Samtíðin - 01.11.1934, Blaðsíða 9

minna hver á herðum annarar,
óg hver stuðst við og lært af
annari. Það var að vísu engin
furða, itð menningin væri nokkuð
eins um öll Norðúriönd meðan
allar þjóðirnar töluðu eitt mál,
eða því sem næst, því að þá hef-
ir þeim verið með öllu óljóst, eða
að minsta kosti ekki fullkomlega
ljóst, að alt vár í rauninni ekki
ein þjóð. Mismunariris hefir gætt
of lítið til þess, og áhrif hafa því
faorist auðveldlega milli þjóðanna.
Síðar, er leiðir skildu með málun-
om, hefði vel getað farið svo, að
skilið hefði líka með þjóðunum
að fullu um mentun og menningu.
Nú er það ekki ætlunin að fara
að bera neitt hól upp á það
stjöraarfarslega sambarid, sem
verið hafði milli Norðurlandaþjóð-
nnna; það var óeðlilegt og skað-
legt fyrir þær, sem best sést á
því, að þeér hafa allar hrist þau
bÖhd af sér. En fátt er svo með
öllu ilt, að ekki fylgi nokkuð gott,
því að af stjóramálasamböndun-
úm og stjórnmálaviðskiftunum í
fyrri daga, svo ill sem þau voru,
bafa stafað þau menningar-
tengsl, sem ekki hafa slitnað, þó
ánnað háfi breýst' og eru öllum
ríkjunum holl og hallkvæm,
meðan þau haldast þvingunar-
laust. Það er þá ekki nema að
vonum, að þjóðiraar vilji styrkja
þau bönd og staðfesta, sérstak-
lega þegar þau geta re.vnst verða
undirstaða undir hugarfari, sem
að því er til stjómmálanna kem-
ur, að vísu ekki getur breytt því,
að hagsmunir ríkjanna séu ólíkir,
en hinsvegar getur valdið því, að
þau í lengstu lög reyni að útkljá
deilumál sín illindalaust, eins og
endalok Grænlandsdeilunnar sýna,
og er það harla mikils vert.
Það er vafalaust, að hver hinna
norrænu þjóða býr menningarlega
algerlega að sínu, og er alveg
sérstæð að því léyti, jafri víst
eins og það, að til er greinilég
sameiginleg norræn ménning.
Hún stafar ekki,' eins og oft ér
haldið fram, af því, að þjóðirnar
séu svo 1 ikar að lundarfari og
geðsmunum, því að það er alt
orðum aukið. Það er sanni miklu
nær, að þær séu harla ólíkar í
lund og að hugsun, hver með
sínum greinilega sjálfstæða blæ
og jafn vel ósvipaðar mjög um
ytri menningu eða svonefnda fág-
un. En norræn menning á til-
verú sína eingöngu að þakka
þéim menningartengslum, sem
tekist hafa og.haldist með Norð-
urlandaþjóðum öldum saman, og
í'ram á þennan dag, í skjóli hinna
fornu stjórnmálatengsla.
En þá er spurningin, hvort Nörð-
urlandabúum alment óg öss ís-
lendingum sérstaklega, sé nokkurt
gagn að þessum menningartengsl-
um og að því að halda þeim við,
sérstaldega þegar Adð vegna
málsins hljótum þar að miklu
levti að vera þiggjandi en ekki
veitandi, og hvort það verður ekki
til þess, að við verðum ósjálfstæðir
7