Fréttablaðið - 12.02.2010, Blaðsíða 39

FÖSTUDAGUR 12. febrúar 2010 19
SEND IÐ OKK UR LÍNU
Fréttablaðið og Vísir hvetja lesendur til
að senda línu og leggja orð í belg um
málefni líðandi stundar. Greinar og
bréf skulu vera stutt og gagnorð. Tekið
er á móti efni á netfanginu greinar@
frettabladid.is eða á vefsíðu Vísis, þar
sem finna má nánari leiðbeiningar.
Ritstjórn ákveður hvort efni birtist í
Fréttablaðinu eða Vísi eða í báðum
miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og til
að stytta efni.
UMRÆÐAN
Guðjón Ingólfsson
skrifar um fyrningu
aflaheimilda
Í stjórnarsáttmála rík-isstjórnar er kveðið á
um að innkalla skuli allar
aflaheimildir og endurráð-
stafa á 20 árum. Innköllun
og endurráðstöfun skal hefjast 1.
september 2010. Sjávarútvegsráð-
herra hefur yfirumsjón með þessu
verki.
Þetta þýðir að allar núgildandi
úthlutunarhefðir gjafakvóta skulu
vera fyrndar 1. september 2030.
Allar aflaheimildir skulu þannig
vera komnar í hendur réttra eig-
enda sinna, þ.e. til þjóðarinnar,
fyrir þann tíma. Í hennar umboði
skal auðlindasjóður síðan sjá um
endurúthlutun/-leigu á þeim, með
nýjum formerkjum. Þess verður
gætt að jafnræði og sanngirni verða
látin taka við af hagsmunagæslu í
þágu fárra útvaldra.
Frá fulltrúum stórútgerðarinn-
ar bergmálar hræðsluáróðurinn
úr öllum áttum. Þeir berjast við að
koma í veg fyrir að það verndaða,
lokaða og spillta umhverfi, sem þeir
hafa allt of lengi starfað í, líði undir
lok. Nú veltur allt á því að stjórn-
völd sýni þann styrk, áræði og kjark
sem til þarf til að standa óhögguð
gagnvart þessum öflum og gefa
hvergi eftir með umbætur sínar.
Eftir fyrningu aflaheimilda skal,
að mati greinarhöfundar, hafa að
leiðarljósi eftirfarandi markmið við
endurúthlutun þeirra eða leigu:
1. Að veiðarnar verði eingöngu
stundaðar með veiðiaðferðum sem
útheimta lágmarks orkunotkun
og um leið lágmarks kolefnislos-
un. Þannig verða neikvæðar afleið-
ingar veiðanna fyrir and-
rúmsloftið lágmarkaðar og
gjaldeyriskostnaður þjóð-
arbúsins vegna olíukaupa
til þeirra einnig lágmark-
aður.
2. Veiðarnar verði stund-
aðar með veiðarfærum sem
ekki valda umhverfislegri
eða vistfræðilegri eyði-
leggingu. Fjölbreytt stað-
bundið líf þrífst á hafsbotni
og í honum er mikilvæg undirstaða
viðkomu alls annars lífs í hafinu.
3. Að innkallaðar og endurúthlut-
aðar/-útleigðar aflaheimildir dreif-
ist um landið allt. Þannig verði sem
best, um ókomna framtíð, tryggð
búseta og blómlegt mannlíf í jað-
arbyggðum sem og öðrum byggð-
um þessa lands sem til þessa hafa
byggt afkomu sína og tilveru á sjáv-
arútvegi.
Til að ná þeim markmiðum sem
tilgreind eru undir liðum nr. 1 og
2 hér að ofan, verður að taka upp
vistvænni veiðiaðferðir. Skaðleg-
asta veiðarfærið er botnvarpan.
Ekkert veiðarfæri útheimtir jafn
mikla orku og losar því jafn mikið
af gróðurhúsaloftegundum í rekstri
og botnvarpan.
Botnvörpuveiðar valda mikl-
um skaða á hafsbotni. Þær brjóta,
eyða, og jafna út búsvæðum alls
staðbundins lífs. Þær eyða hraun-
körgum, kóralsvæðum og loka gluf-
um og gjótum. Skaði sem hlýst af
botnvörpuveiðum veldur því að
fæðuframboð í hafinu minnkar og
minni fiskar og seiði missa lífsnauð-
synlegt skjól. Að mati greinarhöf-
undar koma togveiðar á þennan hátt
í veg fyrir eðlilega viðkomu fjölda
fiskistofna hér við land. Greinarhöf-
undur telur t.a.m. að skýringuna á
stöðugri minnkun þorskstofnsins,
sem er okkar mikilvægasti veiði-
stofn, sé að finna í því sem hér
kemur fram.
Árið 1950, var þorskstofninn
hér við land u.þ.b. 2,5 millj. tonna.
Frá þeim tíma og þar til nú hefur
hann stöðugt verð að minnka, þrátt
fyrir stöðugt aukna friðun. Núna er
þorskstofninn kominn niður í u.þ.b.
700. þús. tonn, þrátt fyrir að veiði-
álag hafi aldrei verið minna.
Ekkert veiðarfæri útheimtir jafn
mikinn rekstarkostnað við veiðar á
bolfiski í hlutfalli við atvinnusköp-
um eins og veiðar með botnvörpu.
Það útgerðarmynstur og þau veið-
arfæri við bolfiskveiðar sem falla
best að þeim markmiðum sem hér
hafa verið tilgreind er smábátaút-
gerð sem notar handfæri, línu eða
net við veiðar sínar. Þetta útgerðar-
mynstur fellur best að markmiðinu
um litla orkunotkun og litla losun
gróðurhúsalofttegunda. Það fellur
best að markmiðunum hvað varð-
ar ósnortið fjölskrúðugt lífríki og
umhverfi í og á hafsbotni. Þetta
útgerðarmynstur fellur einnig best
að markmiðinu hvað varðar byggða-
sjónarmið og atvinnusköpun.
Höfundur er verkfræðingur og
fyrrverandi vélstjóri til sjós.
Markmið fyrningarleiðar
UMRÆÐAN
Ólína Þorvarðardóttir svarar
Hirti Gíslasyni
Hjörtur Gíslason, stjórnarfor-maður Ögurvíkur hf., fékk
birta athugasemd í Fréttablaðinu
í gær, þar sem hann sakar mig
um „rakin ósannindi“ um skulda-
stöðu og fjárfestingar fyrirtækis-
ins Ögurvíkur. Af þessu tilefni skal
tekið fram að ég hef hvergi fjallað
sérstaklega um skuldir eða fjárfest-
ingarstefnu Ögurvíkur. Nafn fyrir-
tækisins kom fyrir í grein sem ég
skrifaði í Fréttablaðið 21. janúar
sl. þar sem talin voru upp fjölmörg
útgerðarfyrirtæki sem hafa starf-
að lengi í sjávarútvegi. Ummælin
voru þessi: „Eigendur þessara fyr-
irtækja hafa nýtt þær veiðiheim-
ildir sem útdeilt var á fyrstu árum
kvótakerfisins til þess að fjárfesta
og skapa ný verðmæti. Gallinn er
bara sá að þau verðmæti hafa mest-
megnis runnið út úr greininni með
áhættufjárfestingum og erlendum
skuldum.“ Þarna er almennt verið
að fjalla um skuldastöðu og fjárfest-
ingarstefnu íslenskra sjávarútvegs-
fyrirtækja, sem stjórnarformaður
Ögurvíkur kýs að taka til sín og vill
bera af sér. Það er honum heimilt.
En að sverta nafngreint fólk með
fullyrðingum um „rakin ósannindi“
er ofmælt af þessu tilefni.
Höfundur er alþingismaður.
Ósann-
indabrigsl
GUÐJÓN
INGÓLFSSON
3.499kr 2.999kr 3.499kr
3.499kr 2.999kr 3.999kr
2.999kr 2.999kr 3.999kr
3.499kr 3.499kr 3.999kr
4.999kr 4.999kr 2.999kr 2.299kr 2.299kr
6.999kr