Samtíðin - 01.10.1951, Blaðsíða 12

8
SAMTÍÐIN
íslandi. Þetta frumvarp hefur ekki
enn verið lagt fyrir Alþingi, en það
dregst varla mjög lengi úr þessu,
að löggjafarvaldið komi til móts
við sjálfboðasamtök áhugamanna.
Enn gerði téð frumvarp að sjálf-
sögðu ráð fyrir því, að sóknarprest-
ur Torfastaðaprestakalls settist að
í Skálholt með tíð og tíma.
Ég sagði áðan, að tillögur Skál-
holtsfélagsins um endurreisn Skál-
holts mættu virðast nærtækar. Vona
ég, að lesendur fallizt á það. Það
mun ekki ágreiningur milli þeirra,
sem hafa gefið þessu máli gaum af
áhuga, að þetta séu þau höfuðat-
riði, sem vinna beri að. Það þarf að
sækja fram að þessu marki eftir
tveim leiðum, eins og þegar er ljóst
af því, sem hér hefur verið sagt:
Samtök áhugamanna þurfa að
verða öflug og fjársterk. Þau þurfa
að ná saman fé til þess að geta haf-
izt handa um hinar brýnustu fram-
kvæmdir. Þegar sýnt er, að áhugi
er fvrir hendi og samtök áhuga-
manna eiga orðið nokkuð undir'
sér, er ekki að efast um, að hið op-
inbera muni hlaupa undir þagga.
Það er hin önnur leið, sem 'sækja
þarf fram á, og þar verður þá jafn-
framt fyrir sú lagasetning, sem
nauðsvnleg er til þess, að lagður sé
heilbrigður og farsæll grundvöllur
að framtíð staðarins.
Vegleg kirkja á grunni dómkirkj-
unnar fornu, væntanlega i hennar
likingu, vígslubiskup og kirkju-
prestur á staðnum, báðir með eðli-
legu verksviði — og þeir þurfa
sannarlega ekki að vera verkefna-
lausir! — með þessu þrennu væri
þegar trvjggt, að staðurinn hefði
nokkurn svip og að hann yrði að
nýju miðstöð kirkjulegs lifs i land-
inu. í framhaldi þessa, á grund-
velli og í skjóli þess, og með áfram-
haldandi stuðningi kirkju og þjóð-
ar, myndi Skálholt verða helgiset-
ur að nýju, þjóðinni ekki aðeins til
sæmdar, heldur og til nytsemdar og
blessunar. Það er ekki ástæða til
að gera viðtækari áætlanir i fyrstu
atrennu. „Líf sér stakkinn prjón-
ar“. Við þurfum að gera mikið í
Skálholti, kynslóðin, sem nú lifir.
En fyrst og fremst að leggja þann
grundvöll, sem aðrir geti hyggt of-
an á. Skálholt á enn eftir að verða
einn mesti og fegursti staður fs-
lands, sýnilegt tákn þeirrar lotning-
ar fyrir helgum söguminningum,
sem hverri þjóð, er ætlar sér fram-
tið, er nauðsvn að rækja og rækta,
og lifandi aflgjafi nýrrar sögu, þjóð-
inni til vegsauka og giftu.
„Það fyrsta, sem gera þarf í Skál-
holti, er að reisa nýjar byggingar yf-
ir bú og bónda.“
J^IJESTALLA 19. öld var vegur Hóla
í Hjaltadal lítill. A harðindaár-
um og við lítinn kost var hafin þar
umbót 1882 með stofnun bætida-
skóla. Þótt val Hóla, sem skólaset-
urs, væri mjög við það miðað, að
Hólaland er mikið og vel til þess
fallið að bera stórbú, er enginn vafi
á því, að um valið réð nokkru löngun
Skagfirðinga og trú að hefja Hóla