Samtíðin - 01.05.1951, Blaðsíða 10

6
SAMTÍÐIN
I heimsókn hjá Burmeister & Wain
JÁ ATBURÐUR, sem einna mesta
athygli og fögnuð vakti hér
á landi á síðastliðnu ári, var koma
„Gullfoss“, hins nýja, glæsilega
mótorsldps Eimskipafélags Islands
hingað til lands í maí. Við þetta skip
eru tengdar miklar vonir, enda er það
lang fullkomnasta farþegaskip, sem
islenzki flotinn hefur eignazt. Þar
sem nýi „Gullfoss“ hefur vakið svo
mikla og almenna aðdáun manna hér
á landi, má ætla, að ýmsir hafi gam-
an af að fræðast lítillega um fyrir-
tækið, sem ekki einungis hefur smíð-
að þetta myndarlega skip, heldur og
svsturskip þess, „Goðafoss" (árið
1948), „Dettifoss“ (1949) og „Lagar-
foss“ (1949), en það er hið heims-
fræga, danska risafyrirtæki Bur-
meister & Wain.
„Samtíðin“ snéri sér sl. sumar til
C. A. Mpllers, eins af forstjórum
B & W, og bað liann að segja lesend-
um sínum dálitið frá starfsemi fyrir-
tækisins. Varð hann fúslega við þeim
tilmælum.
„Hvenær var B & W stofnað?“
„Fyrir rösklega hundrað árum.
Vagga þess stóð í lítilli vinnustofu
inni í húsgarði einum í Khöfn; þar
hófst starfsemin í ákaflega smáum
stíl árið 1843.“
„Komst ekki brátt allmikill skriður
á framkvæmdir fyrirtækisins ?“
„Jú, eftir 10 ár var það orðið eitt
hið mesta iðnaðarfyrirtæki Danmerk-
ur og hafði þá þegar öðlazt sambönd-
út um allan heim. Fyrirtækið fékkst
Viötal viö
C. /1. 3M0Íler
tarstjóra
við skipasmíðar og smíði gufuvéla
og smíðaði mörg fræg skip á síðari
helmingi 19. aldar. Um aldamótin
keypti B & W einkaleyfi Rudolfs
Diesels og tók þá að smiða diesel-
vélar. Gerði fyrirtækið mjög gagn-
gerðar breytingar á þessum vélum
með þeim árangri, að um algera
byltingu var að ræða í þeim efnum,
og ruddi það framtak þessum vél-
um mjög til rúms. Dieselvél af hinni
nýju gerð, sem smíðuð var hjá B &
W árið 1904, sex árum eftir að firm-
að smíðaði fyrstu dieselvélina í til-
raunaskyni, er enn í notkun. Þetta
framtak aflaði B & W geysimikilla
viðskipta um heim allan.
Árið 1912 markar timamót í sögu
fyrirtækisins. Þá smíðaði það diesel-
mótorskipið „Selandia“ fyrir Austur-
Asíu-félagið (0. K.). Jómfrúferð þess
skips sannaði veröldinni yfirbm’ði
dieselvélarinnar, og varð það til þess,
að fjöldi skipasmíðastöðva og véla-
verksmiðja úti um heim allan hófu
í stórum stíl smíði B & W-dieselvéla
með sérstöku leyfi okkar. Þegar síð-
ari heimsstyrjöldin skall á, 1939,
voru nál. 43% allra mótorskipa, sem
voru yfir 2000 smál. eða samtals
meira en 10% af skipaflota veraldar-
inar, með vélum af okkar gerð. Fram
lil 1. ágústs 1938 höfðu samtals 1013