Samtíðin - 01.05.1951, Blaðsíða 20

16
SAMTÍÐIN
árum ævinnar“ og „Eiginkonu bisk-
upsins“. Sú fyrrnefnda, sem var gerð
árið 1947, vann ekki færri en 8 kvik-
myndaverðlaun. 'Sagt hefur verið, að
Samuel Goldwyn hafi með stórhug
sínum og rausn lyft amerískum kvik-
myndum á hærra stig en ella mundi,
enda eru það talin meðmæli með
kvikmynd vestan hafs, ef henni er
líkt við Goldwyn-mynd.
LIF ÞESSA fræga kvikmyndaliölds
var lengi vel að sjálfsögðu ekki
fremur dans á rósum en líf margra
annarra stórathafnamanna. Hann
fæddist í Varsjá í Póllandi 27. ágúst
1882, og voru foreldrar hans fátækir.
11 ára gamall strýkur hann að heim-
an til ættingja, sem hann átti í
Manchester á Englandi. Hjá þeim
dvelst hann um tveggja ára skeið
og vinnur þá fyrir næsta litlu kaupi
bæði hjá járnsmið og í hanzkagerð,
en þó nægilegu til þess, að 13 ára
gamall á hann orðið fyrir fargjaldi á
ódýru farrými vestur um haf til
Bandaríkjanna. Þangað stefndi hugur
þessa unga pólska Gyðings, sem ætl-
aði sér að komast til manns í hinum
nýja heimi, þar sem bráðduglegir
ungir menn hafa löngum átt ævin-
týraleg afkomuskilyrði, ef lánið var
þeim hagstætt. Goldwyn lærði ensku
í kvöldskóla, en mest lærði hann á
því að vera síspyrjandi með nefið
ofan í öllu, enda mannþekkjari með
afhrigðum. Hann fékk brátt vinnu
við vélar í hanzkagerð gegn 3 <lala
vikukaupi. Ári seinna gerðist hann
sölumaður verksmiðjunnar og setti
j)á heimsmet með því að selja 15000
pör af hönzkum á ári! Þegar hann
var orðinn 18 ára, var hann orðinn
það vel efnum búinn, að liann gat
úr því skroppið árlega í mánaðar-
orlof til Evrópu til þess að heimsækja
móður sína. Hann gerðist nú með-
eigandi í fyrirtæki þvi, er hann vann
við.
Árið 1902, 7 árum eftir að Goldwyn
kom vestur um haf, öðlaðist hann
ríkisborgararétt í Bandaríkjunum,
og árið 1910 kvæntist hann Blanche
Lasky. Fáum árum seinna skrapp
hann til New York og fór þar í svo
nefnt 5 centa kvikmyndahús (að-
gangseyririnn nam 5 centum). Mynd-
ir þær, sem sýndar voru í j)ess háttar
kvikmyndahúsi, mundu ekki þykja
mildls virði nú og voru það reyndar
aldrei. En Samuel Goldwyn birtust
heilar sýnir af framtíðarmöguleikum,
meðan á sýningunni stóð, og að henni
lokinni ákvað hann að afsala sér
þeirri öruggu og arðherandi stöðu,
sem hann hafði aflað sér við hanzka-
iðnaðinn, og helga kvikmyndagerð
alla krafta sína héðan í frá. Með
aleigu sína, sem áætlað er, að numið
hafi 26500 dölum i handbæru fé,
stofnaði Goldwyn ásamt mági sínum,
Jesse Lasky, sem var leikstjóri, kvik-
myndatökufyrirtækið „The Jesse
Lasky Feature Photoplay Company“,
og réð félagið ungan leikritahöfund
Cecil B. DeMille að nafni, er síðar
gerðist heimsfrægur kvikmyndahöld-
ur, til þess að stjórna töku fyrstu
myndar sinnar um hvíta manninn,
er kvæntist Tndíánakonunni (The
Squaw Man). Það var fyrsta heildar-
kvikmynd, sem tekin var í Banda-
rikjunum og jafnframt í bænum
I lollywood, og var myndin tekin í