Fréttablaðið - 16.02.2010, Síða 18

18 16. febrúar 2010 ÞRIÐJUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Jón Kaldal jk@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Líðan okkar á leiðinni frá vöggu til grafar ræðst að
verulegu leyti af því hverjum við
erum samferða. Gjarnan er haft
á orði hvað þessi eða hin hjónin
séu heppin með börn sín þegar
þau eru heilbrigð, vel gerð og
dugleg. Sjaldnar er talað um hvað
tiltekin börn séu heppin með for-
eldra, en það er oftast lykillinn að
farsæld þeirra.
Vini, maka, nám og starfsvett-
vang veljum við sjálf, en for-
eldrar og afkomendur eru dálít-
ið happdrætti. Sama má raunar
segja um kennara. Þess vegna
hef ég stundum sagt í mínum
hópi, að mestu skipti að vera
heppinn með foreldra og börn,
en næst á eftir því kæmi góður
kennari. Hvenær sem væri á
námsferlinum, en helst fyrstu
árin. Góð menntun og yfirburða-
þekking gerir menn ekki endi-
lega að góðum kennurum. Miðl-
un til annarra á þann veg að hún
veki skilning og lifandi áhuga
á efninu er ekki öllum gefin, en
þegar þetta tvennt fer saman, góð
menntun og miðlun, þá er gaman.
Ég held að kennarastéttin hér
á landi sé almennt vel mönnuð
og margir leggi mun meira af
mörkum en þeim ber skylda til
ef hagsmunir eða velferð nem-
enda er í húfi. Og til eru kennar-
ar sem hafa svo afgerandi áhrif
á nemendur sína að þeir búa að
því alla ævi. Góðum vini mínum
gekk til dæmis ágætlega að læra í
barnaskóla á sínum tíma, en þótti
námið ekki sérlega áhugavert.
Það var fótboltinn í frímínútun-
um sem gerði skólann skemmti-
legan. Á öðru ári í menntaskóla
fékk hann kennara sem breytti
hugsunarhætti hans og vinnu-
brögðum til frambúðar. Þessum
kennara þótti bersýnilega gaman
í tímum. Hann kenndi fag sitt af
eldmóði og áhuga, var líka tíð-
rætt um ótal margt utan við efnið
og nemendur voru með vakandi
athygli alla kennslustundina.
Hann virtist heima á öllum svið-
um, engin spurning kom honum
á óvart. Vinur minn sagðist ekki
aðeins hafa fengið lifandi áhuga
á þessu fagi, heldur á öllum
öðrum fögum sem hann var í.
Við að hlusta á þennan kennara
rann upp fyrir honum hvað það
hlyti að vera gaman að vita svona
mikið. Þekkingarþorstinn var
kominn til að vera.
Viskan er víða
Við lærum auðvitað víðar en í
skólum. Þar fer fram hið form-
lega nám. Heima bíða svo aðrir
kennarar. Fyrirmyndirnar. For-
eldrar, eldri systkini, afar og
ömmur. Hvernig tala þau saman?
Bera þau virðingu hvert fyrir
öðru? Hvernig tala þau um vini
sína og nágranna innan heimilis-
ins? Þarna lærum við talsmáta og
tungutak. Þarna nemum við still-
ingu eða hömluleysi. Heiðarleika
í samskiptum eða undanbrögð og
útúrsnúninga. Foreldrar kenna
meira með því sem þau eru,
en því sem þau segja. Eru þau
traust og sjálfum sér samkvæm
eða uppstökkir orðhákar? Það er
fáránlegt að veitast að hortugu
barni eða unglingi sem svarar
foreldrum sínum fullum hálsi, ef
það er sama orðfæri og foreldr-
arnir nota sjálfir við börnin og
hvort annað.
Hvenær sem er og oft óvænt
verður líka á vegi okkar fólk sem
kennir okkur eitthvað, oft án þess
að vita af því. Segir kannski eitt-
hvað sem opnar hólf í vitundinni
sem við vissum ekki af, eða varp-
ar nýju ljósi á eitthvað sem við
töldum okkur vita allt um. Þetta
þarf ekki að vera fólk sem við
þekkjum. Það getur setið við hlið-
ina á okkur í flugvél í eða staðið
við hliðina á okkur á myndlistar-
sýningu.
Sjálf hef ég tvisvar setið í aft-
ursæti í leigubíl erlendis meðan
bílstjórinn sagði mér frá sjálf-
um sér á leiðinni á flugvöllinn,
annað skiptið í New York og hitt
í London. Annar var múhameðs-
trúar, og átti þrjár dætur sem
allar voru vel menntaðar og gift-
ar mönnum með sömu mennt-
un og þær sjálfar, en hinn var
fyrrverandi forstjóri, sem hafði
misst vinnuna, átti eftir fáein ár í
eftirlaun og ákvað að starfa sem
leigubílstjóri þangað til. Þetta
var í báðum tilvikum afar áhuga-
verð innsýn í skoðanir og líf
manna í stórborg.
Kennarar og nemendur
Á sama hátt og góðir kennarar og
traustir foreldrar leggja grunn að
framtíð barna og unglinga, horfir
almenningur til þeirra sem eru
að stjórna landinu í hans umboði.
Á sama hátt og ósætti, spenna
og óvissa móta börnin, mótast
samfélagið af því hvernig fyr-
irmyndir eru. Eru þetta góðir
kennarar? Eða eru þetta nem-
endur?
Góðir kennarar
UMRÆÐAN
Friðrik J. Arngrímsson svarar félags-
og tryggingamálaráðherra
Hæstvirtur félagsmálaráðherra, Árni Páll Árnason, sendi útvegsmönn-
um kveðjur í viðtali í Fréttablaðinu 13.
febrúar 2010. Fátítt er að ráðherra noti
viðlíka fúkyrði og Árni Páll viðhefur um
útvegsmenn. Hann segir útvegsmann hafa
„hegðað sér eins og spilafífl og apakett-
ir út um allar koppagrundir og veðsett fyrirtæk-
in upp í rjáfur til að fjármagna óskylt brask“. Þá
heldur hann því fram að útgerðin haldi henni á
floti með veikri krónu og kjaraskerðingu almenn-
ings!
Ráðherra félagsmála velur að sjálfsögðu það orð-
færi sem hann telur henta til að koma sjálfum sér
og málstað sínum á framfæri við almenning. Það
væri hinsvegar æskilegt að hann umgengist stað-
reyndir af meiri virðingu en fram kemur í þessu
viðtali. Útvegsmenn hafa þannig ekki beðið um
þetta lágt gengi íslensku krónunnar. Þvert á móti.
Landssamband íslenskra útvegsmanna
hefur beinlínis hvatt til þess að stjórnvöld
geri ráðstafanir til að styrkja gengi krón-
unnar.
Víst eru dæmi um að sjávarútvegsfyrir-
tæki keyptu hlutabréf í fjármálastofnun-
um og töpuðu þeim fjármunum í hruninu
mikla haustið 2008. Dæmi eru líka um að
sjávarútvegsfyrirtæki fjárfesti í fyrirtækj-
um í öðrum atvinnugreinum. Það er hins
vegar ómálefnalegt að kalla þetta í einu
lagi „brask“. Þar að auki eru skuldir af
þessum toga einungis lítill hluti af heildarskuldum
sjávarútvegsins. Annað mál er, að þúsundir Íslend-
inga keyptu hlutabréf í fjármálastofnunum, þ.m.t.
ráðherrar og aðrir stjórnmálamenn. Verðskuldar
þetta fólk nafnbótina „spilafífl og apakettir“? Á
heimasíðu Alþingis má sjá að félagsmálaráðherr-
ann Árni Páll Árnason á hlut í Byr hf. „skv. stofn-
fjármiða að verðmæti kr. 5.621.117,-“. Var Árni
Páll e.t.v. að stunda sjálfsskoðun þegar viðtalið var
tekið?
Höfundur er framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegsmanna.
Um ráðherra, spilafífl og apaketti
JÓNÍNA MICHAELSDÓTTIR
Í DAG | Lífshlaupið og
menntavegurinn
FRIÐRIK J.
ARNGRÍMSSON
Á sama hátt og góðir kennarar
og traustir foreldrar leggja
grunn að framtíð barna og
unglinga, horfir almenningur
til þeirra sem eru að stjórna
landinu í þeirra umboði.
Píslargangan
Páskafastan hefst á miðvikudag og
munu alþingismenn og ráðherrar
lesa úr Passíusálmum Hallgríms Pét-
urssonar í Grafarvogskirkju alla virka
daga fram að páskum. Steingrímur
J. Sigfússon ríður á vaðið og les upp
fyrsta sálminn, Um herrans Kristí
útgang í grasgarðinn, og má gera
því skóna að Steingrímur geti
lýst þrautagöngu frelsarans
af þónokkurri innlifun eftir
undangengið ár. Vel færi þó
á að Steingrímur
hleypti eins og
einum útrás-
arvíkingi að til
að lesa tvær
ljóðlínur:
„Hlæjandi
glæpa hljóp ég stig./Hefur þú borgað
fyrir mig.“
Synd eða mistök?
Árni Johnsen les upp þriðja Passíu-
sálm: „Um herrans Kristí dauðastríð
í grasgarðinum.“ Hugsanlegt er að
örlitlar betrumbætur verði gerðar á
upprunalega textanum þar sem orð-
inu synd verði skipt út fyrir hugtakið
tæknileg mistök.
Ráð undir rifi hverju
Í janúar skipaði Árni Páll
Árnason félagsmálaráð-
herra Mörð Árnason
formann flótta-
mannaráðs í
stað Guð-
rúnar
Ögmundsdóttur. Guðrún tók því
ekki vel og vildi meina að sér hefði
verið bolað úr embættinu. Árni Páll
sagði það ekki rétt og vildi meina að
Guðrún hefði sagt af sér formennsku.
Það sagði Guðrún ekki vera rétt.
Hvað sem var nú rétt í því máli hefur
félagsmálaráðherra nú skipað Guð-
rúnu Ögmundsdóttur í innflytjenda-
ráð sem fulltrúa mennta-
málaráðherra til næstu
fjögurra ára. Vonandi
endurtekur sig ekki
misskilningurinn um
hvort Guðrún vill eða
vill ekki vera í ráðinu.
Mörður getur ekki alltaf
hlaupið undir bagga.
bergsteinn@frettabladid.is
Fabrizio Marino á La Primavera
“Sýndaregg”
úr þrenns konar osti
“Lystaukandi fyrst, gómsætt inní og svo keimur”
Risotto með graskeri og shitake og dularfullu samspili af súru og sætu
“Undir litríku teppi”
Skógarganga að vetri með reyktri seljurót, sellerí og ímynduðum kavíar úr
káli, rúsínum, steiktri salvíu og öðrum leyndardómi
“Gong”
Sindrandi bragð af berjum og sætum ávöxtum
Austurstræti 9 - www.laprimavera.is - S. 561 8555
N
iðurstöður skoðanakönnunar sem Viðskiptaráð
Íslands hefur gert meðal forsvarsmanna íslenskra
fyrirtækja virðast sýna að meirihluti þeirra vill
hvorki hafa krónuna sem þjóðarmynt né ganga í
Evrópusambandið.
Eitthvað er öfugsnúið við þessa afstöðu og furðulegt ef þeir
sem hér stýra fyrirtækjum átta sig ekki á að í þessum efnum
verður ekki bæði sleppt og haldið. Og þó, kannski er það ekki svo
ótrúlegt í ljósi stöðu íslensks efnahagslífs. Þetta er hópurinn sem
lagst hefur á árar við að koma okkur í þessa stöðu.
Niðurstöður könnunarinnar, sem Capacent gerði fyrir Við-
skiptaráð, verða kynntar í heild á Viðskiptaþingi 2010 á morgun.
Gera má ráð fyrir að þá verði einhver til að gera grein fyrir tví-
bentri afstöðu sinni til gjaldeyrismála þjóðarinnar og þess hvort
hagsmunum hennar sé betur borgið utan Evrópusambandsins en
innan. Hringlandinn í afstöðunni til aðildar er mikill. Árið 2008
vildi þriðjungur ganga í sambandið, í fyrra voru það tveir þriðju,
en minnihluti nú. Ávallt hefur þó þótt ljóst að krónan gagnist ekki
sem framtíðarmynt landsins.
Vangaveltum um einhliða upptöku annarrar myntar hefur fyrir
löngu og með góðum rökum verið vísað út af borðinu. Nægir þar
að nefna að með einhliða upptöku fæst ekki það bakland sem
fjármálakerfi landsins myndi annars fá í myntsamstarfi, trúverð-
ugleiki fjármálakerfisins væri að sama skapi minni og kallaði þar
með á áhættuálag og hærri vexti.
Ávinningur af slíku fyrirkomulagi nægir ekki til að kasta krón-
unni og tæpast þörf á að fara með þá umræðu enn einn hringinn.
Nóg er nú samt af hringavitleysu og gömlum draugum sem end-
urtekið dúkka upp í umræðunni, sama hversu oft þeir hafa áður
verið kveðnir niður.
Benedikt Jóhannesson, framkvæmdastjóri útgáfufélagsins
Heims, skrifaði góða grein í Fréttablaðið 11. þessa mánaðar þar
sem hann tiltók tólf sterk rök með Evrópusambandsaðild Íslands.
Með því sem hann benti á er að kostnaður við það að standa utan
Evrópusambandsins og Evrópska myntbandalagsins hafi verið
óskaplegur.
„Ungt fólk sem vill koma sér þaki yfir höfuðið hefur þurft að
borga margfalda vexti á við jafnaldra sína í öðrum löndum. Hrun
krónunnar varð til þess að stór hluti íslenskra fjölskyldna er í
skuldafjötrum,“ segir Benedikt í grein sinni og bendir á að nú
sé svo komið að útlendingar vilji hvorki lána fé til Íslands né
fjárfesta á landinu, þrátt fyrir að hér sé allt sem þurfi til þess
að byggja upp góð fyrirtæki. „Aðild að Evrópusambandinu og
myntbandalaginu er yfirlýsing um að Íslendingar ætli að temja
sér þann efnahagslega aga sem þarf til þess að missa ekki tök á
hagstjórninni í annað sinn.“
Með Evrópusambandsaðild og upptöku evru með aðild að Mynt-
bandalagi Evrópu eru sterk rök sem ekki hafa verið hrakin, sama
hversu hátt lætur í hræðsluáróðri og yfirborðslegum þjóðernis-
hyggjurökum.
Önnur smáþjóð sem jafnklofin var í afstöðu sinni til Evrópu-
sambandsaðildar og Ísland var Malta. Þar bítast tveir flokkar um
völdin og fyrir aðild 2004 var annar með og hinn á móti. Núna
er leitun að þeim sem andsnúnir eru aðild og báðir flokkar vilja
vera í Evrópusambandinu. Það segir sína sögu.
Ný könnun meðal forsvarsmanna fyrirtækja:
Furðuleg afstaða
ÓLI KRISTJÁN ÁRMANNSSON SKRIFAR