Samtíðin - 01.04.1943, Page 22

18
Samtíðin
sagði já og' amen við öllu, neitaði
marskálkurinn að þiggja aðstoð
lians. En ef liann liins vegar gagn-
rýndi skoðanir liins slynga foringja
eindregið, en með fullri kurteisi, var
honum óskað til hamingju og veitt
starf. „Gallinn var sá,“ hætti mar-
skálkurinn við, „að þetta fréttist
hrátt um allan herinn, og að ég gat
ekki opnað munninn svo, að lítil-
látustu lautinantar segðu ekki full-
um iiálsi: „Nei, herra marskálk-
ur!“ Ég reiddist við einn þeirra, en
slíkt kom aldrei oftar fyrir.“
Hvað á starfsmáður að gera, ef
liann veit með vissu, að hann hef-
ur á réttu að standa og yfirmaður
hans neitar að taka athugasemdir
hans til greina? Hann verður að
lilýðnast skipunum yfirmannsins,
eftir að hann liefur sjálfur hreyft
andmælum sínum. Ekkert liópstarf
er hugsanlegt án aga. Ef liér er um
það mikilvægt mál að ræða, að lík-
legt er, að það liafi langvarandi
áhrif á framtíð lands, liers eða verzl-
unarfyrirtækis, getur farið svo, að
gagnrýnandinn verði að beiðast
lausnar frá starfi sínu. Til slíks úr-
ræðis má þó ekki grípa, nema ítr-
asta nauðsyn krefji. Enginn, sem
treystir sér til að leysa gagnlegt
starf af hendi, má hlaupast á brott
frá því ....
Lengi vel litu menn þannig á, að
vinnan væri óvirðuleg og guðleg
refsing. „í sveita andlitis þíns skalt
þú nevta brauðs þins.“ Þrælar urðu
áður fvrr að vinna líkamleg og
einnig mörg andleg störf. í Róma-
horg voru málfræðingar og stærð-
fræðingar úr hópi þræla. Seinna þótt-
usl fræðimennirnir verða að deila
mönnum í öreiga og burgeisa (bour-
geois), og voru þeir fyrrnefndu
menn, sem lifðu á kaupi sínu, en
þeir síðarnefndu menn, er lifðu á
atvinnurekstri eða arði. Þessi skipt-
ing var þó liarla dularfull. Banka-
stjóri, er liafði 200.000 franka árs-
laun, átti eftir þessu að teljast ör-
eigi, en smákaupmaður eða kot-
hóndi, er unnu sér með mestu erf-
iðismunum inn 10.000 franka á ári,
löldust til burgeisa.
Alain skýrgreindi þetta að því.
er ég liygg, mjög glöggt eða a.m.k.
miklu betur en áður liafði verið
gert. Hann taldi alla þá menn ör-
eiga, sem lifðu af vinnu sinni, iivort
heldur líkamlegri eða andlegri.
Hins vegar taldi liann alla þá menn
hurgeisa, er lifðu af ræðuhöldum.
Málaflutningsmenn, kommúnista-
erindrekar og bellarar eru burgeis-
ar, af því að þeir afla sér tekna
með því að koma öðrum til þess
að horga sér. Ilandiðnamenn, vél-
fræðingar og góðir rithöfundar eru
öreigar, af því að þeir þurfa eklci
að iieita áróðri sér til framdráttar.
Gildi starfs þeirra er nægilegt til
þess, að það selst. Mikill vefnaðar-
vöruframleiðandi er öreigi, ef hann
aflar sér fjár eingöngu með þekk-
ingu sinni á tækni, en hann er hur-
geis, ef velmegun hans stafar af
elskulegheitum og samhandi við
duglega kaupsýslumenn .... Sér-
liver skipting á mannlegum verum
í tvær deildir, eða eins og það er
alltaf orðað: í „stéttir“, er hættuleg
og yfirleitt óeðlileg...Það, sem
mestu máli skiptir í samhandi við