Fréttablaðið - 06.03.2010, Blaðsíða 32

32 6. mars 2010 LAUGARDAGUR
Leið til að kynnast innri veruleika
Alþjóða Sam-Frímúrarareglan „Le Droit Humain“ opnar dyr sínar í dag þar sem almenningur getur fræðst um starfsemina og
forvitnast um hina fornu leyndardóma sem hafa fylgt hinum leynilegu frímúrurum í gegnum aldirnar. Anna Margrét Björnsson
ræddi við þau Baldur Gíslason og Signýju Sæmundsdóttur sem bæði eru í reglunni.
Á góðæristímum vilja menn gleyma and-
legum málefnum,“ segir Baldur Gíslason
sem hefur verið í Sam-Frímúrarareglunni
í fimmtán ár. „Ástæða þess að við erum að
kynna regluna í dag er til þess að minna á
okkur. Það eru þannig tímar í dag að fólki
veitir ekki af að hugsa aðeins inn á við og
rækta sjálft sig og reglan er tæki til þess.“
Innganga Baldurs í regluna á sínum tíma var
frekar óvænt að hans sögn.„ Þetta var ekkert
sem ég hafði verið að hugsa út í og var ekkert
sérstaklega jákvæður gagnvart frímúrara-
reglunni. En svo gengu þrjár góðar vinkon-
ur mínar í regluna og það vakti athygli mína,
ekki síst vegna þess að Sam-Frímúrararegl-
an er blönduð regla en ekki karlaregla. Ég
hef alltaf verið í jafnréttisumhverfi og það
hefði aldrei hvarflað að mér að fara í karla-
regluna.“
Baldur segir ýmislegt hafa komið sér á
óvart þegar hann gekk í regluna. „Starfið
í reglunni snýst um ákveðna heimspeki en
ekki trúarbrögð sem hentar mér betur. Regl-
an lítur jafnt á öll trúarbrögð og það skipt-
ir ekki máli hvaða trúarbrögð þú aðhyllist,
ef þá einhver. Þessi regla byggist aðallega
á ævafornum hefðum og siðum, siðum sem
eru miklu eldri en kristin trú. Hún einkenn-
ist aðallega af táknfræði sem sagnfræðing-
ar hafa rakið jafnvel til Súmera og enn eru
fræðimenn með miklar vangaveltur um hvað-
an táknin koma. Táknfræðin er mjög stór
þáttur í starfinu og við lesum okkur mikið
til um táknin og hvaða sess þau
skipa í sögu mannsins. Hjá okkur
í reglunni eru alls kyns trúarlegar
bækur eins og Biblían og Kóran-
inn til þess að undirstrika að við
erum óháð trúarbrögðum.“
Leyndin er spennandi
Andleg málefni höfðu verið Baldri
hugleikin um nokkurt skeið áður
en hann gekk í Sam-Frímúrara-
regluna. „Ég velti því í sífellu
fyrir mér hvort að það væri eitt-
hvað í þessum heimi sem væri
ákveðið fyrirfram. Hvort að það
væri til einhvers konar alheims-
orka sem hefði stjórn á þessum kaótíska
heimi. Er til afl sem við höfum aðgang að
og getum notað til góðs? Ég var líka mikið í
heilun og hef gaman af því að velta fyrir mér
árum fólks eins og talað er um í austrænni
heimspeki. Ég trúi því að við séum hluti af
orkumynd heimsins.“ Spurður um hvort regl-
an hafi veitt honum svörin sem hann hafði
leitað að svarar hann að svörin finni maður
bara innra með sér. „En þetta er tæki sem
hefur hjálpað mér í leitinni, taktviss nálg-
un sem hjálpar manni að finna svörin sem
maður leitar að.“
Í dag er hægt að nálgast ýmsar upplýsing-
ar um frímúrarareglur á Netinu og í bókum
og því spurning hvort leynireglur eigi sér
framtíð í netvæddu nútímasamfélagi? „Að
einhverju leyti breytir upplýs-
ingavæðingin leyndinni, það er á
hreinu. Það er hægt að fara inn
á Amazon og panta bækur og fá
miklar upplýsingar um starf frí-
múrara. Hins vegar mun fólk ekki
skilja kjarnann í starfi frímúrara
bara með því að sjá brot á mynd-
skeiðum eða lýsingar í bókum.“
Spurður um hvort leyndin sem
hvílir yfir reglunni virki jákvætt
eða neikvætt á þá sem standa utan
hennar segir Baldur að leyndin
sé auðvitað neikvæð fyrir marga
enda hafi margar samsæriskenn-
ingar verið búnar til vegna henn-
ar. „Leyndin er hins vegar mikilvæg sér-
staklega sem hluti af þeirri leit sem maður
gengur í gegnum sem frímúrari. Ég hugsa
þetta þannig að það sé ekki gaman að lesa
spennandi bók ef maður les síðasta kaflann
fyrst. Menn verða að upplifa hlutina í réttri
röð. Ég held að leyndin sé spennandi fyrir
marga, það er gaman þegar maður veit ekki
alveg hvað maður á í vændum.“
Andlegi þátturinn vill oft gleymast
Baldur segir Sam-Frímúrararegluna haft
mjög jákvæð áhrif á líf sitt á óbeinan hátt.
„Maður veltir hlutunum meira fyrir sér og
reynir að bæta sjálfan sig og vera betri þjóð-
félagsþegn. Reglan byggir dálítið á hæga-
gangi og allt gengur rólega fyrir sig. Hún
er stigskipt og menn eru vígðir inn á fyrsta
stig. Þeir eiga að ráða í ákveðin tákn á þeim
tíma og tengja þau við sjálfa sig og þegar
þeir hafa fengið svar við fyrstu spurning-
unum þá teljast þeir tilbúnir til að fara upp
á annað stig og svo koll af kolli. Í reglunni
okkar eru í raun þrjú stig og svo mörg hlið-
arstig innan þeirra.“
Alls kyns fólk gengur til liðs við regluna
að sögn Baldurs og myndar góðan þverskurð
af þjóðfélaginu. „En Sam-Frímúrarareglan
er enn þannig að konur eru í meirihluta og
við þyrftum að fá fleiri karlmenn inn til að
viðhalda góðu jafnrétti.“ Baldur sækir fundi,
líkt og aðrir í reglunni á tveggja vikna fresti
og mæting á fundi er mikilvægur liður í að
sinna starfinu og eigin þroska. „Á fundum
er viðhöfð sérstök siðræn athöfn og oft eru
flutt erindi. Mér finnst þetta mjög mikilvægt,
að hafa einhvern stað þar sem maður getur
dregið sig út úr þessu daglega amstri. Að
sækja fundina er eitt og sér sálaruppbygg-
ing. Fólk nú til dags er duglegt að sinna fjöl-
skyldu, starfi og líkamsrækt en andlegi þátt-
urinn vill oft gleymast. Það er mikilvægt að
rækta sálina.“ En er þá ekkert leyndarmál
sem reglan býr yfir eða heilagur kaleikur
grafinn? „Ég hef að minnsta kosti ekki grafið
hann upp enn,“ segir Baldur og hlær. „Þetta
snýst um það að uppgötva leyndarmálið hjá
sjálfum sér. Fólk verður að hafa þolinmæði
því þetta er ekki skyndilausn eins og svo
margt annað sem býðst í nútímasamfélagi.“
Að leita að sjálfum sér
BALDUR GÍSLASON,
SKÓLASTJÓRI TÆKNI-
SKÓLANS
„Ég gekk í regluna eftir samtal við vini og
kunningja sem voru í reglunni og hún vakti
forvitni mína,“ segir Signý sem segist hafa
aðallega heillast af mannúðarstefnunni í
reglunni. „Mig langaði til þess að vita hvar
ég stæði í lífinu og hvað ég gæti gert betur.“
Signý hafði lítið sem ekkert heyrt um regluna
áður fyrir utan að hafa sungið á samkomum
karlareglunnar í Reykjavik.
„Reglan hefur gefið mér afar mikið,“ segir
Signý. „Það er mjög gott að stunda þetta starf,
maður styrkist, kafar dýpra í sjálfan sig og
fær að umgangast það góða fólk sem er innan
reglunnar.“ Signý segist hafa notið þess að
starfa í reglunni. „Það má segja að þetta sé
ákveðin lífsspeki og að reglan leggur upp með
ákveðin lífsgildi og ákveðin markmið. Síðan
er það eftir hverjum og einum að vinna eftir
þeim.“ Fordómar gagnvart reglunni eiga ekki
við nein rök að styðjast, segir Signý. „Þetta
eru ekki samtök sem eru að reyna að koma
meðlimum sínum til metorða á einhvern hátt,
langt frá því. Þetta er mannúðarregla fyrst og
fremst. Fólk ætti að gefa þessu tækifæri og
ekki að láta stjórnast af fordómum.“
Trúfrelsi í reglunni
Signý segir Sam-Frímúrararegluna vera mik-
ilvæga einmitt í nútímanum í erli samfélags-
ins. „Fólk er alltaf svo upptekið og er alltaf
að flýta sér. Það staldrar of sjaldan við til að
taka púlsinn á sjálfum sér. Það eru svo marg-
ir sem taka ekki eftir því hvað er að gerast í
þeirra innri veruleika. Andlegi þátturinn er
okkur mönnunum mjög mikilvægur.“ Signý
segir áhuga sinn á andlegum málefnum hafa
eflst þegar hún gekk í gegnum veikindi. „ Þau
ollu því að ég fór að hugsa meira um þessa
hluti sem varð til þess að áhuginn kviknaði
á reglunni. Andleg málefni skipta mig máli í
daglegu starfi og í lífinu yfirhöf-
uð. Maður þarf að vera í andlegu
jafnvægi til að takast á við áreiti
og árekstra í lífinu.“ Signý hefur
sína guðstrú en það er trúfrelsi í
reglunni. „Trúfrelsi er mjög mik-
ilvægur þáttur í Sam-Frímúrara-
reglunni.“
Mikil saga sem vekur áhuga
Öllum er frjáls aðgangur að regl-
unni en til þess að sækja um þarf
fólk að vera orðið tuttugu og eins
árs og vera með hreint sakavott-
orð og vera með meðmælanda
innan reglunnar. „Svo eru reglulegir fundir
en í þeim felst hin andlega vinna. Það er sjálf-
sagt hægt að sækja hinar og þessar upplýsing-
ar um frímúrara á Netinu en þú þarft að fara
inn í regluna til þess að skilja hvað átt er við.
Á fundum fær maður frið frá hinu
daglega amstri og þetta er eins og
ákveðin hugleiðsla. Á bak við regl-
una liggur líka heilmikil saga og
grúsk og þetta vekur áhuga.Það er
mikil lífsspeki í kringum regluna.
Það er ekki verið að þröngva einu
upp á einn eða neinn. En reglan er
ekki einhver töfralausn, maður fer
ekki á fund og stingur sér í sam-
band og öðlast skilning,“ segir
Signý og hlær. „Ég held að mann-
ræktin sé það sem skiptir mestu
máli í reglunni og að gera gagn,
fyrir sjálfan sig og aðra, að gera
eitthvað mikilvægt við líf sitt. Maður lærir
líka að bera virðingu fyrir sjálfum sér og
öðrum manneskjum. Undanfarin ár finnst
manni þetta hafa dálítið gleymst í okkar
ágæta íslenska samfélagi.“
Mannrækt og mannvirðing að leiðarljósi
SIGNÝ SÆMUNDDÓTTIR
SÖNGKONA
HVAÐ ER SAM-FRÍMÚRARAREGLAN?
Alþjóða Sam-Frímúrarareglan eru mannræktarsamtök þar
sem karlar og konur starfa saman á jafnréttisgrundvelli
samkvæmt siðakerfi frímúrara sem bjóða mönnum tákn-
ræna aðferð til að kynnast innri veruleika. Lögð er áhersla
á jafnrétti, trúfrelsi og opinn leitandi huga.
Á miðöldum veittu slíkar reglur einungis karlmönnum
viðtöku en á þeim tímum þóttu konur óæðri karlmönnum.
Til forna störfuðu karlar og konur saman í launhelgum
horfinna menningarheima en miðaldahefðin var ekki rofin
fyrr en með tilkomu Alþjóða Sam-Frímúrarareglunnar „Le
Droit Humain“ er taldi nauðsynlegt að skila starfi frímúrara
til nútímans í samræmi við breytt þjóðfélagsviðhorf og
jafnréttishugsjón.
Uppruna þessarar reglu má rekja til frímúrarastúkunn-
ar Les Libres Penseurs (Frjálsir hugsuðir) í Frakklandi.
Meðlimir þessarar stúku höfðu kynnst Maríu Deraismes
(1828-1894) sem var í forystu kvenréttindahreyfingarinnar
frönsku og óþreytandi að hvetja konur til starfa á sem
flestum sviðum. Hún var rithöfundur og blaðamaður og
nýtur mikillar virðingar í franskri sögu. Bræður áðurgreindr-
ar stúku töldu sig ekki geta fundið neitt sem mælti gegn
því að kona yrði frímúrari nema vanhugsuð venja, og þar
af leiðandi vígðu þeir hana árið 1882. Maria Deraismes
beitti sér svo fyrir því ásamt stjórnmálamanninum dr.
Georges Martin (1844-1916) að stofnuð var Alþjóða Sam-
Frímúrarareglan Le Droit Humain sem stórstúka í París
1893. Voru stofnendur átján og þar á meðal má nefna
Clemence Royer (1830-1902), sem einnig var í forystu
frönsku kvenréttindahreyfingarinnar og vann að vísinda-
störfum. Sérstakir kynningarfundir verða í dag klukkan 14 á
eftirtöldum stöðum: Reykjavík, Kirkjustétt 2-6, Akureyri að
Glerárgötu 32 og á Egilsstöðum í Frímúrarahúsinu Tjarnar-
ási 6. www.samfrim.is FEGURÐ HINNA FORNU LAUNHELGA Fréttablaðinu bauðst að mynda í fyrsta sinn musteri Sam-Frímúrarareglunnar á Kirkjustétt en hér má sjá
fundarsal með svarthvítu gólfi og súlum undir stjörnuhimni auk ýmissa tákna sem notuð eru í siðfræði frímúrara. FRÉTTABLAÐIÐ /GVA