Samtíðin - 01.12.1943, Side 9

SAMTtÐIN
5
raál, sem varða öll hugsanleg fyr-
irbrigði viðvíkjandi lífi einstaldinga,
þjóða þeirra erlendis og svo alls kon-
ar milliríkjamál, verzlunar- og fjár-
hagsmál. Sendiherrar ættu að geta
sagt: „nil liumani a me alienum“.
Fjöldi fólks leitar til sendiherranna
til þess að fá leiðbeiningar og ráð.
Mikill tími sendiherra fer í það, að
vera ráðgjafi landa sinna, þegar þeir
era í einlivex-jum vanda staddii-. í
þessu þarf sendiherra að geta sett sig
inn í mörg sjónarmið af skynsemi,
góðvild og mannúð.
Til þess að geta gegnt vel starfi
síinu gagnvart dvalarlandinu, þarf
sendilierra að liafa skynsamJegan
skilning á staðháttum þess, menningu
og lifsvenjum. Hann þai'f að þekkja
land og þjóð út í æsar, náttúru lands-
ins og atvinnu fólksins, mál og hugs-
unarhátt. Yerkefni sendiherrans eru
því í þessum greinum næstunx því ó-
þrotleg, að ekki sé sagt alveg óvinn-
andi.
Sendiherra er fyrst og fremst full-
trúi stjórnar sinnar og þjóðhöfð-
ingja, túlkur lands síns og þjónn
hagsmuna þess. Bernhöft, fyrruni
sendiherra Dana í París, lýsti þessu
vel einu sinni, þegar hann var spurð-
ur um afstöðu sína í suðurjózku nxál-
unum, um það leyti, þegar Yersala-
samningarnir voi'u á döfinni: „Skoð-
un mín er á leiðinni.“
Jafnframt þessu verkefni, að fi’æða
nxenn i dvalarlandi sínu um heima-
land sitt, á sendiherra að fræða sína
eigin stjórn um slcoðanir og ástand
í dvalarlaixdinu. Þennig getur sendi-
herra oft verið nxilli tveggja elda.
Hann þarf að bera fram skoðun sinn-
ar stjórnar í dvalarlandinu og skýra
frá því heinx til sín, hvernig litið er á
eða tekið undir þessar skoðanir eða
athafnir stjórnar lians. Sendihei'ra
þai-f því oft að miðla málunx. Hann
þarf að geta hoi'ft á málin fx'á báð-
um hliðum með velvild og lipurð, og
liann þai'f að í'eyna að skilja báða að-
ilja og finxxa nxilliveg i ágreinings-
máluni. Þetta nær þó aðeins að vissu
marki. Þegar unx er að í'æða lifsnauð-
syn lands hans og lieiður þess, kemur
að því, að honuixx ber að standa fast-
ur og ósveigjanlegur og segja: liing-
að og ekki lengra, og vikja livergi.
Sendisveitarstörf nútímans hafa
oft verið gagnrýixd, einkum eft-
ir 1914. Gagnrýnin beindist eánk-
um gegn alls kónar launung nxilli-
ríkjamálanna. Sumir héldu því einn-
ig fram, að sendiherrar á gamla vísu
og störf þeii'ra væru orðin ónauðsyn-
leg, þar sem flest milliríkjavi%kipti
væru viðskipta- og fjárnxál og hæri
því að leggja mesta áherzlu á það,
að ala upp ræðisnxenn til þeii'ra
starfa. Hvorugt er þetta rétt. Sendi-
herrunum verður ekki gefiix sök á
því, sem aflaga fór í samningum fyr-
ir heimsstyrjöldina, því að þeir voru
aðeins fulltrúar og verkfæri þeirrar
stjói’nmálastefnu, senx lxeinxa fyrir
var í'áðandi hjá stjórnum þeiri'a. Það
hefur einnig sýnt sig, að því fer fjarri,
að sendihei’rar á ganxla og góða vísu
séu orðnir óþai'fir. Reynslan hefur
sýnt það, að sendiherrar nxeð forrétt-
induixi sínunx og fx'iðhelgi hafa i
krafti stöðu sinnar oft verið þeir
einu, sem af verulegu afli liafa getað
vei-ndað hagsmuni lands sins.
Fjöldi þeirra verkefna, seixx sendi-