Samtíðin - 01.09.1943, Blaðsíða 8

4
SAMTÍÐIN
VIÐHORF DAGSINS VII
Frá sjónarmiði templara
Eftir ÁRNA ÓLA blaðamann
I?
Árni óla
EGAR ÁÐ-
UR en bann-
lögin voru sett,
hafði bæði þing
og þjóð dæmt
áfengisverzlun
sem óheiðarlegan
atvinnuveg og
liættulegan fyrir
lieilbrigt líf í
landinu. Bannlögin sjálf voru nokk-
urs konar innsigli eða staðfesting
þessarar skoðunar.
Svo voru bannlögin afnumin, og
þá var þessi skoðun löggjafa og þjóð-
ar staðfest enn betur með því, að láta
ríkið taka áfengisverzlunina að sér.
Engum datt í bug að fá liana »aftur
einstökum mönnum i hendur. Þeir,
sem böfðu baft áfengissöluleyfi fyrir
bannið, en verið sviptir því, þóttust
nú eiga að endurheimta þetta leyfi.
En kröfur þeirra um það voru að
vetlugi virtar. Þeir fóru í mál og
töpuðu. Þar með var því slegið föstu
í eitt skipti fyrir öll, að það væri þjóð-
liættulegt að fá einstökum mönnum
áfengisverzlun i hendur. En með því
að rikið liefði hana sjálft, gæti það
takmarkað innflutning og neyzlu.
Jafnhliða þessu voru selt hörð við-
urlög við þvi, ef einstakir menn verzl-
uðu með áfengi, eða brugguðu. At-
yinna bruggarans og lausasalan var
dæmd svivirðileg og þjóðhættuleg.
Það var knýjandi nauðsyn, sem olli
því, að áfengi var aftur lileypt inn
í landið. Utan að komandi ábrif voru
þar að verki. Því var um að gera að
tjónið af því yrði sem minnst. Um
það átti ríkið sjálft að sjá.
En hver er svo reynslan
Ríkið hefir rekið áfengisverzlun-
ina sem gróðafyrirtæki. Á þann bátt
hefir það rekið viðskipti, sem það
taldi óheiðarleg í einstakra manna
böndum. Og i skjóli gróðafyrirtækis-
ins þróaðist launsala, svo að ekki
varð við ráðið.
Óbreyttur borgari fær eigi skilið,
hvernig ríkið getur, sóma síns vegna,
rekið viðskipti, sem eru ósæmileg að
almennings og löggjafa áliti, þegar
þáu eru i böndum einstakra manna.
Hann fær eigi skilið, að blóðpeningar
sem bölvun hvílir á, sé hæfileg tekju-
lind fyrir ríkissjóð. Hann fær eigi
skilið, að nein blessun fylgi því að
raka saman fé, sem kostar tár kvenna
og barna, lífshamingju ótal fjöl-
skyldna, farsæld og atgjörvi ótelj-
andi ungra manna. Honum hefir ver-
ið kennt:
Sér til happs að hrella mann
hefnir sin með árum.
Flý sem lielið fögnuð þann,
sem fæst með annars tárum.
Ríkið er ekki annað en samsafn
einstaklinga, sem liafa tekið saman