Samtíðin - 01.10.1951, Blaðsíða 14

10
SAMTÍÐIN
því; þetta er hið auðveldasta oí*
eðlilegasta.
En á hverju á þá að byrja í Skál-
holti? Markar búskapurinn því ef
til vill bás að einhverju levti? Já,
vissulega.
Eins og nú standa sakir, er hægt
að hefjast þar handa um kirkju-
byggingn án þess að fleira komi til.
En sú kirkja yrði ein og yfirgefin,
ef ekki er meira að gert, og þá kem-
ur röðin að húi og bónda. Öll hús
búsins, sem nú eru, verða að hverfa,
áður en bgggt er gfir prest og biskup
hvað þá meira, sem kirkjumálunum
mest við kemur. Og það er ekki
hægt né hagkvæmt að ryðja öllum
húsum búsins í Skálholti úr vegi
fyrir húsakvnnum prests og kirkju
án þess að byggja ný í þeirra stað.
Það er ekki hagkvæant að hafa
staðinn búlausan og fólkslausan og
jörðina i eyði, á meðan verið er að
reisa þar kirkju og ])restsetur. Slikt
væri glapræði.
Því ber svo undarlega við, og er
þó ef til vill ekkert undarlegt, og
fjarri þvi að það sé kirkju og kristni
til neinnar vansa>mdar, að það
fgrsta, seni gera þarf í Skálholti, er
að reisa nýjar byggingar yfir bú og
bónda.
Búið tel ég vel staðsett i túnjaðr-
inum, sem nú er, vestur á holtinu,
sem kallað er, til að rýma til heima
á hlaðinu.
Röð framkvæmdanna yrði þá
þessi;
1. Byggt fjós og lilaða með fleira,
er því við kemur, yfir um 40
gJ’ipí.
2. Tekin ofan öll gripahús'heima
á staðnum.
Byggt íhúðarhús handa bónda
eða ráðsmanni.
4. Hyggð kirkjan, og gamla ibúð-
arhúsið notað sem vistarvera
lianda mönnum, er að þeirri
byggingu starfa.
5. Gamla ibúðarhúsið rifið, og
væru þá horfin öll (hin slæmu)
hús, sem nú eru heima á Skál-
lioltsstað, og fullt ráðrúin feng-
ið til frekari byggingarfram-
kvæmda í sambandi við endur-
reisn staðarins sem kirkjulegs
seturs.
6. Bvggt prestsetur o. s. frv.
Þannig liggur málið fvrir, og
þannig fer saman þörf bús og kirkju
enn sem fyrr í Skálholti, veraldar-
gengi og kristnihald.
Bændaskólinn væntanlegi er utan
við þetta mál, eins og nú er ástatt,
og i engu rýrður hagur þeirrar hug-
mvndar þótt með hagkvæmni sé að
unnið heima í Skálholti.
Aðalatriði málsins er og verður:
Það á ekki að leggja Skálholt i eyði,
sem hújörð, það væri höfuðskömm,
sem engin kirkjubygging getur bætt
fyrir og enginn hændaskóli, þótl
hann rísi i úthaganum vestur á ás-
um fjarri hinupi forna Skálholts-
stað. Heima í Skálholti á enn, sem
um aldir fyrr, að fara saman nauð-
syn Guðs og góðra manna, húskap-
ur og blessun kirkjunnar. Það er
rúm fyrir hvort tveggja. Slikl sam-
býli er söguleg og menningarleg
nauðsyn á þessum stað, sem ekki
verður sniðgengin án vita og var-
anlegs tjóns.