Samtíðin - 01.07.1944, Blaðsíða 21

SAMTtÐIN
17
HERBERT L. MATTHEWS:
Er Gandhi heilagur — eða hræsnari?
T M GANDHI ríkja mjög skiptar
^ skoðanir. Hann er ýmist álit-
inn einlægur ættjarðarvinur, er berst
fórnfúsri baráttu fyrir föðurland sitt,
eða fordildarfullur loddari. Hindúar
álíta Gandhi andlegan leiðtoga sinn.
í augum þeirra er barátta bans sigur-
strangleg réttlætisbarátta hins
þroskaleitandi manns. Þeir telja liann
iielgan mann, sem sætir fólskulegum
ofsóknum.
Bretar sjá aftur á móti fátt heilagt
í fari Gandhis. Hann er þeim hættu-
legur stjórnmálamaður, og baráttu-
aðferðir iians finnast þeim engum
sæmilegum manni samboðnar.
Indverjar eru mjög trúhneigð
þjóð; sökum þess liafa kennimenn
mikil völd yfir liugum manna þar í
landi. En kennimennirnir eru sneydd-
ir áliuga i stjórnmálum og leyfa sér
að nefna Gandhi stjórnmálahræsn-
ara.
Gandbi þekkir heimafólk sitt og
veit, hve trúmálin eru snar þáttur í
lifi þess. Hann notar þau þess vegna
sem tæki í stjórnmálabaráttu sinni.
Eitt sinn ritaði hann: „Stjórnmál án
trúarbragða eru fálm; þau öðlast
fyrst lífræna fylld í þjónustu trúar-
innar.“
Vestrænum mönnum finnst stjórn-
málabarátta vera óguðleg á slíkum
grundvelli og fyrirlita liana. Gandhi
hefur þess vegna einkaleyfi á bar-
áttuaðferðum sínum, og er það all-
afdrifaríkt.
Daglegt líf Gandhis er óbrotið og
flekklaust. I fari hans er eðlileg alúð
og góðlátleg kímni, sem laðar að hon-
um unga og gamla. Hann hrærir vini
sina, er hann fastar, með nærgætni
og hugsunarsemi um heimilisástæð-
ur þeirra.
Gandhi trúir á heilagleik alls, sem
lifir. Á þeirri trú byggíst hin djarfa
barátta bans gegn bannhelginni: „Ef
ég yi'ði endurborinn,“ sagði liann
eilt sinn, „vildi ég, að ég fæddist með-
al bannhelgra, svo að ég geti leilazt
við að frelsa sjálfan mig og þá úr
þessu evmdarástandi.“ Árið 1932
fastaði Gandhi lil þess að hindra, að
Bretar veittu hinum undirokuðu
stéttum kosningarrétt og skildi þær
þannig stjórnmálalega frá samfélagi
við Hindúa.
í stjórnmálunum er bin göfugasta
viðleitni oft rangfærð. Þannig ásaka
skeleggir andstæðingar hans meðal
undirokuðu stéttanna hann um, að
hann hindri frelsi þeirra til þess að
tiyggja völd Hindúa.
Sama varð uppi á teningnum, er
hann barðist fyrir bandalagi Hindúa
og Múhammeðslrúarmanna. Hann
fastaði þá í 21 dag til þess að setja
hina almennu deilu niður, en þver-
höfðar úr báðum flokkum ásökuðu
hann um að sækjast einungis eftir
bandalagi, sem væri Kongressflokkn-
um i vil.
Gandhi hefur andstyggð á ofbeldi.
Hindúar segja, að þar fylgi hann