Eyjablaðið - 22.05.1927, Blaðsíða 2

RY.TARLAÐT?)
Til minnis
Bæjarfógetasknfstoían er opin alla
virka daga frá kl. 1—3. e. m. og
frá 5Va—6^/2 e. m.
Bæjarstjóraskrifstofan alla virka
daga frá kl. 1—2 e. m. og frá
kl. 6—7 e. m.
Bæjargjaldkerinn við á sama tíma.
Pósthúsið frá kl. 10—12 f. m og
1—6 e. m.
Bókasafnið:
Útlán: Sunnud. frá kl. 9V2—ll1/^
e. m. Miðvd. frá kl. 5—7 e. m.
- Föstudaga frá kl. 7—S1/^ e. m.
Lestrastofa safnsins er opin:
Mánudaga írá kl. 7—10 e. m.
Miðvikudaga frá ki. 6V2—10 e. m.
Fóstudaga frá kl. tí1/^—10 e. m.
Viðtalstími hjeraðslæknis: Virka
daga frá kl. 1 — 3 og 5 — 7 e. m.
Sunnud. 11 —12 f. m. og 1—2 e. m.
Páll V. G. Kolka virka daga frá
kl. 1 2x/2—2 og 7—8 e. h.
Sunnudaga 3—4 e. h.
Leifur Sigfússon tannlæknir frá kl.
10—11V2 f. m. og 1V2—3^/jj e.m.
aila virka daga.
Útbú íslandsbanka: Alla virka
daga frá kl. 11—12 f. m. og 1—3
e. m.
þjóðskipulagid.
Þúsundir og jafnvel miljónir
manna lifa við hin mestu eymdar-
kjör í hinum miklu stórborgum
heimsins. Það eru fátækustu verka-
mennirnir, er framleiða fyrir oss
flest þægindi lífsins, og það er sor-
inn úr þjóðfjelaginu, þeir sem hafa
orðið undir í baráttu lífsins, hafa
látíð tælast um of af. nautnum
þess eða eru fæddir í eymd og ör-
birgð.
Auðvaid einstakra manna, þeirra
er eiga öll framleiðslugögnin, á
mestan þátt í eymdarkjörum verka
lýðsins. Með miljónum sínum og
miljónafyrirtækjum neyða auðkýf
ing’arnir þá, sem ekki geta dregið
fram lífið á annan hátt, til þess
að þræla fyrir sig i verksmiðjum
sínum; en aí því svo margir bjóða j
sig fram tiJ vinnunnar, geta þeir
boðið mönnum þessum sultarkjör.
Það sjest líka á mörgu öðru, að
auðvaldið er orðið að drottinvaldi
vorra tíma. Vjer þurfum ekki ann-
að en taka dæmi af kaupmanna
samkundunum til þess að sjá, hvern
ig burgeisar vorra tíma fara að
beita auðvaldi sínu. Farna sitja
þeir á skrifstofum sínum eða kaup
mannasamkundum og ræða um,
hvað helst, bori að gera t.il þoss
að þeim safnist enn meiri auður.
Hvort þeir eigi t. d. að geyma
hveitibirgðir sínar, þangað til sult
urinn fer að sverfa að mönnum
og hveirið hækkar nóg í verði,
eða hvort þeir eigi að taka hönd-
um saman um það að kaupa upp
helstu lifsnauðsynjar manna og slá
hring um heilar heimsálfur, svo
að þeir geti sjálfir ráðið öllu verð
lagi. Hvort þeir um stund eigi að
auka framleiðsluna í iðnaði og taka
þúsundir manna í þjónustu sína til
þess að framleiða nýjar vörur, eða
þegar þeir eru búnir að framleiða
þessar nýju vörubirgðir, hvort þeir
eigi þá ekki að stöðva aftur fram
leiðsluna eða draga úr henni, setja
veríið upp á vörunum, en varpa
þeiin, sem hafa frainleitt þær, aft-
ur út á klakaun. Þett.a gera auð-
kýfingar um heim allan í smærri
eða stærri stíl, og þegar þeir þar
á ofan taka höndum saman og
mynda hringi (trusts) í því skyni
að einoka þjóðirnar á einn eður
annan hátt, en það á sjer einkum
stað í Ameriku, þá verður vald
þeirra að hreinas'a þjóðfjelagsmeini.
En af þeasari kúgun auðvaldsins
og af þessum fjárgróðabrellum
framleiðenda er mestöll eymdin í
menning vorra tíma sprottin. Og
af þrælkun þeirra á verkalýðnum,
hinum eiginlegu framleiðendum, er
barátta su gegn auðvaldinu sprott
in, sem verkamenn vorra tíma
hafa hafið, en hún er einhver hin
merkilegasta þjóðfjelagshreyfing ald-
arinnar.
Það kom sem sje æ meir og
meir í ljós, eftir því sem stóriðn-
aðurinn jókst, að auðmennirnir,
þeir, þeir sem áttu öll framfærslu-
gögnin og leigðu verkamenn til
vinnu, auðguðust altaf meir og
meir á stóriðnaðinum, en að eymd
in fór að sama skapi í vöxt hjá
verkalýðnum, og þvi stærri sem
fyrirtækin urðu, því meiri varð
eymd vinnulýðsins. Örbirgð fjöld-
ans jókst næstum að sama skapi
og auðmagn einstakra manna.
Eitthvað varð til bragðs að taka,
enda hafa nú verkamenn allra
landa tekið höndum saman og haf
ið baráttuna gegn auðvaldi því,
sem ræður mestu um framleiðsl-
una. í baráttu þessari standa verka
mennirnir sem einn maður gegn
auðvaldinu og geta því oft ogmörg
um sinnum sett auðkýfingunum
skilyrðin. Geti auðkýfingarnii þeg
ar verst lætur í ári, fleygt verka-
lýðmim út á klakann og útilokað
hann frá vinriunni (lock-out’s), þá
geta verkamenn nú þegar best læt-
ur og verkamannasjóðir þeirra leyfa
RÁ«SK0NU,
vantar nú þegar á heunili hjer í
bænum.
Lysthafendur sendi nöfn sín og
heimilisfang, ásamt launakröfu, í
lokuðu iunslagií prenismiðju þessa
blaðs fyrir 25. þ. m.
það, hafið almenn verkföll (strikes),
en þá sitja vinnuveitendur eftir
með sárt ennið.
ÁgUst, H. Bjarnason
dr. og próf. í heimspeki
við Háskóla íslands-
Verkbannid
í Noregi.,
Styrkur rússnesku alþýðunnar.
Aldrei heflr verkalýður nokkurs
lands sýnt eins einhuga samtaka-
vilja og fórnfýsi og alþýða Rúss-
lands sýndi í koladeilunni bresku.
Nú fyrir stuttu ákvað verklýðs-
saraband Rússlands að styðja hina
norsku fjelaga sina, sem staðið
hafa í víðtækri vinnudeilu (verk-
banni), með fj&rframlögum.
Upphæðin er Eln miljón norsk
ar krónur. 200 þúsund krónur
eru beinn styrkur sem eigi þarf
að endurgreiðast en 800 þúsund
krónur Ián sem endurgreiðist vaxta
lauat „þegar að verkalýðssamband
ið norska hefir náð sjer aftur fjár-
hagslega og álitur sig geta endur-
greitt fje þetta" eins og skilyrðis-
brjefið norska hljóðar.
Lifi samtök alþýðunnar !
Lifi drenglyndi rússnesku alþýð
unnar!
L mai.
1. mai-kröfugöngur voru alstað-
ar mjög fjölmennar í ár. Þannig
tóku þátt í kiöfugöngunni i Ber
lín um 700 þús. manns, i París
100 þús., í Varsjá 12 þús., Prag
55 þús., Oslo 25 þús., í Stokkholmi
20 þús.
í Englandi voru t.d. samt. 3000
kröfugöngur. Aft,ur á móti i löndum
hvítliðanna, Ungverjalandi.Búlgaríu,
Rúmeníu og Italíu voru alíar kröfu-
göngur bannaðar og aukið löreglu-
lið ávalt reiðubúið til þess að
tvistra kröfugöngu ef á þyifti að
halda.
4
cJllþýéu6laóió
Reykjavík
Uagblað Yikubiað
Stæi«t,a blað íslenska veika-
lýðsins.
Dagblaðsútgáfan kostar kr. 18
á ári. Vikuútgáfan kr. 8 ár-
gangurinn.
Hentugast fyrir menn utan
Reykjavíkur að kaupa viku-
útgáfuna.
Eimreiðin.
Nýlega barst Ebl. 1. hefti „Eim
re'ðarinnar,, á þessu ári, og kenn
ir þar margra grasa. Sjerstaka at
hygli vekur samt hin ágæta ný
breytni þessa tímarit.s, greinarbálk
ur undir fyrirsögninni „Við þjóð
veginn". Er það yfirlit yfir merk
ustu viðburði síðasta árs úti í
heimi, hlutlaus og skýr frásögn.
I formála fyrir þessum frjettabálki
segir meðal annars:
„Til þess að að skilja samtíð-
ina, og þá einnig samiíð sinnar
eigin þjóðar, er þörf góðs útsýnis
yflr það, sem er að gerast i heim
inum. Þegar þú stendur á góðum
sjónarhól við fjölfarinn veg, og
virðir fyrir þjer þá sem fram hjá
þjer ganga, fer ekki hjá þvi, að
margt einkennilegt og eftirtektar-
vert festist í huganum. Við getum
líkt lífi mannkynsins við umferð
eftir þjóðvegi. Fram hjá sjónum
áhorfandans liða þjóðirnar á göngu
sinni og viðbuiðir ferðarinnar. Á
slíkan sjónarhól er öllum þörf að
komast. Vill Eimr, telja það
eitt af sínum aðalhlutverkum að
leitast við að leiða lesendurna sem
oftast þangað, þó að hún geri ekki
ráð fyrir að koma þvi við að get.a
um nema fát.t eitt af Þvi, sem
fyrir augun ber. Okkur Islendinga
skortir tilfinnanlega útsýni meira
en áður yfir það, sem gerist, í um-
heiminum. Meðal anuars er okkur
þess vegna svo gjarnt a að halda
að landið okkar og þjóðiii sje sá
reginás, sem alt annað verði um
að snúast, þótt sannleikurinn sje
sá, að það er undant.ekning, ef
okkar er getið eða eftir okkur
munað erlendis. í*á sjaldan að slikt
kemur fyrir er það oftast í för
með missögnum og röngum skiln
ingi. En þekking út á við er styrk
ur til rjetts skilnings inn ú við“.
Eimreiðin hefir verið og er eitt
af bestu tímaritum vorum.