Eyjablaðið - 22.12.1926, Blaðsíða 1

Málgagn alþýðu
I Vestmannacytum
22. desember 1926
„Eyjablaðið11 Símncfni: „Eyjablaðið11
Talsími 160. Pósthólf 113. Utgefandi
Verkamaunafjelagið „Drífandi11 Vest-
mannaeyjum. Rútstjórn: Isleifur Högna-
son, Haukur Björnsson og Jón Rafns-
son. Kemur út hvern sunnudagsmorgun
Kostar kr. 1.50 um ársfjórðunginn.
A. S. V.
Alþjóðasamhjálp verkamanna.
Fimm ára starfsemi, 45 millónum
króna, safnað og útbýtt.
Alþjóða samhjálp verkamanna
varð 5 ára í haust. Hinn 12.
ágúst 1921 var fyrsta ávarp stjórnar-
nefndarinnar gefið út til hjálpar
verkalýð Sovjet-Rússlands. Mán-
uði sfðar var fyrsta alþjóðaráð-
stefna A. S. V. haldin í „Kennara-
fjelagshúsinu" í Berlín.
Hungursneyðin í Rússlandi vetur-
inn 1921 var orsökin sem knúði
fram stofnun Alþjóða samhjálpar
verkamanna,
Sumarið 1921, var svo ógurlega
haitt í Rússlandi að uppskeran
gereyðilagðist og yflr 40 milljónum
manna vofði hungurdauðinn. Auð-
valdssrikiu erlendu gerðu sama og
ekkert til hjálpar, þvert á móti
bjuggust þá ýms ríki til að nota
sjer neyðaráatand Sovjet- Rúsalands,
til þess að hefja árás á Ráðstjórnar-
lýðveldin. Sovjet- Rússland varð að
heyja baráttuna við sultinn eitt
s'ns liðs. Eina hjálpin sem utanað
kom, var frá verkalýð auðvaldsrikj-
anna, sem hafði geysi mikinn á-
huga fyrir viðgangi Ráðstjórnar-
Rússlands. Alstaðar mynduðust
hjálparnefndir, sem allar runnu
Baman við A. S. V. Af litlum efn-
um «ínum lagði verkalýður annara
landa fram sinn skerf til hjálpar.
Af þessu geta menn sjeð að A. S. V.
var ekki stofnað af einstökum
hugsjónamönnum, eða „atvinnu-
Jausum verkamanna leiðtogum",
heldur skapaðist fjelagsskapurinn af
knýjandi nauðsyn.
Framhaldsstarfsemi A. S. V. var
nauðsynleg vegna hinnar miklu
neyðar sem herjaði verkalýð allra
landa eftir strið.
Hnignunartímabil auðvaldsins
eftir stríðið, lýsti sjer í geysimiklu
iðnaðarhruni. Leiddi iðnaðarhrun-
ið aí sjer þær hörmungar meðal
verkalýðsins, ab slíks hafði eigi
áður þekst dæmi í sögunni undir
stjórn auðvaldsins. Árið 1921—22
sveltu verkamenn í Austuríki svo
hundruðum þúsunda skifti; i Rýska-
Jandi árið 1923—24, milljónir
manna. Fólkið hrundi niður [ þús-
undatali af fæðuskorti eða fyrir-
fór sjer í övæntingu. Stöðug aftuv-
för atvinnu og lífsskilyrða verka-
manna, neyddi þá í nærri því öll-
um löndum, til varnarverkfalla
til þess að forðast eymd og tor-
tíming.
Neyð fjöldans var svo mikil í
verkfallsskærunum, aðauðsætt yar
að verkalýðsfjelögin gátu hvergi
'næfii hjálpað, öllum þeim milijón-
um sem að þrengdi. Hin mikla hug-
sjón sem liggur til grundvallar.
A. S. V. hin síðari árin, er sú að
stækka bvo fjelagsskap þennan
að hann umlykji verkamenn allra
heimsins þjóða safna þeim saman
til samhjálpar og betri aðstöðú í
hinum óvenju skæðu atvinnuskær-
um, sem óhjákvæmilegar eru á
núverandi þróunarskeiði auðvalds-
ins. í fjelagið ganga og hafa geng-
ið frá því það var stofnað verka-
menn, vísinda- lista- og mentamenn
áu tillts til lífsskoðana, eða stjórn-
máiaskoð&na. Hjálp A. S. V. bein-
ist ávalt að þeim stað, sem hætt
an er stærst, hvar sem er og á
hvaða tíma sem er, hvort heldur
hún stafar aí hallæri, farsótt, jarð-
skjálftum, eða kaupdeilum. Upp-
haflega mætti stofnunin kaldhæðni
og tortryggni, smáborgara og þjóð-
rembingspostula, en miljónir ör-
eiga verkamanna tóku fjelagsstarf-
aeminni fegins hendi og fylktu sjer
undir merki þess.
Nú þegar stofnunin hefir starfað
í 5 ár er hægt að gera sjer grein
fyrir, hvort verk hennar er hje-
gómi eða starfsemi hennar sje
glópska, eða hvort stefnt sje að
takmarki sem hægt er að ná.
Á þessum fimm árum hefir stofn-
unin með starfsemi sinni hvað
eftir annað safnað og vakið alþjóð
legan áhuga, til hjálpar, einstökum
verkamannaflokkum, jafnvel heiluni
þjóðum, og það með ágætum á-
rangri.
Hjálparstarfsemi A. S. V. hefir
á þessum 5 árum sem það hefir
starfað, afrekað þau samábyrgðar
og samhjálparverk, sem aldrei hafa
fyr þekst í sögu verkálýðshi eyfing-
arinnar. Aldrei í sögu hennar
hafa verið sýnd jafn ein-
huga hjálparsamtök, eins og
í söfnuninni til Rússlands,
hungursneyðarveturna 1921—23.
Alþjóða samhjálp verkamanna
tókst að samansafna milljónum
verkamanna frá öllum löndum
heimsins til hjálpar starfseminni.
Fjöldi lista- og mentamanna sem
höfðu samúð með hinni sveltandi
þjóð störfuðu mánuðum og jafnvel
árum saman að björgun Rússlahds
úr hunguraneyðinni, meDn sem
fundu í því köllun sina og gafst
tækifæri til þess að framfylgja
henni.
A. S. V. hefir aukþess hafiðstórar
alþjóðlegar hreyfingar til hjálpar
nauðstöddum verkamönnum. Má
meðal annarsnefnahjálpina til hitona
sveltandi þýsku verkamanna árin
1923—24, hjálpin til japanskra
verkamanna þegar jarðskálftarnir
lögðu heílar borgir í auðn og nú
síðast styrkinn til breslcu kolanáma-
mannanna — í allar þessar hjálpar-
hreyfingar liafa dregist verkamenn
svo hundruðum þusunda skiftir og
þeir safnað styrk meðal milljóna
verkafólks til hjalpar nauðlega
stöddum stjettarbræðrum sínum.
A 5 ára afmæli þessarar merku
stofnunar verkalýðsins hafði alls
safnast 41 milljón gullmarka (h.
u. b. 45.000.000). Þessi uphæð er
fengin meö frjálsum samskotum
meðal verkamannanna sjálfra. Af
fáum aurum frá hverjum, er þesei
geysiháa úpphæð til orðin.
12. ágúst í haust voru samtals
meðlimir A. S. Y. um 15.000.000
og er því íjelagið nú eitt yfirgrips-
mesta og stærsta fjelag í heimi.
Fjelagatal hinna ýmsu landa er
sem hjer segir:
I. árgangur Tbl. 15.
7 krómir árgangurinn út um land. Aug-
lýaingaverð 1 króna sentimeterinn ein-
dálka. Smáauglýsingar tíu aura orðið.
50 aura stofngjald. Afgreiðsla blaðsins er
á Heimagötu 20 (Carlsbergi) Sími 160
Prentað í 'prentsmiðju Eyjablaðsins
— — Yestmannaeyjum — —
i
Rússland 8000.000.
England 2300.000.
Þýskaland 2000.000.
Astralía 500.000.
Tjekko-Slovakia 500.000.
Argentina, Mexico, Suður og
Norður Ameríka 250.000.
Kína 300.000.
Japan 220.000.
Frakkland 620.000.
Belgía 19.450.
Holland 13.600.
Irland 12000.
Austurríki 5000.
Önnur lönd 10.000.
Meðal heimsfrægra stofnenda fje ■
lagsins voru þessir menn og konur:
Klara Zetkin, Kate Kollvitz, Pró-
fessor Einstein, Maximilian Harden,
Tom Tomas, George Gross, (Fýska-
land). Andersen Nfeö, TureNerman,
Friis Lindhagen, Höglúnd, Johann
Faikberget. (Norðurlönd). Bernhard
Shaw, Edward Whitehead, Monte-
fiori (England). Anatole France,
Henri Barbusse, Frossard, Vaillant-
Couturier (Frakkland). Prof. Forel,
Otto Volkart, Fritz Platten (Sviss).
Henriette Rolland- Holst. (Hollánd).
Professor Graziadia, Bombacci. (It-
alia).
Hjer er ekki rúm til þess að
telja upp öll þau hjálparverk »em
fjelag þetta hefir unnið. Hjer skal
þó drepið á þau helstu:
1. Rússland (hungursneyðarárið
1921—23).
2. Japan (Jarðskjálftasumarið
1923).
3. Þýskaland (Kreppu og hall-
ærisárin 1923—24).
4. Kína(Verkfallið 1925 og borg-
aratyrjðldin).
5. England (Kolanámaverkfallið
1926).
Auk þess hefir fjelagið hjálpað
á fjölmörgum öðrum sviðum. I
hallærinu í Irlandi vegna uppskeru-
brests sumarið 1925, sendi fjelagið
60.000 krónur til bændanna þar.
Sama ár til indverskra veikamanna
sem stóðu í kaupdeilu við enska
verksmiðjueigendur stóra fjárupp-
hæð. ÍFramh).