Fréttablaðið - 02.03.2010, Page 24

2. MARS 2010 ÞRIÐJUDAGUR4 ● fréttablaðið ● karlar og krabbamein
Líftæknilyfið Avastin kom fyrst
á markað árið 2004. Ný aðferð
við notkun þess þykir hafa gef-
ið góða raun við ristilkrabba-
meini.
„Með þessari nýju aðferð er mögu-
lega verið að gefa einverjum
sjúklingum, sem eru komnir á það
stig að ristilkrabbameinið hefur
dreift sér út í lifrina, nýja von,“
segir Valdís Beck, lyfjafræðing-
ur og markaðsfulltrúi heilbrigðis-
fyrirtækisins Icepharma/Roche,
um líftæknilyfið Avastin.
Avastin kom fyrst á markað árið
2004 og segir Valdís meðferðina
hafa verið í stöðugri þróun síðan.
Niðurstöður úr alþjóðlegum rann-
sóknum sem gerðar hafa verið á
sjúklingum víðs vegar að, sem birt-
ar hafa verið síðustu tvö ár, hafa
sýnt fram á árangur þegar lyfið er
gefið sjúklingum með meinvörp í
lifur. „Þegar ristilkrabbamein er
komið í lifrina er það í vissum til-
fellum orðinn ólæknandi sjúkdóm-
ur. Stundum er hægt að skera þessi
meinvörp, til dæmis ef þau eru lítil
og á sérstökum stöðum í lifrinni,
en ekki ef þau eru komin yfir vissa
stærð og hafa dreift sér mjög víða
um lifrina,“ segir Valdís. „Með
því að nota þessi nýju mótefna-
lyf er mögulega verið að minnka
meinvörpin umfram það sem ger-
ist með hefðbundinni lyfjameðferð,
í einhverjum tilfellum er þá hægt
að skera meinvörpin burt. Í þeim
tilfellum gengst sjúklingurinn
undir lyfjameðferð fyrir og eftir
skurðaðgerð.“
Að sögn Valdísar er Avastin
fyrsta mótefnið sem beitt er gegn
ristilkrabbameini. „Verkunarmát-
inn er mjög ólíkur verkunarmáta
lyfja sem er beitt við sjúkdómnum,
en lyfið hefur áhrif á eiginleika
æxlis til að nýmynda æðar. Til að
æxli geti vaxið þarf það sitt eigið
æðanet, til að fá súrefni, losa sig
við úrgang og annað, og lyfið hefur
áhrif á þetta ferli,“ segir Valdís.
Hún segir þessa innleiðingu
nýrrar aðferðar krefjast mikillar
teymisvinnu hjá mörgum aðilum.
Hinn 25. mars næstkomandi kemur
til landsins austurrískur skurð-
læknir, Pr. Thomas Gruenberger,
en hann mun funda með þverfag-
legum hópi sérfræðinga sem koma
með einum eða öðrum hætti að
meðferð ristilkrabbameina. „Hér á
landi eru tilfellin líklega undir tíu
á ári en mun fleiri í stærri lönd-
um. Pr. Gruenberger hefur því
mikla reynslu af skurðaðgerðum
af þessu tagi. Hann kemur hingað
til að miðla af reynslu sinni og und-
irbúningur stendur yfir af fullum
krafi,“ segir Valdís Beck. - kg
Ný aðferð gefur góða raun
Karlar drekka nánast þrefalt meira áfengi en konur,
eða 72 prósent alls þess áfengis sem neytt er í land-
inu, samkvæmt könnun á áfengisvenjum Íslendinga
frá árinu 2004.
Áfengisneysla er talin hafa margvísleg neikvæð
áhrif á heilsuna og þá sérstaklega ef um ofneyslu er
að ræða. Það er fituleysanlegt sem gerir það að verk-
um að það kemst hratt og auðveldlega úr meltingar-
veginum inn í blóðstrauminn og dreifist með honum
um allan líkamann. Þannig berst það fljótt til allra líf-
færa og getur langvarandi neysla valdið breytingum
á líffærum og ýmsum sjúkdómum og kvillum.
Rannsóknir gefa sterklega til kynna að áfengis-
neyslu fylgi aukin hætta á krabbameini og eykst hún
í hlutfalli við umfang neyslunnar. Sérstök hætta er
á myndun krabbameins í munni, hálsi, vélinda, lifur
og ristli. Að sögn Rafns Jónssonar, verkefnisstjóra
áfengis- og vímuvarna hjá Lýðheilsustöð, er ekki hægt
að setja nein viðmið um hættulausa áfengisneyslu né
virðist skipta máli hvaða tegund áfengis er neytt.
Áhættan er sú sama. Vegna samverkandi þátta auk-
ast líkur á myndun krabbameins enn frekar þegar
bæði er neytt áfengis og tóbaks.
Rafn segir marga trúa því að hófleg neysla léttvíns
hafi góð áhrif á heilsuna. „Samkvæmt rannsóknum
má finna verndandi áhrif gegn ákveðnum tegundum
hjarta- og æðasjúkdóma en þá er einungis um að ræða
hóflega neyslu, eða eitt glas fyrir karla og hálft fyrir
konur á dag. Enn fremur er aðeins átt við fólk sem er
um eða yfir 45 ára.“ - ve
Áhættusamt að drekka
„Með því að nota þessi nýju mótefnalyf er mögulega verið að minnka meinvörpin umfram það sem gerist með hefðbundinni
lyfjameðferð,“ segir Valdís Beck. FRÉTTABLAÐIÐ/
Í ávöxtum og grænmeti eru efni
sem gera við frumur líkamans og
koma í veg fyrir ýmsa sjúkdóma.
Best er að hafa fjölbreytnina
að leiðarljósi og borða að
minnsta kosti fimm teg-
undir ávaxta og græn-
metis á dag.
Rannsóknir benda
til þess að tómatar og
tómatafurðir á borð við
niðursoðna tómata geti dregið
úr hættu á krabbameini í blöðru-
hálskirtli og ættu karlmenn því
sérstaklega að hafa slíkan kost í
huga.
Ef mikið af rauðu kjöti, unnum,
reyktum og söltum kjötvör-
um er á borðum getur það aukið
líkur á krabbameini í melting-
arvegi en trefjaríkar fæðuteg-
undir á borð við gróft korn og
baunir geta hins vegar dregið úr
ristilkrabbameini.
Rannsóknir benda til þess að trefjaríkar
fæðutegundir geti dregið úr hættu á
ristilkrabbameini og tómatar úr hættu á
blöðruhálskirtilskrabbameini.
Rannsóknir gefa sterklega til kynna að áfengisneyslu fylgi
aukin hætta á krabbameini og þá sérstaklega ef um ofneyslu
er að ræða. NORDICPHOTOS/GETTY
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
S
F
G
4
20
40
0
4.
20
08
Fimm skammtar á dag