Samtíðin - 01.12.1943, Qupperneq 8

4
SAMTÍÐIN
VIÐHORF DAGSINS X
Frá sjónarmiði sendiherra
Eftir F. le SAGE de FONTENAY dr. phil. sendiherra Dana
s
Dr. de Fontenay
ENDfflERR-
AR hafa ver-
ið starfandi eins
lengi og sldpu-
lögS ríki hafa
veriS til. Kon-
ungar fyrstu
menningarríkja
höfSu sendiherra
til aS semja sín á
milli um landam'æri og vöruskipli,
eSa til þess aS flytja milli sín bréf og
gjafir, skrautgripd og fagrar konur.
Á tímum fornríkjanna, Rabyloníu,
Assyríu og Egyptalands var babý-
lónska mál milliríkjaviSskiptanna í
allri Yestur-Asíu, eins og latína og
franska varS seinna.
ÞaS varS snemma siSur, aS sendi-
herrar voru friShelgir og nutu sér-
stakra réttinda. í Grikklandi var þaS
trú manna, aS sendiherrar stæSu und-
ir vernd goSanna. Spartverjar vörp-
uSu einu sinni sendiherra Persa of-
an í brunn, og var þaS álitin hin
mesta móSgun viS öll lög goSa og
manna.
Sú venja, aS ríki hefSu föst sendi-
ráS í öSrum ríkjum, byrjaSi í borg-
ríkjum Ítalíu seint á miSöldum, fyrst
hjá Feneyjabúum, þegar á 13. öld.
En þaS var elíki fyrr en á 16. öld,
aS venjan varS almenn í öSrum Ev-
rópulöndum og á NorSurlöndum
ekki fyrr en á 17. öld, á tímum Þrjá-
tíu-ára-striSsins. 1 upphafi var staSa
þessara föstu sendiherra mjög erfiS,
því aS m,enn hneigSust aS því aS líta á
þá sem hættulega njósnara.
StarfssviS sendisveita hefur hreytzt
mjög eftir þvi, sem tímar liSa. Á ein-
veldistímabilinu var litiS á sendiherra
sem persónulega fulllrúa konunga
og hirSa. ASalmarkmiS þeirra átti
aS vera þaS, aS njósna um leyndar-
mál hirSanna, veikleika þeirra, ósk-
ir og áhugamál, herstyrk þeirra og
áætlanir, einkum viSvíkjandi land-
vinningum og samningum viS önn-
ur ríki. öllum brögSum mátti beita
lil aS ná takmarkinu: mútum, bréfa-
stuldi, lognum fréttum, tyllitillögum
og uppgerSarsamningum — í stuttu
máli, alls konar ráSum, sem minna
á aSferSir þær, sem einræSisrikin
liafa leyft sér upp á siSkastiS. Þá
fengu sendiherrar á sig þaS óorS, sem
siSan hefur loSaS viS þá í ýmsra á-
liti, aS ]>eir væru fláráSir, þaS væri
þeirra lífsregla: aS „fagurt skal
mæla, en flátt hyggja“, og væri þeim
því í engu treystandi.
STARFSSVIÐ SENDIHERRA nú-
tímans eru orSin mjög víStæk.
Stjórnmálin eru vitanlega enn þá
eitt aSalviSfangsefni þeirra. En sam-
hliSa þeim hafa smám saman hlað-
izt að þeim margvísleg önnur störf.
Þeim má skipta í tvennt: persónuleg