Eyjablaðið - 05.12.1926, Page 1

LAÐIÐ
5: desember 1926
„Eyjablaðið“ Símnefni: „Eyjablaðið11
Talsími 160. Pósthólf 113. Utgefandi
Y^srkamaunafjelagið „Drífandi11 Vest-
mannaeyjum. Ritstjóx'n: lsleifur Högna-
Bon, Haukur Björnsson og Jón Rafns-
»on. Kemur út hvern sumnudagsmorguu
Kostar lcr. 1.50 um ársfjórðunginn 7
Málgagn
! V estmannaeyjum
Dóœnrinn.
Gæðakonan góða
gnpur fegin við
Pýrið dauða —• rnóða
dregur háls úr lið.
Plokkar pils upp brýfcur
pott á hlóðir aetur
segir happ sem hlýtur
og horaða íjúpu jetur.
Jónas Hallgrímsaon
•
Undan svikum ög samningsrofum
atvinnurekanda, flúðu vorkamenn
með mál sitt á náðir rjettvísinnar.
Kr. Linnet^ lógreglustjóri úrskurð-'
aði, að hann viki úr dómarasæti,
vegna afskifta sihna af málinu.
Lögreglustjórinn hafði með eigin
hendi ritað samþykki, uip að at*
vinnurekendur greiddu verkamönn-
um kaupgjald samkvæmt taxta
þeirra. Verslun Gísla J. Johnsen
og Helgi Benediktsson, höfðu svo
undirskrifað samþykki þetta í nafni
atvinnurekanda. Einnig hafði lög-
reglustjórinn iýst yflr því á fundi
með verkamönnum, þar sem á-
minstur samningur var til umræðu,
að hann áliti ósæmilegt að ganga
á gerða samninga. A þessum samn-
ingi byggðu verkamenu kröfur sínar
um kaupgjald og þegar svik atvinnu-
rekanda- urðu uppvís, ljet verka-
manuafjeiagið „Dnfandi11 höfða
mál gegn verslun Gísla J. Johensns,
vegna samningsrofa.
Var þá af stjórnarráði íslands
skipaður ‘ sétúðómári Þórhallur
Sæmundsson cand. jur. Kýlega
hefir dómurinn verið uppkveðinn.
Gísli J. Johnsen hefir fundið náð
fyrir augum rjettvísiunar. Hann
er sýknaður.
Hverju mannsbarni hjer í Vest-
mannaeyjum er það fullljóst að
G. J. Johnsen og fleiri atvinnurek
endur eru sekir um samningsrof
við verkamenn sína. Akvæði var
í samningnum uin, að greiddur
skyldi samþyktur og tilkyntur
kauptaxti verkamanna sem sje
kr. 1.30 um klukkutímann, uns
samið væri næst í Reykjavík um
kaupgjald milli aðila þar. Það er
og víst, að siðan i janúar s. 1.
hafa skki farið fram samningar
um kaupgjald milli daglaunamanna
og atvinnurekanda í Reykjavík og
á því kaupgjald að greiðast hjer
ennþá samkvæmt samningnum
kr. 1.30 um klukkutímann.
Sýknun Gísla J. Johnsens er
bygð á því, að Tómas Guðjónsson,
pakkhúsmaður hans sagði verka
mönnum að nú greiddi hann
ekki lengur nema kr. 1.10 um
klukkutímann. Með öðrum orðum,
segir pakkhúsmaðurinn vei kamönn-
um, að Gisli J. Johnsen rjúfi samn-
inginn, sem gerður var í janúar.
Með þetta er hann látinn sleppa.
Rjettvísin lítur »vo á, að úr því
verkamaðurinn gekk að vinnunni
möglunarlaust, beri að skoða sem
nýr samningur sje ger og hinn
eldri þar með úr sögunni-
En þó að rjetfcvísin líti þannig
á málið, er eftirtektarvert, að sjálf-
ur málsflytjandi Gísla J. Johnsens
Astþór Matthíasson, hefir álitið
janúarsamninginn bindandi fyrir
verslunina, hvað sem TómasGuð-
jónsson á að hafa sagt verka-
mönnum. Geta menn sannfærst
um þetta, með þvi að lesa rjettar-
skjal nr. 12, sem prentað er á
öðrum stað hérí blaðinu.Segir versl
unarfulltrúi GíslaJ. Johnsens, Ast-
þór, sem einnig er málsflytjandi
hans, að Sigurður Eyjólfsson mundi
hafa fengið vmnuseðilinn leiðrjettav,
hefði hann komið til verslunarinn-
ar með seðilinn. Þetta rjetrarskjal
nr.12 tók Astþór Matthiasson jafn
gilt sem eiðfest væri. enda hefir
hann aldrei mótmælt þessu atriði
rjettarskjalsins.
Annars er rjettarskjal nr. 12,
gott sýnishorn þess, hvernig auð-
maðurinn getur notað vald sitt
þrælslega jafnt gagnvart sínum
j nánurtu þjónúm, sem bjargarþurfa
I verkamanninum sem þarna á hlut
að máli.
Það sýnir einnig. að auðmaður-
inn, lætur sjer ekki um muna, þótt
það baki honum smávægilegt tjón,
geti hann sýnt almenningi að óvar-
legt sje og hættulegt, að hreyfa
andmælum gegn ofríki hans. f*etta
er lærdómsríkt þeim, sem ekki
hafa viljað viðurkenna að hjer
drottni auðvald. — Verkamenn hafa
unnið möglunarlaust í alt haust,
fyrir lægra kaupgjald en þeim bar
samkvæmt kaupgjaldssamninghum.
í þeirri trú hafa þeir unnið, að
dómurinn j kaupgjaldsmáli þessu,
skapaði það fordæmi, sem þeir
gætu bygt kröfur sínar á, til upp-
bótar á kaupi því, sem vangoldið
hefir verið. Fjárhagslega verður
tjón þeirra samlagt talið í þúsund-
um króna, við kaupgjaldslækkun-
ina.
Mælirinn er ekki fullur enn. Enn
þá hefir alþýðan ekki sjeð hina
rjettu ásjónu auðvaldeins. En við
hvert nýtt hneykslismál, meðhverri
nýrri kúgunartilraun, þynnist grím-
an-
Þagar grímunni hefir verið svift
'af auðvaldinu, þegar almenningur
hefir fengift heilbrigða sjón þá líðurað
lokum þeirrar kúgunarnætur, sem
nú. grúfir yftr íslenskum v^rkalýð.
I. H.
Verkamenn mót-
mæla stjettadómi.
Fundur verkamannafelagsins
„Drffandi" haidinn 28. nóv. 1926
mótmælir havðlega dómi þeim ei
kveðinn var upp af setudómara
Þórhalli Sæmundssyui í málinu
Hendrik J. S. Ottosson f. h. ísleifs
Högnasonar gegn verslun G. J.
Johnsen um brot á kauptaxtasaron-
ingi, som fjelagið hafði við at-
vinnurekendur um kaupgjald við
almenná timavinnu hjer í Vest-
mannaeyjum.
Álítur fjelagefundur dóm þenuan
vilhallan stjettardóm af svivirði-
I. árgangur — Tbl. 12
krónur. út ura laiid. Anglýsingavsrð
1 króna seutimetei-inn eindálka. Smi-
auglýsingar tiu aura orðið 50 auar
stofngjald. Afgreiðsla blaðsins er 'á
Heimagötu 20 (Oarlsbergi) Sími 160
Prentað í prentsmiðju Guðjónsbrsaðra
— — Vostmannaeyjum — —
legustu tegund, sem ekki stendur
að baki öðrum hneykslismálum
ríkjandi stjettar í garð verkalýðs-
ins, svo sem Krossanesmálið og
fleira.
Felur fjelagið stjórn sinni, að
geraiandslýð kunnugt hneykslismál
þetta og láta samtök íslenskra
verkamanna og kvenna hefja upp
rödd sína til öflugra mótmæla á
slíkri rangsleitni.
Fjelaginu er fulljóst að áranurs-
laust er að leita nýrra samnínga
við samningsrofa þessa, #n ákveð-
ur að bíða betra tækifæris til að
ná rjetti sínum á grundvelli sterk-
ra samtaka.
Staka.
Á þegar dettur almyrkur
augu rjettvísinnar.
tá er settur Þórhallur
í "þágu prettvísinnar.
Dómur.
Ú t s k r i f t
úr
Aukarjettarbók Vestmannaeyja.
Ár 1926 mánudaginn 22. nóv.
kl. 63/4 e. h. var aukarjettur
Vestmannaeyja settur á skrifstofu
embættisins og haldinn afsetudóm-
ara Þórhalli Sæmundssyni cand.
jur. með undinituðum vottum.
Fyrir var tekið
Málið: Hendrik J. S. Ottósson f. h,
ísleifs Högnasonar.
Gegn verslun G. J. Johnsen.
og í því kveðinu upp svohljóðandi
D ó m u r:
Með stefnu útgefinni 21. júni þ.
á. og að undangenginni árangurs-
lausri sáttatilraun 16. s. m. höfð-
aðí stefnandi Heudrik J .S .Ottóasou