Samtíðin - 01.05.1951, Blaðsíða 7

4. hefti 18. árg.
Nr. 172
Maí 1951
ÁSKRIFTARTÍMARIT UM ÍSLENZK OG ERLEND MENNINGARMAL
SAMTÍÐIN kemur 10 sinnum á ári, mánaðarlega nema í janúar og ágúst, samtals 320
bls. Árgjaldið er 25 kr. burðargjaldsfrítt (erlendis 35 kr.), og greiðist það fyrirfram.
Áskrift getur byrjað hvenær sem er og miðast við síðustu áramót. Úrsögn sé skrifleg
og verður að hafa borizt fyrir áramót. Ritstjóri: Sigurður Skúlason, sími 2526, póst-
hólf 75. Áskriftargjöldum veitt móttaka í verzluninni Bækur og ritföng hf., Austur-
stræti 1 og Bókabúð Austurbæjar, Laugaveci 34. — Prentuð i Félagsprentsmiðjunni hf.
AKADEMÍA
AÐ BAR VITNI um stórhug og menn-
ingarlega reisn, er hæstvirtur mennta-
málaráðherra, Björn Ólafsson, lagði fyrir
síðasta Alþingi frumvarp til laga um Aka-
demíu íslands. Áreiðanlega hefur ýmsum
fslendingum hlýnað í geði, er þeir fréttu
um þetta gagnmerka frumvarp, að minnsta
kosti þeim mönnum, er varið hafa mikl-
um hluta ævi sinnar til þess að standa
vörð um íslenzkt mál og bókmenntir, og
er þar einkum átt við kennara, fræðimenn
og annað ritandi fólk í landinu.
í rauninni var hér um of nýstárlegt
menningarmál að ræða til þess, að unnt
væri að ætlast til þess, að alþjóð manna
áttaði sig þegar á því. Vitrir menn sögðu,
er frumvarpið kom fram: „Þetta mál
verður svæft á Alþingi. Skaði, að Björn
Ólafsson skyldi ekki senda það frá sér
sem bráðabirgðalög milli þinga og láta
svo Alþingi staðfesta það eftir á.“ Þeir
hinir sömu vissu, hvað þeir voru að fara.
Þingdeildin, sem frumvarpið var flutt í,
vísaði því að sjálfsögðu til nefndar, og þar
dagaði það uppi, og hefur ekki síðan til
þess spurzt! Hins vegar virðist frumvarp
menntamálaráðherra vera svo þaulhugsað
og í alla staði viturlega úr garði gert, að
Alþingi geti þar harla lítið um bætt. Frum-
varpið hafði áður verið sent háskólaráði
til umsagnar, og var það því að sjálfsögðu
meðmælt. En þar sem hér er um mikið
nýmæli að ræða hér á landi og ætla má,
ÍSLANDS
að fæstir af lesendum „Samtíðarinnar“
hafi séð fyrrnefnt frumvarp, þykir hlýða
að taka hér upp nokkrar greinar þess, en
þær eru samtals 12.
1. gr.
Stofna skal Akademíu Islands. I henni
skulu eiga sæti tólf íslenzkir rithöfundar,
fræðimenn og vísindamenn, búsettir á Is-
landi.
2. gr.
Til Akademíunnar skal svo stofnað, að
forseti íslands velur sex fyrstu félagana
og skipar jafnframt einn þeirra fyrsta
forseta hennar, en þessir sex félagar
kjósa síðan þá sex, sem á vantar, til þess
að Akademían sé fullskipuð.
3. gr.
Aðalhlutverk Akademíunnar skal vera
að hafa forustu um allt það, sem varðar
rækt við íslenzka tungu, stuðlað getur að
því að varðveita stofn hennar lifandi og
óspilltan og auðga hana, eftir því sem þarf-
ir krefja, í samræmi við erfðir hennar og
eðli. Akademían skal einnig að öðru leyti
láta viðgang og þroska íslenzkra mennta
og menningar til sín taka, eftir því sem
ástæður leyfa. Akademían getur meðal
annars, þegar svo um semur, tekið að sér
umsjá og ráðstöfun sjóða og annars fjár,
sem varið er til menningarþarfa.
Hér er ekki rúm til að tilfæra meira af
þessu merka lagafrumvarpi, enda óþarft