Eyjablaðið - 01.05.1927, Síða 2

EYJABLAJHB
þróun sögunnar.
> - *##■**■##■#*■*#■*#■*#*■
I ^Jarfia maóurinn
* ■
■ Akureyn
g Blað norðlenska verkalýðsins.
# Flytur fræðandi og vekjandi
# greinar um verklýðshreyfingu. $
# ■
■ Gterist áskrifeudur !
£###■##■##■##■*#■*#■***■
sf.órborganna, til þess að sýna
diotnum sínum hinn vaxandi
kraft samtakanna, þeir koma sam-
an í geysistórum fundarhöldum,
þar sem haldnar eru iæður og
sagt er fra sigrum liðins árs og
undirbúin baráttan fyrir framtíð-
ina.
Af ótta við verkfall, þora at
vinnurekendur hvergi að draga
kaup af verkamönnum fyrir að
koma ekki til vinnu þennan dag.
A þessum degi minna verkamenn
drottna sína á aðalkröfurnar: Stytt-
ing vinnutímansí 8 klukkustundir,
— 8 sfunda vinna — 8 stunda
hvild —. 8 stunda svefn. Það er
þetta sem verkamenn annara ríkja
heimta.
Þetta er krafa verkamanna í
öðrum löndum. Aður fyr, og það
er ekki svo íkjalangt síðan, voru
þeir eins settir og við, að þeir
máttu ekki opinbera þarfir sínar
og kröfur, því að þeir voru jafn
mikið kúgaðir og við erum nú.
En með látlausri baráttu og mikl
um fórnum hafa þeir unníð sjer
þann rjett að mega óhindrað aug
lýsá sameiginleg málefni verka
manna og kröfur þeirra.
fað er ósk okkar, að bræður
okkar í öðrum löndum uppskeri
ávexti baráttu sinnar, hinn þráða
sigur sem flytji öllum þá tíma,
þegar hvorki verða til harðstjórar
nje þrælar, hvorki auðmenn nje
verkamenn, að allir vinni undir
»em jöfnustum lífsskilyrðum og
njóti lífsins skynsamlega.
Fjelagar! Ef við störfum ákveð
ið og í einíngu, er sá tími ekki
f j ulægur, að vjer fáum einnig sam
éinaðir í íöstum fylkingum, opin
skátt sameinast verkalýð allrar
jarðar og tekið þátt í baráttunni
gogn auðvaldinu, án tíllits til trú
a' bragða kynkvísla.
Og við munum hefja vöðvastælta
avma okkar og hinir skammarlegu
hlekkir ófrelsi3ins munu af okkur
h iuja. Alþýðufólk Rússlands mun
vakna, en hjöitu auðmanna og
óvína hins vinnandi lýðs munu
túra við uppkvaðningu áfellisdóms
ins.
(Lauslega þýtt).
„Sök bítur sekann". Rangsleitni
i "
þjóðfjelagsins grefur því sjálfu gröf.
Alla stjórnarfarslega slysni má
undantekningailaust heimfæra til
þessarar orsakar.
Órjettlæti þjóðfjelagsins er þáð
Pandoraskrín, úr hverju alt ilt, all
ir sjúkdómar þjóðfjelagsins renna
í óatöðvandi straumi. Hvað skapar
hinar ógurlegu kreppur Bem koma
með reglu og leggja í rústir
musteri borgaralegs velgengis
og hamingju, hindra eðlilega
framrás iðnaðai' og verslunar, valda
neyð og örbirgð öllum fjölda, hvað
er það annað en hið ríkjandi akipu
lag framleiðslunnar með algjörðu
stjórnleysi sinu, með sinni sam-
viskulausu þrælkun vinnuaflsins,
sinni vitflrtu samkepni og ægileg-
ustu fjárglæfrum ?
Hvaö neyðir verkamanninn til
verkfalla, hvað rekur hann i götu-
vígin í augnablikum gagngjörðs
öngþveitis, hvað annað en meðvit-
und þess órjettlætis er hann hefir
orðið fyrir? Eða hefir það ekki
ávalt verið hin þjóðfjelagslega ör-
birgð sem skapað heflr bardaga-
manninn í sjerhverri þeirri upp-
reisn eða byltingu sem sagan þekk-
ir? Styrjaldir — er það hugsan
legt að heilar þjóðir myrði hvor
aðra, ef að hver og einn ríkisborg
ari gæti notið ávaxta vinnu sinn-
ar undir verndarhendi rjettlátra
stofnanna? — Sóttveiki — Spyrjið
þjer læknana hvort næmar pastir
geti geysað undir heilbrigðu þjóð
fjelagsástandi. — Giæpir — Spyrjið
þjer dómarann hve margir glæpa
menn verða eftir að þeim frádregn-
um sem framið hafa glæp sakir
neyðar eða skorti á góðu uppeldi.
Fáir munu þeir verða.
Menn saka okkur um að vilja
gera byltingu. — fá það, viljið
þjer, sem það segið, sjóða niður
stjettabaráltuna á öllum stigum
hennar, alt frá friðaamlegu verk-
falli til blóðugra götubardaga?
Viljið þjer sjóða niður uppreisn-
ir, byltingar, styrjaldir, glæpi og
hættulegar pestir ? Agætt, þá sjóð-
ið niður hið ríkjandi þjóðskipulag
með allri þess rangsleitni og göll-
um, — eins lengi og þjer getið.
Fjárhagalega og pólitískt ófært verð
ur fyrirkomulag þetta og brýn nauð
syn, hagsmunir alls mannkynsins
krefjast rjettlætis.
Framþróun hins núríkjandi fram
leiðslufyrirkomulags er ekki lengur
í samræmi við þjóðskipulagið. Hinn
kapitalistiski stóriðnaður var fram
för, nú er hann orðinn hemill. —
Hann nægir ekki lsngur hinni þjóð
fjelagslegu þöif, þöif heildarinnar.
Þetta eitt er nóg til þess að knýja
fram þær breytingar sem geta veitt
mönnum sæmilegt lífsviðurværi.
Þau skilyrði getur það skipulag
aðeins fullnægt sem er bygt á und
irstöðu hinna almennu þjóðfjelags-
legu framleiðalu, með skipulagðri
vinnu á grundvelli jafnaðaistefn-
unnar, og sem notar þjóðarauðinn
með hag heildarinnar fyrir augum.
Sá sem í dag bæri fram þær
kröfur að afnema nýtísku vjelar
og koma á aftur smáiðnaði yrði
í besta tilfelli álitinn hálfviti. Pví
sjerhver veit hve stórfeld þægindi
vjelarnar geta veitt mönnum. En
sá sem fyrir nokkrum áratugum,
segjum öld, hefði staðið upp, barist
gegn handiðnaðinum og fyrir
byltingu á sviði iðnaðarins, sem
kæmi á öðru skipulagi fram-
leiðalunnar myndi hafa verið skoð
aður sem eitthvað þvílíkt og vjer
nú. Að lokum, ef einhver yrði til
þess eftir hálfa öld að óska eftir
því að hinu núríkjandi þjóðskipu
lagi yrði komið á aftur mundi
hann eiga á hættu að kynnast
geðveikrahæli. Og vjer sem nú
berjumst fyrir endurbótum þess
ástands sem í hávegum er, fáum
öðruhvoru fangelsisvistir fyrirskoð
anir vorar. Þó er það eins ábyggi-
legt að skipulag jafnaðarstefnunnar
og bætt fyrirkomulag fremleiðsl
unnar mun taka við af skipulagi
auðvaldsins eins og smáiðnaðurinn
varð að víkja fyrir stóriðnaóin-
um.
Þessvegna erum það ekki vjer
sem erum hinir ógæfusöinu skýja
glópar eins og möiftium þykir svo
ánægjulegt að kalla okkur.
feir einir bera þaö nafn með
rentu sem halda sig geta varnað
hruni þess með valdi.
H. B.
Vikan sem leið.
Innlendar frjettir.
FB. 28. apríl 1927
Færsla kjördagsina
hefir verið feld i neðrideild með 15
atkv. gegn 13.
Títanfrumvarpið
heflr verið afgreitt aem lög með
15 atkv. gegn 6.
Norsku kartöflurnar óvift-
jafnanlegu að gæðuui og ódýru
Avalt lyrirllggjandi, Sendar
heim. Egg, glœný og stór á 82
aura.
BOSTON
Straumar
tímaiit um kristindóm og trú-
mál, 12 hefti á ári á kr. 5.00.
Fæst hjá Agúst í Baldurshaga.
Sundlaug.
Á Alþingi 1925 voru samþykt
heimildarlög handa bæjar- og sveit-
arstjórnum, sem að skyida unglinga
til sundnáms. Bæjarstjórn Yest
mannaeyja setti siðan reglugjörð,
er gekk í gildi 9. ágúst 1926. Þar
er öllum unglingum í Vestmanna
eyjum, á aldrinum 12—16 ára,
gjört að skyldu að læra sund.
Með þessu er þyngsta. þrautin
unnin, því reyndin hefir jafnan
verið aú, að það þarf að píska fólk
með lagaákvæðum til að líta við
jafn lífsnauðsynlegri íþrótt og sund-
ið er. — En nú er samt eftir aíð-
asti áfanginn til að fullbjarga mál-
inu, — að byggja sundlaug. Sjór
inn er of kaldur, veðurlagið óblitt
og aðstaða svo erfið, að vonlítið er
um fullkomna, almenna sundkunn-
áttu, nema kenslan geti faiið fram
í volgri laug. Hjer verður þvi að
koma upp sundlaug, sem allra fy:st,
og það er lafhægt, ef öll þau fjelög
(þá fyrst og fremst iþróttafjelögin)
sem vinna að framförum og heill
þessa. bygðarlags, taka að sjer
málið.
Bá er að líta á það, hvar og
hvernig best verður að byggja laug
ina. Hefir mjer flogið í hug, að
nota mætti til upphitunar laugar
innar heitt vatn frá rafstöðvarvjel
unum. Gæti laugin þá verið norð
an og vestan við rafstöðina. sem
er í samræmi við skipulagsupp
dráttinn. Hún yrði að vera yflr
bygð, veggir og bo'n steinsteypt,
en þetta hvortveggja ætti að vera
aðal kostnaðarliðurinn.
Þegar sundhöllin er komin upp
þarna á besta stað i miðbænum,
verður þess ekki langt að bíða að
hver einasti Vestmannaeyingur
verði vel ayndur. Fá fyrst er tak-
markinu náð og mállð rifið upp
úr þeirri niðurlægingu áhuga- og
skilningsleysis, sem því heflr haml
að til þessa, eigi síður til,#kaða
en skammar.
Sundmaður.