Samtíðin - 01.06.1951, Blaðsíða 10
6
SAMTÍÐIN
(jiti Cjíi&muncliion:
oCitifa unt öxl 1
ÞEGAR FRAM ÉH SA
Svo hefur talazt til, aö Gils Guðmundsson rithöfundur láti „Samtíðinni“ í té
flokk stuttra greina undir heitinu: Litiðum öxl. Er svo til ætlazt, að greinar þessar
liðnum tímum, einkurn frá 19. öld, segi frá
lesendur tímaritsins kjósi að vita nokkur
bregði upp svipmyndum úr isl. þjóðlífi á
mönnum og málefnum, sem ætla má, að
deili á. Hver grein verður sjálfstæð að
JJIÐ MIKLA fannfergi á liðnum
vetri og barátta sú, sem háð hef-
ur verið í sveitum landsins til að
koma í veg fyrir fjárfelli, mun hafa
rifjað upp fyrir mörgum hinar dap-
urlegu myndir úr sögu þjóðarinnar,
er grimmir vetur og hörð vor lögð-
ust á eitt og stefndu öllu í þrot,
svo að kvistaðist niður hæði íe og
fólk. Sem betur fer eru nú önnur
og meiri tök á að mæta vetrarharð-
indum en áður var, meðan sam-
göngur allar til landsins og lands-
hluta á milli voru næsta bágbornar og
lágu að mestu leyti niðri frá því á
haustin og fram á vor. En þess meg-
um við vera minnugir, að snjóa- og
frostavetur geta komið á okkar dög-
um, engu síður en fyrr. Og enginn
fær vitað, hvenær hafísinn, „lands-
ins forni fjandi“, vitjar okkar á ný.
Þótt við höfum haft lítið af honum
að segja nú um sinn, er valt að
treysta því, að saga hans sé öll
hér við land.
En þessi pistill átti ekki að vera
hugleiðing um ókomin harðindi,
heldur var ætlunin að hregða upp
nokkrum myndum af einum af
mörgum grimmdarvetrum á liðinni
öld. Hef ég valið veturinn 1873—’74,
sem sýndi landsmönnum rækilega i
tvo heimana, en varð j)ó ekki felli-
efni. — R i t s t j.
GIL5 GUÐMUNDSSDN
vetur, því að allt hjargaðist á síðustu
stundu. Einhverjar heztu heimildir
þeirra tima um veðráttuna og lífs-
haráttu fólksins er að finna í hréf-
um skilgóðra manna, bæði einkabréf-
um (t. d. hréfum til frænda og vina
í Vesturheimi) og fréttabréfum þeim,
sem vikuhlöðin birtu úr ýmsum
héruðum.
Vorið 1873 hafði verið kalt og hart,
svo að spretta var léleg um sumarið
og bændur því víða fremur illa við
því búnir að mæta hörðum vetri.
Það hætti þó nokkuð úr skák, að
nýting heyja var víðast hvar góð.