Samtíðin - 01.12.1943, Blaðsíða 19

SAMTÍÐIN
15
INGÓLFUR GÍSLASON LÆKNIR:
A kvistinum
Ingólfur Gíslason, fyrrv. héraðslæknir, gegndi um síldveiðitímann i
fyrrasumar læknisstörfum á Raufarhöfn. Hann bregður i eftirfarandi
grein upp fyrir lesendum vorum smámynd af stóriðju nýja tímans, sem
haldiS hefur innreið sína i hið friðsæia norðlenzka sjávarþorp. Ritstj.
EG SIT í litla kvistherberginu í
„Prófastshúsinu“ á Raufarhöfn;
það er júlímánuður 1942. Skrifhorð-
ið er skólaborð, og snýr annar endi
þess út að glugganum, sem veit mót
suðri. Húsgögnin eru fremur fátæk-
leg og flest fengin að láni hér og livar
í þorpinu, því að tjaldað er til
skamms tíma. Ég á aðeins að vera
hér fáar vikur, meðan á síldveiðinni
stendur. Ég sit við gluggann og horfi
út. Sóhn gyllir höfnina og um-
hverfið. Höfnin virðist vera kringlótt-
ur stöðupollur, girtur grænum ás-
um allt í kring. Einhvers stað-
ar er þó rauf, þar sem skipin sigla
út og inn. Þau sigla út úr þessum vist-
lega og örugga griðastað heint í fang-
ið á Norðuríshafsöldunum; þau
faðmlög eru víst ekki alltaf mjúk, en
rausnarlegur er Ægir, þegar vel ligg-
ur á honum, það er auðséð á skipun-
um, sem koma inn aftur eftir fáa
klukkutíma, þungfær, með tvo báta
í togi. Skipið er fullt af gjöfum Ægis,
og svona tilsýndar virðist þilfarið allt
hulið glitrandi silfri, en ég veit, að
þetta er spikfeit, spriklandi hafsíld,
sem fljótlega verður stóra átvaglinu
þarna innantil í þorpinu að hráð. Það
sveiflar nokkurs konar fílsrana út
yfir skipið og sýgur í sig þennan
skrautlega farm af mikilli græðgi á
tveim til þrem klukkuslundum. Þá
hoppar skútan út aftur léttileg og
veiðibráð, með bátana sína eins og
tvílembinga hlaupandi á eftir. iÚt og
inn streyma skipin, og aldrei fær
verksmiðjan nóg. Hún slær ekki
slöku við að melta, og um hvíld er
ekki að tala nótt né dag. Upp úr þaki
hennar þyrlast tveir fyrirferðarmikl-
ir strókar. Annar er svartur og svip-
ljótur, það er auðsjáanlega reykur
af voldugum kolaeldi, en liinn er
hvítleitur og sakleysislegur, og álít
ég það vera vatnsgufu, sem mun
myndast við það, að síldarmjölið er
þurrkað. Gufumekkir þessir fallast
svo i faðma og svífa út í geiminn, en
skrímslið heldur áfram að rífa í sig
fæðuna og skila frá sér lýsi og mjöli,
hvoru á sinn stað. Ég heyri óhljóðin í
innýflunum og urgið í tönnunum,
stunur og drunur, ýslcur og sog, eins
og hundrað hílar væru að fara upp
hratta hrekku — allir í fyrsta „gír“.
Grænu ásarnir í kring haða sig í sól-
sldninu og látast ekki taka eftir neinu,
en bláu fjallahnjúkarnir í fjarska
firrtast og fussa: Þessi kolareykur
saurgar tæra andrúmsloftið þeirra,
og þessi nýi hávaði er hvorki fugla-
söngur né vindþytur, heldur einhver
aðvífandi truflun, sem brýtur á þeim
lög og raskar ró til alvarlegra liug-