Fréttablaðið - 15.03.2010, Blaðsíða 2

2 15. mars 2010 MÁNUDAGUR
Auður Capital veitir ábyrga
fjármálaþjónustu
Opinn kynningarfundur
þriðjudaginn 16. mars kl. 17:15
að Borgartúni 29.
Allir velkomnir
Hverjum treystir þú
fyrir þínum sparnaði?
Eignastýring og
séreingarsparnaður
NEYTENDUR Heimavíngerð hefur
aukist frá því snemma á síðasta ári
á kostnað innflutts áfengis í versl-
unum ÁTVR.
Skýringin liggur í mikilli verð-
hækkun á áfengi, bæði af völd-
um gengishruns krónunnar sam-
fara hækkun á virðisaukaskatti
á áfengi úr 24,5 prósentum í 25,5
prósent og tíu prósenta hækk-
un á áfengisgjaldi um áramótin.
Þá bættist við fimmtán prósenta
hækkun áfengisgjaldsins í maí í
fyrra. Alþingi hefur heimild til að
hækka áfengisgjaldið aftur í jan-
úar á næsta ári.
Áfengisgjaldið miðast við
áfengisstyrk. Gjaldið er lægra
á bjór en vodka og aðra sterka
áfenga drykki. Vodki er tiltölulega
ódýr í innkaupum. Það skilar sér
hins vegar ekki í hilluverði ÁTVR
enda áfengisstyrkur vodkans alla
jafna um fjörutíu prósent og því
hækkar áfengisgjaldið. Líkt og sjá
má á myndinni gleypa álögur hins
opinbera nær alla vodkaflöskuna.
Áfengisgjald skilaði 6,7 milljörð-
um króna í ríkiskassann árið 2008
og er áætlað að það hafi numið 7,8
milljörðum króna í fyrra. Þessa
dagana er verið að taka saman
upplýsingar um áfengissölu. Stefnt
er að því að ársskýrsla ÁTVR komi
út í lok mánaðar.
Viðmælendur Fréttablaðsins
hafa efasemdir um að hærri álögur
skili sér í ríkiskassann. Þeir benda
á að áfengisverð hafi hækkað í tví-
gang á síðasta ári og séu vísbend-
ingar um að það geti leitt til aukins
smygls á víni auk þess að fleiri búi
til sín eigin vín en áður.
Rúmlega tuttugu milljón lítrar
af áfengi seldust í fyrra og er það
1,4 prósenta samdráttur milli ára.
Einar S. Einarsson framkvæmda-
stjóri sölu- og þjónustusviðs Vín-
búða ÁTVR, segir erfitt að segja
til um þróun áfengissölu á árinu.
jonab@frettabladid.is
Ríkið hirðir 80 prósent
Verð á áfengi hefur hækkað mikið með falli krónunnar. Þá hefur ríkið hækkað
álögurnar verulega og hefur heimild til hækkunar á næsta ári. Um 80 prósent
þess sem neytendur greiða fyrir vodkaflösku í ÁTVR rennur í ríkissjóð.
Montecillo Crianza
Rauðvín Áfengismagn: 750
ml Áfengisstyrkleiki: 13,5%
Árgangur: 2008 Verð:
1.999 kr.
Absolut
Vodki Áfengismagn: 700
ml Áfengisstyrkleiki: 40%
Verð: 4.998 kr.
Álagning ÁTVR
18%
359,82 kr.
Skattur
51%
1019,49 kr.
Innkaupsverð
31%
619,69 kr.
Becks
Bjór Áfengismagn: 500 ml
Áfengisstyrkleiki: 5%
Verð: 349 kr.
Álagning ÁTVR
12,15%
42,4035 kr.
Skattur
56,5%
197,185 kr.
Innkaupsverð
31,4%
109,586 kr.
Álagning ÁTVR
15,2%
759,696 kr.
Skattur
78%
3.898,44 kr.
Innkaupsverð
6,8%
339,864 kr.
Svona skiptist verðið á áfenginu
Meðalverðbreyting milli ára
Áfengistegund Maí ‘09 Janúar ‘10
*Rauðvín 750 ml 1.698 1.999
Bjór 500 ml 269 313
Vodki 700 ml 3.880 4.767
Magnús Axelsson, rekstr-
ar-stjóri og einn eigenda
Ámunnar, segir versl-
unina hafa átt tryggan
viðskiptavinahóp um
árabil, líka í góðærinu
þegar verð á innfluttum
flöskuvínum lækkaði
mikið. Hann bætir við að
löngum hafi verið ódýrara
að gera vínin sjálfur en
kaupa þau út úr búð. Nú
sé munurinn talsverð-
ur. Fordóma hafi áður gætt í garð
heimagerðra vína. Þeir hafi horfið í
tímans rás enda bilið á milli góðra
heimagerðra vína og framleiddra í
verksmiðju orðið nánast ekki neitt
í dag. „Fólk er að búa til góð vín
til að njóta þeirra,“ segir
hann og bendir á að helst
finni byrjendur í víngerð
fyrir muninum. „Þeir
byrja stundum að neyta
afurðarinnar áður en hún
nær toppgæðum. Gott og
bragðmikið rauðvín þarf
allt frá tveimur og upp í
sex mánuði á flöskum.
Eftir því sem þau eru
geymd lengur verða þau
betri,“ segir hann.
Þrúgur til bruggunar á rauðvíni og
hvítvíni kosta frá tæpum tíu þúsund
krónum til tæpra tuttugu þúsund
króna. Því má ætla að hver flaska af
heimagerðu víni kosti frá um 440 til
720 króna.
Fleiri gera vínin heima
MAGNÚS AXELSSON
VINNUMARKAÐUR Verkalýðsfélag
Akraness krefst þess að launþeg-
ar Norðuráls (Century Alumini-
um) fái sömu kjör og launþegar
Rio Tinto Alcan í Straumsvík.
„Þetta er krafan, sem ég vil
kalla leiðréttingu. Það er eðli-
legt að kjör í sambærilegum iðn-
aði séu hin sömu. En það munar
tugum þúsunda,“ segir Vilhjálm-
ur Birgisson, formaður félags-
ins.
Vilhjálmur segir aðspurður að
launakjör hjá einu fyrirtæki komi
ekki endilega öðrum fyrirtækjum
við: „En það kemur launþegunum
við. Þegar menn
eru að móta
kröfur bera
þeir sig saman
við sambæri-
lega hópa.“
Þegar erlend-
ir eignaraðil-
ar fái aðgang
að ódýrri raf-
orku og mann-
auðnum sé það
„algjör skylda okkar að reyna að
ná sem mestu út úr því. Ef Alcan
í Straumsvík getur borgað þessi
laun sé ég engar forsendur fyrir
því að ekki sé hægt að gera það
sama hjá Norðuráli“.
Norðurál verði að taka mið af
ástandinu í samfélaginu. „Hér er
vandanum öllum varpað út í verð-
lagið og því farið að þyngja í hjá
fólki,“ segir Vilhjálmur.
Óþreyju sé farið að gæta í við-
ræðunum, en samningar runnu
út þann 1. janúar. Vilhjálmur
vill þó ekki ræða um verkfalls-
aðgerðir að svo stöddu: „Ég leyfi
mér að halda því fram að hægt sé
að leysa þetta.“ Vilhjálmur hittir
forsvarsmenn Norðuráls hjá rík-
issáttasemjara í dag. - kóþ
Verkalýðsfélag Akraness vill að aðgangur að auðlindum endurspeglist í launum:
Krefjast sömu launa og í Straumsvík
VILHJÁLMUR
BIRGISSON
Hvar er Binni?
„Binni er bara í húsinu sínu á fullu
að laga til.“
Örn Marinó Arnarson var einu handa-
bandi frá hinum eftirlýsta Osama bin
Laden við gerð nýrrar heimildamyndar.
Hvar er Valli? eru vinsælar bækur þar sem
hinn röndótti Valli er í felum.
Karlmaður á þrítugsaldri lét
lífið þegar bíll hans fór út af
veginum á Vallavegi, um tíu
kílómetra sunnan við Egils-
staði, laust fyrir klukkan átta
á laugardagsmorgun.
Maðurinn var einn í bíln-
um þegar slysið varð. Tildrög
slyssins eru til rannsóknar hjá
lögreglunni á Egilsstöðum og
rannsóknarnefnd umferðar-
slysa.
Ekki er unnt að greina frá
nafni hins látna að svo stöddu.
- fb
Lést í bílslysi
FÆREYJAR Færeyingar búsettir í
Danmörku geta nú farið í blóð-
prufu fyrir CTD-erfðasjúk-
dómnum, sem er um hundraðfalt
algengari í Færeyjum en víðast
hvar.
Færeyski Sósíalurinn grein-
ir frá því að þar sem CTD sé lítt
þekkt í Danmörku hafi Færey-
ingar þar í landi hingað til ekki
viðeigandi þjónustu vegna sjúk-
dómsins.
Eins og greint hefur verið frá
í Fréttablaðinu eiga Færeyingar
á Íslandi kost á því að láta skima
blóð sitt fyrir veikinni, sem
getur verið einkennalaus uns hún
leggst á fólk af fullum þunga. - kóþ
Færeyingar og CTD-veikin:
Mega láta prófa
sig í Danmörku
BANGKOK, AP Þúsundir mótmælenda komu saman í
Bangkok, höfuðborg Taílands í gær. Mótmælend-
urnir, sem kenndir eru við rauðar skyrtur, vilja
að stjórnvöld leysi upp þingið og efni til kosn-
inga. Þannig vonast þeir til að Thaksin Shina-
watra, fyrrverandi forsætisráðherra, komist aftur
til valda en hann var settur af með hervaldi árið
2006 vegna meintrar spillingar og misbeitingu
valds.
Rauðu skyrturnar vilja meina að núverandi
forsætisráðherra, Abhisit Vejjajiva, hafi komist
ólöglega til valda með aðstoð hersins og gamalla
valdastétta sem hafi óttast vinsældir Thaksins,
einkum meðal fátækari stétta landsins. Lögreglan
áætlaði að meira en hundraðþúsund mótmælendur
hefðu safnast saman í borginni en mótmælin fóru
friðsamlega fram.
Thaksin talaði til fjöldans gegnum vefmynda-
vél og hvatti fólk til að halda mótmælunum áfram
á friðsamlegum nótum. Abhisit forsætisráðherra
lýsti því yfir í útvarpssendingu í gærmorgun að
hann hygðist ekki leysa upp þingið og að mótmæl-
in yrðu ekki barin aftur með valdi.
Talsverður ótti er í Bangkok við að til átaka
komi en mótmæli Rauðu skyrtanna í apríl síðast-
liðnum enduðu með óeirðum þar sem tveir létust
og yfir 120 manns særðust. - rat
Mótmælendur í Taílandi vilja að þingið verði leyst upp og efnt til nýrra kosninga:
Vilja Thaksin aftur til valda
KREFJAST NÝRRA KOSNINGA Mótmælendur í Bangkok vilja
fyrrverandi forsætisráðherra Thaksin Shinawatra aftur til valda.
NORDICPHOTOS/AFP
EFNAHAGSMÁL Ágreiningur er um
grundvöll frekari Icesave-við-
ræðna milli Íslands, Hollands og
Bretlands. Því hafa engar við-
ræður verið boðaðar, þótt einhver
óformleg samskipti hafi verið
milli þjóðanna.
Samkvæmt upplýsingum
úr fjármálaráðuneytinu lagði
íslenska samninganefndin fram
ákveðnar hugmyndir áður en
þjóðaratkvæðagreiðsla um Ice-
save var haldin. Viðsemjendur
nefndarinnar höfnuðu viðræðum
á þeim grundvelli. - kóþ
Ekkert rætt um Icesave:
Ágreiningur
um framhaldið
DUBAI Breskt par hefur áfrýjað
fangelsisdómi sem það fékk eftir
að það var sakað um kossaflens á
veitingastað í Dubai.
Parið var handtekið í nóvember
eftir að yfirvöldum barst kvörtun
vegna kossa á almannafæri. Þau
voru fundin sek um ósæmilega
hegðun og önnur brot og voru því
dæmd í eins mánaðar fangelsi.
Sjálf segja þau að einungis hafi
verið um koss á kinn að ræða og
ætla ekki að una dómnum. Áfrýj-
unin verður tekin fyrir 4. apríl
næstkomandi. - rat
Ósæmileg hegðun í Dubai:
Fangelsi fyrir
koss á kinn
BANDARÍKIN, AP Almennt er reikn-
að með að stýrivöxtum í Banda-
ríkjunum verði haldið óbreyttum
í 0,25 prósentum í vikunni.
Stýrivextir í Bandaríkjunum
stóðu hæst í 5,25 prósentum
sumarið 2007, eða þar til snarpt
vaxtalækkunarskeið hófst í sept-
ember sama ár líkt og víðar.
Stýrivextir í landinu hafa aldrei
verið lægri en nú.
Gangi vaxtaspár eftir fetar
bandaríski seðlabankinn í fót-
spor Evrópska seðlabankans og
Englandsbanka, sem báðir héldu
stýrivöxtum óbreyttum á dögun-
um. - jab
Spá óbreyttum stýrivöxtum:
Fylgja í fótspor
Evrópubúa
BERNANKE BANKASTJÓRI Margir búast
við óbreyttum stýrivöxtum í Bandaríkj-
unum í vikunni. FRÉTTABLAÐIÐ/AFP
Harður skjálfti
Jarðskjálfti skók Japan í gærmorgun.
Skjálftinn mældist 6,6 stig á Richter
og átti upptök sín um 80 kílómetra
undan austurströnd landsins. Ekki
höfðu borist fregnir af mannfalli af
völdum skjálftans í gærkvöld.
JAPAN
SPURNING DAGSINS