn
göfuglátasti i framgöngu allri.
Það eina, sem mátt hefði finna
að skapnaði hans, — að þvi er
sagnariturum segist frá, — var
það, að hann hafði »miklar
bendur og fætura, en þó »vel
vaxið hvorutveggja«.
Andlit konungsins var gætt
öllum þeim Ijósa friðleik, sem
náttúran hefir veitt norræna
kynstofninum. Bleikir lokkarnir
skiftust, uppi yfir þungum brún-
unum, sem lýstu hvorutveggja í
senn; hugrekki hermannsins og
afburða gáfum skáldsins. Hárið
féll aftur á herðarnar, í þykk-
um, glitrandi öldum, en skeggið
var stuttklift; nema yOrskeggið,
það var sitt og mikið. Samlitt
var það hárinu, og vel kembt;
gerði það og sitt til að auka á
karlmannlegann fríðleik andlits-
ins. — Eitt var þó sem leggja
mátti andlitinu til lýta, en það
var að |önnur augabrúnin lá
nokkrn ofar en hin. Varð svip-
ur konungs, fyrir þá sök, öllu
geigvænlegri, þegar honum var
þungt f skapi, en bros hans
varð og glettnislegra; því geð-
brigðaskjótur var hann; skáld-
ið og risinn, svo einatt var skamt
í milli þess, að hann brosti og
hleypti brúnum.
Parna stóð nú konungur, úti
i tunglskininu, og starði hugs-
andi fram á sindrandi sæinn,
en Tosti horfði á hann um
stund, stóð siðan upp og gekk
til hans.
»Norðmanna-konungur, hví
skyldu orð min svo mjög raska
rósemi þinni«?
»Hvort hyggur þú að frægöin
sé lyf það, er stingur mönnum
svefnþorn? Svaraði Norðmað-
urinn.
»Gott þykir mér svar þitt«,
svaraði Tosti, og brosti við.
»En hitt þykir mér meir um
yert, að sjá hvérsu þú horfir á
framstefni herskipa þinna. Sann-
lega væri það undarlegt ef þú,
sem barðist fimtán vetur til
Danmerkur, vildir ekki eignast
ait England, sem kalla má að
nú liggi laust fyrir þér«.
Konungur svarar: ȃg hika
sökum þess, að sá er hefir jafn
lengi og eg verið óskmögur
hamingjunnar, skyldi gæta þess
vel, að freista ekki hylli hennaj
um of. Álján stór-orrustur háði
ég i Serklandi, og vann sigur í
þeim öllum. — Aldrei hefi eg beð-
ið ósigur, né orðið að þola van-
sæmd, hvorki innan lands né
utan. — Blæs vindurinn jafnan
af sömu átt? — Og eru örlögin
nokkru stöðugri f rásinni en
stormurinn?«
Tosti mælti: »Sægarpurinn
fer jafnan ferða 'sinna af hvaða
átt sem hvessir, og hugprúður
maður tengir örlögin við merki
sitt«. — »Pað vita allir menn,
að enginn hermaður hefir slíkur
fæðst á Norðurlöndum sem þú,
og vilt þú nú, maður á besta
skeiði, láta þér nægja æsku-
sigrana eina?«
Svo var um Harald konung
sem öll önnur sönn skáld: að
hann var gæddur djúpskygni
spekingsins; var og ágættur fyrir
hvorutveggja f senn,1) hyggindi
1) Má þar og vísa til orða Snorra
Sturlusonar, þar sem hann segir:
»Allir menn sögöu það, þeir er
honum fylgdu í orustum og hern-
aði, að þá er hann varð staddur í
miklum háska og bar skjótt að
höndum, að það ráð mundi hann
upp taka, sem allir sá eftir, að
vænst hafði verið að hlýða myndi«.
Þijð.
og djarfleik, svo að í hvorugu
þótti honum nokkur höfðingi
fremri, á öllum Norðurlöndum.
Hann svaraði Tosta: »Kunnir
eru mér allir þessir hlutir, en
eigi færð þú, með þessum orð-
um, lokkað þjóðhöfðingja til
þins máls, heldur munt þú
verða að sýna mér hverjar horf-
ur eru þar á, að för þessi tak-
ist giftusamlega, og færa þar til
þau rök, er gamlir öldungar
mundu gild taka. Því áður vér
hefjumst handa, til slíkra hluta,
ættum vér jafnan að gjör-hugsa
þá, svo sem værum vér menn
gamlir, en þá er til stórvirkja
kemur, skyldum vér berjast
með ákafa æskumannsins....
(Lauslega þýtt úr »Harold« »The
Last of the Saxon Kings«).
S. S.
Sálarlíf barna.
Frh. ----
Umhverfið.
Umhverfi það, sem börnin
lifa i hefir mikil áhrif á skap-
gerð þeirra og sálarlif. Útsýni
til lands og sjávar, byggingar,
menn, dýr og gróður jarðar, jafn-
vel myndir og húsmunir, blöð
og bækur sem daglega eru fyrir
augum þeirra, hafa áhrif á hugi
þeirra og tilfinningar.
Flestir þeirra sem til vits og
ára eru komnir, eiga fleirí og
færri minningar um atvik frá
bernsku og æskuárum sinum, i
sambandi við umhverfi það, sem
þeir ólust upp i, er haft hafa
hin mestu áhrif á hugi þeirra.
Fjöll og láglendi, engi, vötn og
skógar, loft og sjór, laða svo hugi
barna og fullorðinna til sin við
ýms tækifæri að ógleymanleg
verða i minnum manna, Þegar
óveður lcoma, vindar geysa yfir
láð og lög, svo þýtur við hjá
hverri hömlu, við byggingar,
hamra, gil og fjallaskörð, er
sem þeir bjóði hverri lifandi
veru til viltra kappleikja, til
þess að stæla aflið, viljann og
þróttinn. Hinn uppæsti sjór,
brimið, sem löðrar víð strendur,
sker og boða; er þá ekki eins
og hersöngvar barna óveðursins
eigi hljómgrunn í svo margri
sál og veki blundandi öfl til
starfa, er hafa hin dýpstu áhrif
á skapið og tilfinningarnar og
eins og auki þrekið í barátt-
unni fyrir lifinu. Eður það fyllir
veiklaða, ömurleik og kvíða, og
eykur þunglyndi þeirra.
Þá eru áhrif fegurðar náttúr-
unnar eigi minni fyrir þá er
notið fá. Svo töfrandi er sólar-
uppkoman er hún vekur vorlífið
af næturdvalanum. Daggvot
blómin breiða krónur sínar mól
geislum sólarinnar og fuglarnir
fylla loftið unaðsþrungnum klið.
Tígugleg fjöll bera við hhnin og
haf og loft benda á hinar ó-
jaootaaoooaofioaaoooaoooog
BRAUTIN
kemur út á föstudögum. — O
Mánaðargjald fyrir fasta á- §
skrifendur er 60 aura; einstök O
blöð kosta 16 aura. n
AFGREIÐSLA blaðsins er á
Lokastig 19,
uppi. — Opin kl. 5—7 daglega.
O „
oooooooooooooooooooooooc
Krdnu kafflð okkar
er ábyrgst að sé
Auk okkar fína Java og Mokka-
kaffis, höfum vér nú hið
besta . Ríó-kaífi
í borginni.
Reynið það. Munið að vér gef-
um mestan afslátt á kaffi.
IRM A,
ilafnarstrætl Sð.
numdu og óendanlegu leiðir.
Vekur ekki viðhorf það lifsgleði,
vonir og starfsþrár. Og hversu
undursamlegan frið, færir ekki
kvöldkyrðin, sólarlagið, er sam-
einar alt til hvíldar við brjóst
hinnar miklu móður lffsins.
Enginn skynsamur og heil-
brigður hugsandi maður efast
um áhrif þessa, á sálar og til-
finningarlíf fóiksins, ekki síst
unglinga.
Tign fjalla, eyði öræfa, heill
gróðarsælla dala, og viðátta
lofts og lagar, eiga sinn þátt í
því, að mynda skapgerð hverrar
barnssálar, eftir þeirri viðkynn-
ingu, sem hún hefir af þeim
fengið.
Byggingar og húsakynni þau,
sem börnin verða við að búa,
hafa og sín miklu áhrif á sálar-
líf þeirra, sem líkama: Bjartar,
sólríkar, rúmgóðar og hlýjar í-
búðir, gera börnin heilbrigðari,
frjálslegri, glaðari og sælli. En
aftur á móti rakafullar, dimmar,
þröngar og kaldar ibúðir hafa
hin skaðlegustu áhrif á sál
þeirra sem líkama, gerir þau,
vanheil, dauf og sljó eykur
ömurleik, kaldlyndi og kvíða.
Myndir og húshlutir hafa að
því leyti áhrif á hugsanalif
barnanna, að þau virða oft með
nákvæmni það, sem fyrir aug-
un ber, myndirnar festast þeim
í minni og hin mismunandi á-
hrif sem þær valda, eftirlikingar-
áhugi barnanna er hin besta
sönnun þessa. Þau vilja fljótl
líkja eftir störf fulltiöa-fólksins
og hafa það að leik. Þegar
börn fara að hafa löngun til að
heyra sögur, kemur fljótt f ljós
að þau óska að likjast einni