Fréttablaðið - 06.03.2010, Blaðsíða 66

10 matur
Að sögn Urðar Njarðvík barnasálfræðings er mat-vendni hegðunarvandamál
sem skapast þegar börn fara að
útiloka heilu fæðuflokkana. „Þau
eru þá ekki bara með einhverjar
sérþarfir varðandi mat sem marg-
ir kannast við heldur líta hreinlega
ekki við ákveðnum fæðutegundum,
eins og til dæmis fisk, grænmeti
eða ávöxtum og vilja kannski bara
lifa á mjólkur- og kornvörum.“
Spurð hvort erfðafræðilegar
ástæður liggi aldrei að baki mat-
vendni, segist Urður þekkja til
rannsókna á því en það væri þá ein-
ungis einn af mörgum orsakaþátt-
um. „Hugsanlega er sumt fólk með
viðkvæma bragðlauka en undirrót-
in að matvendni er þó yfirleitt af
atferlisfræðilegum toga. Matvönd
börn foreldra sem eru sjálfir með
sérþarfir varðandi mat eru fljót að
ávinna sér samúð foreldra sinna,
sem skella þá stundum skuldinni
á erfðir. Reyndin er frekar sú að
börnin eru oft að apa eftir hegð-
un foreldranna eða annarra uppal-
enda eða hafa náð að stjórna mál-
tíðum með erfiðri hegðun.“
En hvernig er best að takast á við
matvendni barna? „Mikilvægt er
að setja börnum skýrar reglur, til
dæmis passa upp á að láta þau ekki
borða á milli matmálstíma þannig
að þau séu svöng þegar maturinn
er borinn fram og ekki bjóða þeim
upp á eitthvað annað fúlsi þau við
því sem er í boði. Síðan er regl-
an að láta börn smakka á öllu sem
fyrir þau er borið. Margir flaska
reyndar á því að gefa börnum allt-
of stóra matarskammta eða bita
en það getur orðið til þess að þeim
vex í augum að bragða á matnum.
Betra er að láta börnin fá svo litla
bita að þeim finnist þeir svo hlægi-
lega litlir að þau smakki þá.“
Urður segir gott að hafa á bak
við eyrað að stundum fæli áferð
frekar en sjálft bragðið. „Þá er
bara um að gera að sneiða kjötið
niður í litla bita og bæta við það
soði eða sósu eða sjóða grænmetið
og jafnvel stappa það niður í stað-
inn fyrir að bera það fram hrátt,
svo dæmi séu tekin.“
Urður segir áríðandi að gefast
ekki upp og styrkja neikvæða hegð-
un til dæmis með undanlátssemi.
„Reglan er að láta börnin smakka
minnst þrisvar á nýjum mat til að
venja þau við. Það er mikilvægt
að hvetja þau áfram og hrósa og
ná fram samvinnu í gegnum leik.
Matinn má kalla skemmtilegum
nöfnum, spergilkál tré og láta eins
og barnið sé risi sem skóflar þeim
upp í sig,“ segir hún. „Framsetn-
ingin skiptir öllu máli.“ - rve
Glímt við
Dr. Urður Njarðvík hefur sérhæft sig í
barnasálfræði og gefur lesendum hér
góð ráð um hvernig glíma megi við
matvendni barna. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Urður segir eðlilegt að börn séu rétt eins og fullorðna fólkið með ákveðnar sérþarf-
ir varðandi mat. Þegar þau reyni hins vegar að útiloka heilu fæðuflokkana sé tími til
kominn að grípa í taumana. NORDICPHOTOS/GETTY
MATVENDNI BARNA
Sumir foreldrar kannast við að eiga í erfiðleikum með að fá börnin sín til að borða
ákveðnar fæðutegundir. Dr. Urður Njarðvík segir að með nokkur góð og einföld
ráð að leiðarljósi sé oftast leikur einn að vinna bug á þessu hvimleiða vandamáli.
Jói Fel er þekktur fyrir einstakar og glæsilegar fermingarveislur.
Þú getur látið veisluþjónustuna hjá Jóa Fel koma með hugmyndir
að samsetningu á veisluföngum fyrir þig, sem hentar þér og þínum.
Fermingartertur
að hætti Jóa Fel
15% afsláttur af kransaturnum og fermingarbókum
Fermingarbók
Kransakökur
Ítalskar snittur