Brautin


Brautin - 07.06.1929, Blaðsíða 1

Brautin - 07.06.1929, Blaðsíða 1
Ritstjórar: Sigurbjörg Þorláksdóttir. Sími 1385. Marta Einarsdóttir. Simi S71. Brautin. Útgefendur: Nokkrar konur f Reykjavík. Simi: 491. Afgreiðslan er á Lokastíg 19. Sítni 1385. 1. árgangur. Föstudaginn 7. júní 1929. 48. tölublað. Hrakmenni þjóðarinnar. Þrasíalunóur Yerstir við heilsubiluð gamalmenni, ekkjur og munaðarleysingja, kaupnlðingar gagnvart konum og lægstu starfsmönnum ríkisins. Siðgöfgisstefnan þjóðarnauðsyn Það þing, sem nú hefir verið háð sýnir oss betur en alt annað, hve lágt stefnir fyrir sumum full- trúum þjóðarinnar. Hve biýn nauðsyn ber til þess, að ný stefna komi fram, sem hrekur burt af þingi voru þá menn, sem litils meta mannúð og siðgöfgi, og sem harðastir eru og nánasar- legastir, þegar þeir eiga í hlut, sem bágast eiga. Á siðasta þingi var borin fram af kvenfulltrúanum tillaga um að hæþka að dálitium mun styrk til gamalmenna. Af öllum réttlátum mönnum er þetta talið alveg nauðsynlegt mál, sem enga bið þolir. Flutn- ingsmaður tillögunnar vildi auð- vitað hafa hækkunina mikið meiri, en þorði alls ekki að fara á stað með það nú, af því hún veit hve margir þingmenn eru andvigir þvi að gamalmenni vor fái að lifa við viðunanleg kjör. Þess vegna ber hún fram hækkun eins lága og hún telur hægt að koma fram strax. En hvað skeður? Hækkunin er feld. Gamalmenni eiga enn að lifa styrkvana eða þvi sem næst, jafnvel hin allra minsta glaðning má alls ekki ná fram að ganga. Slikt framfeiði sýna engir, nema hrakmenni, við þá, sem búnir eru að þræla sér út alt sitt líf fyrir land og þjóð, en alt af verið goldið smánarlrga fyrir vinnu sina og hafa þvi ekkert þegar ellin þyngir að og heils- an bilar. Hverjum stóð Alþingi nær að hjálpa en þessum? Myndi það hafa orðið ísl. þjóðinni til tjóns þó þetta hefði fengið fram að ganga? Ekki er það sennilegt. En hitt var meira um vert, að með því að fella þessa sjálf- sögðu styrkaukningu gamal- menna vorra, voru lökustu þing- fulltrúarnir að þjóna sinum meðfædda smásálarskap og sið- leysi. Hvað eftir annað he^r Brautin verið að brýna það fynr Alþingi var opnaður 1 júní. Elín EgiIsdóttir. Nei þá hefði heyrst hljóð úr horni. Pá hefði málið verið sótt með krafti og festu. Þa hefði þingið tekið alvarlega i taumana. En þegar það eru bara nm- komulitlar konur, sem i hlut eiga, þá má dómsmálaráðherra leika þær eins grátt og hann vill. Þingið þegir. Slfk er saga siðspillingar á háu stigi. Siðgófgisstefnan vill útiýma henni og það skal verða gert svo rækilega að hrakmenmn fái sinn þjóðardóm áður líkur. Meðferð þingsins á láglauna- mönnum rikisins er hin grimm- asta. Sumir þeirra, svo sem síma- þjónar, póstmenn, barnakenn- arar o. s. frv., eru svo lágt launaðir, að þeir eiga mjög erfitt með að draga fram lffið, einkum ef um fjöiskyldumenn er að ræða. Hörð kjör þeirra verða þeir að láta koma niður á börnum sinum og spara jafnvel við þau holla fæðu og góða fbúð, af því rikið tímir ekki að iauna þeim sómasamlega. Þingið þegir við þessu. Pað eru bara smámenni í þeirra augum, sem i hlut eiga, þess- vegna má forsmá þá og fyrirlíta. Það er sama sagan aftur. Grimdin og mannúðarleysið, sem er því ánægðara, því ver sem það getur farið með þá, sem ekki geta möglað eða beitt hörðu. það er hin kalda eigingirni, að styrkja fátækar ekkjur og munaðarleysingja. Hver greinin eftir aðra hefir birst hér i blaðinu um þetta mál. Nauðsyn þess er einnig öllum kunnug. Og þó steinþegir þingið. Hvað á þessi þögn að þýða? Er bún af góðum toga spunnin? Fjarri fer því. Þingmenn eyða dögum saman í það, að halda langlokuræður um einskisverð mál, en eitt allra mesta mann- úðarmálið, bætt kjör ekkna og munaðarleysingja, fær að hvíla algjör þögn um. Konur hafa reynt dálítið að bæta úr þessu Ijóta framferði þingfulltrúanna. Þær hafa reynt að safna skýrslum um afkomu margra fátækra ekkna og munaðar- lausra barna. Þetta, sem hefði átt að vera skylduverk stjórnar, þings og hagstofunnar, verða konurnar, þessar sem ekki mega skifta sér af stjórnmálum, að taka i sinar hendur og reyna af litlum kröft- um sinum að vekja hina sof- andi þingfulltrúa til umhugs- unar um. Enn er sigurtfmi þeirra þing- manna, sem verst vilja láta fara með ekkjur og munaðarleysingja. Enn hrósar mannúðarleysið og samúðarleysið happi yfir að geta pfnt þá, sem bágt eiga. En siðgöfgissefnan er að brjót- ast fram smátt og smátt, og þá mega þeir setja ofan, sem nú stæra sig mest af sviðingsskap sinum við þá fátækustu og aumustu. Eitt eftirtektaverðasta í fari þingmanna sumra er hin á- striðufulla kauplækkunarbarátta þeirra gegn konum. Allir kannast viö meðferð þingsins á launaliækkun ljós- mæðra. Kaup þessara kvenna er svo Iágt, að vart er viðlit að fá góðar ljósmæður í sum héruð af þvi þær vilja ekki starfa við eins* afar-lágt kaup og nú er boðið. Hvað eftir annað hafa þær far- ið fram á hækkun, en þingið felt. Sömu þingmenn, sem hvað harðastir eru, gegn þvi að Ijós- mæður fái nokkurnveginn sæmi- leg laun, voru hvað ákafastir i að hækka gífurlega laun for- sætisráðherra, sem voru þá sæmileg áður. Aldrei sést óréttlætið betur en einmitt i þessu. Aldrei kemur glöggvar fram ranglætis-ástriðan. Viljinn til að sleikja sig upp við þá, sem völdin hafa, en fyrirlfta kröfur þeirra, sem lágt eru settir. Slik er framkoma allra hrak- menna. Kunnug er einnig hin smán- arlega kauplækkun dóms- málaráðherra við hjúkrunar- konur vorar. Þær einar eru teknar út úr og kaup þeirra lækkað alt í einu um þriðjung. Þingið þegir við þessu ó- drengilega Ýerki ráðherrans. Verki, sem getur haft hinar verstu afleiðingar fyrir alt kaup- gjald kvenna, ef fram nær að komast. Það á að gera konurnar að efnalausum vesalingum, sem rétt hafa í sig og á, meðan heilsan er góð, en verða svo fyrirlitnir sveitarómagar þegar heilsan bilar eða ellin færist yfir þær. Hér þegir þingið. Hér er ekki hálaunaður forsætisráðherra, sem á í hlut, eða hinir hæst- launuðu starfsmenn ríkisins, sem dómsmálaráðherra er að svifta þriðjung launa þeirra.

x

Brautin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Brautin
https://timarit.is/publication/629

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.