Fréttablaðið - 17.02.2010, Blaðsíða 16

16 17. febrúar 2010 MIÐVIKUDAGUR
UMRÆÐAN
Sverrir Hermannsson
skrifar um bókina Um-
sátrið
Í „Umsátri“ Styrmis Gunnarssonar, fyrrv.
ritstjóra Morgunblaðsins,
segir svo á bls. 208: „Síðla
vetrar 1998 urðu miklar
sviptingar í Landsbanka Íslands.
Bankastjórarnir voru reknir.“
Að vísu sögðu þeir upp störfum
sínum. Sá sem hér heldur á penna
var „rekinn“ aðallega vegna þess,
að hann hafði neitað Davíð Odds-
syni um þann greiða að hafa æru
og atvinnu af Styrmi Gunnars-
syni. Þá ósk Davíðs flutti Kjartan
Gunnarsson, varaformaður banka-
ráðs Landsbankans, Sverri
bankastjóra að morgni
dags, blá þústaður mjög.
Kvaðst Kjartan ekki fram
bera þá ósk við bankastjór-
ann heldur fyrrverandi
framámann og trúnaðar-
mann Sjálfstæðisflokks-
ins. Foringi sinn, Davíð,
væri búinn að fá sig full-
saddan af þjónustu Styrm-
is við Jón Baldvin Hanni-
balsson og hefði komizt á snoðir
um að skuldastaða Styrmis við
Landsbankann væri slík, að hægur
vandi væri að segja skuldunum upp
og ganga að Styrmi og gera hann
gjaldþrota. Hvar Davíð hefir kom-
izt að því trúnaðarmáli er hægur
vandi að geta sér til um.
Hvaðan brottrekstrareinkunn-
in er fengin er einnig auðvelt að
sjá enda sat Styrmir ritstjóri viku-
lega slímusetu á fundum árum
saman með Finni útherja og Helga
horska. Það hefði verið fróðlegt
að vera þar fluga á vegg og heyra
lýsingar framsóknarmannanna á
viðskiptum sínum við bankamála-
ráðherrann Valgerði frá Lóma-
tjörn. T.d. kaup þeirra á helmings
hlut Landsbankans í Vátrygging-
arfélagi Íslands fyrir kr. 6,8 millj-
arða, sem þeir síðan seldu tæpum
þrem árum síðar fyrir kr. 31,5
milljarða.
Þá hefir það verið einkar upp-
lýsandi fyrir hinn fréttaþyrsta
ritstjóra að hlusta á frásögn fjár-
aflamannanna af því þegar þeir
tóku að sér, óbeðið og umboðslaust,
ásamt Þórólfi Sauðkrækingi, að
annast fjárreiður Samvinnutrygg-
inga að upphæð kr. 30 milljarðar.
Þá hefir Helgi horski vafalaust
verið til frásagnar um sölu Hall-
dórs Ásgrímssonar á Ísl. aðalverk-
tökum til formanns einkavæðing-
arnefndar, Jóns Sveinssonar, fyrir
3,6 milljarða. Helgi sat fund til-
bjóðenda og átti Jón Sveinsson og
co. ekki hæsta tilboðið, en Helgi
tilkynnti þá skyndilega, að málið
þarfnaðist ekki umræðu, því „Hall-
dór er búinn að ákveða að hvaða
tilboði verður gengið“.
Með í þeim kaupum var m.a.
fjöldi byggingalóða í Blikastaða-
landi. Morgunblaðið greindi síðar
frá sölu á hluta af þeim lóðum, en
vissi ekki nákvæmlega um sölu-
verð. Taldi verið hafa kr. 16-18
milljarðar.
En hver skyldi hafa logið því upp,
að Alfreð Þorsteinsson í Orkuveitu
hafi selt Finni útherja alla hita- og
rafmagnsmæla í Reykjavíkurborg
fyrir kr. 600 milljónir, sem flug-
rekstrarfólinn leigir oss íbúum
fyrir kr. 300 milljónir á ári?
Annars hélt undirritaður að
Styrmir Gunnarsson tryði betur
Davíð Oddssyni en þeim horska og
útherjanum. Eða hann er búinn að
gleyma heimsókn Davíðs til þeirra
ritstjóra Matthíasar og Styrmis,
þegar Landsbankamálið var um
götur gengið og Jón Steinar Gunn-
laugsson gert rækilega úttekt á
málinu m.a. Þá kom Davíð á fund
ritstjóranna og tilkynnti: „Lands-
bankamálið var bara fum og fát.
Sverrir hafði ekkert gert af sér.“
Höfundur er fyrrverandi banka-
stjóri Landsbanka Íslands.
Örlítil athugasemd
SVERRIR
HERMANNSSON
UMRÆÐAN
Björgvin Guðmunds-
son skrifar um ríkis-
stjórnina
Margir félagshyggju-menn urðu glað-
ir, þegar Samfylkingin
og Vinstri græn fengu
hreinan meirihluta þing-
sæta í kosningunum í
apríl sl. Þetta var í fyrsta sinn
á lýðveldistímanum, að flokkar
jafnaðarmanna fengu hreinan
meirihluta. Mönnum var að vísu
ljóst, að aðstæður í þjóðfélag-
inu voru mjög erfiðar eftir hrun
bankanna og kreppu í efnahags-
og atvinnulífi. Nýja stjórnin lof-
aði því samt að koma hér á nor-
rænu velferðarsamfélagi. Hún
hét því að verja íslenska vel-
ferðarkerfið. Stærsta kosninga-
loforðið var þó það, að fyrna
kvótakerfið á 20 árum og koma
á réttlátu fiskveiðistjórnunar-
kerfi. Þetta ákvæði var sett í
stjórnarsáttmálann.
Almannatryggingar skornar
niður
Það er ekki nóg, að flokkar,sem
kenna sig við félagshyggju myndi
ríkisstjórn. Þessir flokkar verða
að framkvæma einhver stefnu-
mál félagshyggju og jafnaðar
til þess að standa undir nafni.
Hefur núverandi ríkisstjórn gert
það? Það fer lítið fyrir því. Ríkis-
stjórnin hefur ráðist á kjör aldr-
aðra og öryrkja, þ. e. kjör þeirra,
sem minnst mega sín. Það geng-
ur þvert á stefnu félagshyggju
og jafnaðar. Enda þótt ríkis-
stjórnin lofaði að verja velferð-
arkerfið hefur hún skorið niður
lífeyri almannatrygginga um 4
milljarða á ársgrundvelli. Einn-
ig hefur hún skorið mikið niður
í heilbrigðiskerfinu. Þetta eru
tvær aðalstoðir velferðarkerfis-
ins. Engin þörf var á því að skera
niður almannatryggingarnar.
Það komu í leitirnar 24 milljarð-
ar, sem ekki hafði verið reikn-
að með þegar þessi niðurskurð-
ur var ákveðinn. Niðurskurður
á lífeyri aldraðra og öryrkja var
því óþarfur og er það raunar
óskiljanlegt hvers vegna „vel-
ferðarstjórn“ sker niður lífeyri
lífeyrisþega.
Ekki má mismuna atvinnulausum
Félagsmálaráðherra hefur einn-
ig lagt fram tillögur um að skera
niður að hluta til atvinnuleysis-
bætur til ungmenna undir 24 ára
aldri. Er það gert á þeim grund-
velli að þessi ungmenni
leiti ekki nægilega eftir
atvinnu eða námi. Enda
þótt gagnrýna megi það
að umrædd ungmenni
leiti ekki nægilega mikið
eftir vinnu eða námi
er það gagnrýnisvert
að skera niður atvinnu-
leysisbætur til þeirra
og spurning hvort það
er ekki brot á jafnræð-
isreglu. Ekki má í þessu
efni mismuna eftir aldri. Alla
vega er það óeðlilegt að „félags-
hyggju“-stjórn skeri niður
atvinnuleysisbætur þeirra sem
yngstir eru.
Aukinn jöfnuður í skattamálum
Ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
í skattamálum eru í anda félags-
hyggju. Skattar eru hækkaðir
mest á þeim hæst launuðu en
minna á þeim sem minni hafa
tekjurnar og raunar lækka skatt-
ar hjá þeim lægst launuðu. Þetta
er í anda félagshyggju og jafn-
aðar og ég er ánægður með það.
Ríkisstjórnir Sjálfstæðisflokks-
ins og Framsóknar höfðu gengið
þveröfuga braut í skattamálum,
lækkað skatta á hálaunamönnum
en hækkað þá á láglaunafólki.
Síðan hækkar núverandi ríkis-
stjórn fjármagnstekjuskatt og er
það vel en jafnframt er ákveð-
ið að ákveðin upphæð sparifjár
sé undanþegin skatti. Það er vel
og mætti ganga lengra á þeirri
braut.
Fyrning kvótans úrslitamál
stjórnarinnar
Ekkert bólar enn á framkvæmd
stærsta umbótamáls núverandi
ríkisstjórnar, þ. e. fyrningar
kvótans. Jón Bjarnason sjávarút-
vegsráðherra, dregur lappirnar
í því máli. Fólkið í Samfylking-
unni sættir sig ekki við það, að
þetta mál verði svikið. Það krefst
þess að staðið verði við þetta
stefnumál ríkisstjórnarinnar.
Það er nógu lengi búið að braska
með kvótana. Tími er kominn
til þess að þjóðin taki kvótana í
eigin hendur og úthluti þeim á ný
réttlátlega gegn auðlindagjaldi.
Nýir aðilar verða að fá tækifæri
til þess að komast inn í greinina.
Það fer mikið eftir framkvæmd
þessa máls hvort ríkisstjórnin
telst jafnaðar-og félagshyggju-
stjórn. En jafnframt verður hún
að afturkalla kjaraskerðingu líf-
eyrisþega og veita þeim réttlátar
kjarabætur, sambærilegar þeim
sem verkafólk fær.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Ekki félagshyggju-
stjórn enn
BJÖRGVIN
GUÐMUNDSSON
Aust
urhr
aun
Reyk
janes
braut
Miðhraun
Ka
up
tú
n
Mi
ðh
rau
n
IKEA
MAREL
Rey
kja
nes
bra
ut
Auglýsingasími
Allt sem þú þarft…
UMRÆÐAN
Jóhann Tómasson
skrifar um trygginga-
mál lækna
Læknafélag Íslands er sennilega eitt sterkasta
hagsmunafélag Íslands.
Þegar ég var ungur gegndu
formennsku í Læknafélagi
Íslands menn sem nutu almennrar
virðingar. Mér virtist læknar hafa
takmarkaðan félagslegan áhuga
og skrifaði greinar í Morgunblað-
ið. Árið 1995 sótti ég um aðild að
hóptryggingu lækna, 45 ára gam-
all. Mér var synjað. Ég var of léleg-
ur. Ég yrði fjárhagsbyrði á atgerv-
ismönnum. Fjórum árum seinna
gat ég þessa máls í einni af grein-
um mínum gegn gagnagrunninum,
mestu skömm læknastéttarinnar.
Þar las aldraður tengdafaðir minn
um málið. Honum þótti þetta slæm
tíðindi og spurði hvort mér væri
sama um þótt hann fjallaði um
málið í Læknablaðinu.
Hann skrifaði grein í Læknablað-
ið, 7/8 tbl. 1999, með fyrirspurnum
til stjórnar Læknafélags Íslands.
Þegar hann fékk ekkert svar frá
félaginu skrifaði hann aðra
grein í 11. tbl. 1999, eins-
konar eintal við sjálfan sig
eins og hann orðaði það.
Þá loks kom svar frá fram-
kvæmdastjóra félagsins í
1. tbl. 2000. Framkvæmda-
stjórinn benti á, „að LÍ hafi
í fjölda ára greitt félags-
mönnum leið að góðum
tryggingum á hagstæðari
kjörum en almennt bjóð-
ast á almennum markaði“. Fram-
kvæmdastjórinn upplýsti einnig að
„samkvæmt upplýsingum trygg-
ingafélagsins hafa mjög fáir læknar
fengið neitun um aðild að hóptrygg-
ingu lækna, - þeir verða taldir á
fingrum annarrar handar“. Í þriðju
grein sinni um málið, „Codex og
tryggingarnar“ í 3. tbl. 2000, skrif-
aði Guðmundur Helgi Þórðarson
læknir: „Það gildir sem sagt ekki
um alla lækna. Sumir njóta ekki
þessarar umhyggju samtakanna, og
á það fyrst og fremst við um þá sem
þurfa mest á henni að halda, það er
þeir sem eru í mestri áhættu heilsu-
farslega og koma að lokuðum dyrum
á tryggingamarkaðnum nema þeir
séu í hópi með öðrum.“
„Það sem skín út úr svarinu er
að þeir, sem verða þarna útundan,
séu svo fáir að það borgi sig ekki að
æsa sig upp út af þeim. Með þessu
er verið að segja, að hóptrygging-
in komi siðareglum lækna ekkert
við, þessi mál eigi að afgreiða sem
hrein og köld fjármál meirihlutans.
Hér þarf að gera greinarmun á því,
hvort um er að ræða heildarsam-
tök lækna eða hóp einstakra lækna.
Ef einstakir læknar hefðu tekið sig
saman og samið við tryggingafélag
sem hópur, án þess að læknasam-
tökin hefðu komið þar við sögu, þá
gegnir það öðru máli en ef samið er
í nafni heildarsamtakanna.
Eins og fram hefur komið er mikil
þörf á að íhuga tryggingamál lækna
meðal annars með hliðsjón af Codex
Ethicus. Veður eru válynd um þess-
ar mundir og engin vanþörf á að
dusta rykið af sígildum siðfræði-
legum verðmætum.“
Ég var annar tveggja sem lenti
í brottkasti hóptryggingar lækna.
Einhver hefði sagt sig úr Læknafé-
lagi Íslands af minna tilefni. Þetta
reyndist þó aðeins lítill forsmekk-
ur þess sem ég fékk að reyna áður
en ég gat sagt mig úr Læknafélagi
Íslands í maí 2009. Frá því verður
sagt í annarri grein.
Höfundur er læknir.
Læknafélag atgervismanna
JÓHANN
TÓMASSON