Samtíðin - 01.07.1934, Blaðsíða 10

gert. Eins ættum við að nota
miklu meira kartöflur en gert
er. Kartöfluneysla okkar er t. d.
hálfu minni á mann en neysla
Dana. Aukin neysla á kartöflum
sparar aftur innkaup á korni.
Niðursoðna mjólk og rjóma er
vitanlega alveg óþarfi að flytja
inn. Sama er að segja um egg,
enda mun nú framleitt svó að
segja nóg af þeim í landinu. Nóg
af smjöri og osti væri líka hægt
að framleiða fyrir innanlands-
neyslu. Ýmislegt mætti hér
rækta, sem alt of lítið er ennþá
gert að, eins og t. d. margskonar
kál og ber. Berin sem vaxa vilt
og ekkert þarf fyrir að hafa
nema að tína, notum við alt of
lítið. Nágrannaþjóðir okkar, Norð-
menn og Svíar, notfæra sér þau
betur. Árlega flytja þær út ber
fyrir upphæðir svo hundruðum
þúsunda króna skiftir, auk þess
sem mikið er notað af þeim á öil-
um heimilum heima fyrir. Mikið
er hér víða um ber á landinu og
mikið verðmæti í þeim. T. d. má
geta þess, að eitt sveitaheimili á
Vesturlandi seldi ber í fyrrasum-
ar fyrir um 400 kr. Að berja-
tínslunni unnu mest þrír krakk-
ar yfir berjatímann, sem ekki
mun hafa verið meiri en hálfur
annar mánuður. Við heyvinnuna
unnu fjórir fullorðnir alt sumar-
ið. Aðalafurðasala búsins voru
50 dilkar og fyrir þá fékk bónd-
inn um 400 krónur. Kostnaður
og erfiðið við að afla þessara
6
tveggja 400 króna er ekki sam-
bærilegur.
Á meðan núverandi viðskifta-
hömlur haldast er það skiljan-
lega höfuðatriði fyrir íslenska
bændur, að framleiða sem mest
fyrir innanlandsmarkaðinn og að
hafa framleiðsluna sem allra
fjölbreyttasta. Það má ekki ríg-
binda sig við gamlar venjur og
ákveðna framleiðsluvöru. Þótt
svo að segja eingöngu hafi verið
unnið að heyöflun á sumrum,
undanfarnar aldir, dugir ekki að
standa við slátt og berja harð-
bala, ef betur borgar sig að gera
eitthvað annað, þó ekki sé nema
að tína ber. Við mégum ekki ei-
líflega og í hugsunarleysi troða
gamlar götur. Lífsbaráttan er
hörð, og engrar miskunnar að
vænta. Okkur ber fyrst og fremst
skylda til þess að sjá sjálfum
okkur sem best farborða. Við
verðum að taka það land til rækt-
unar, sem best liggur við og
mestar líkur eru til að borgi sig,
en láta grýttu afdalakotin mæta
afgangi. Við verðum að fram-
leiða þær vörur, sem m'est er
upp úr að hafa (landanum þó
slept), en sleppa hreppareip-
drætti og dalarómantík. Á því
ríður í viðskiftunum, að haga
sér eftir því sem best á við á
hverjum tíma og vera fljótur að
breyta til, eftir því sem þörfin
krefur. Þar getum við lært af
frændum vorum Dönum. Fram að
aldamótum var komið aðalfram-