Fréttablaðið - 24.03.2010, Page 16

16 24. mars 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Þetta gerðist fyrir skömmu í framhaldsskóla í úthverfi
skammt fyrir vestan París.
Kennslukonan ætlaði að fara að
tala við bekkinn um gamanleiki
og slíkt, en þá datt henni í hug að
spyrja nemendurna um það hvað
þeim fyndist sjálfum vera fynd-
ið, hvers konar gamansögur þeir
segðu sín á milli. Nemendurnir
urðu hissa andartak, litu hver á
annan, og sögðu svo allir einum
rómi: „Jússef, segðu nú eina
sögu!“ Jússef hikaði og lét ganga
á eftir sér, en svo kom sagan:
„Það var fyrsti skóladagurinn
og kennarinn spurði lítinn dreng
„hvað heitir þú?“ og drengurinn
svaraði: „ég heiti Múhameð“.
„Nei“, sagði kennarinn, „þú
heitir ekki Múhameð. Nú býrðu
í Frakklandi og nú heitirðu
Roger“.
Svo leið skóladagurinn, dreng-
urinn fór heim til sín, og mamma
hans spurði: „hvernig var í skól-
anum, Múhameð litli?“
„Nú heiti ég ekki lengur Múh-
ameð“, sagði hann. „Nú búum við í
Frakklandi og ég heiti Roger.“ Og
það skipti engum togum, mamm-
an rak syni sínum glymjandi löðr-
ung.
Skömmu síðar kom pabbinn
heim og spurði drenginn sömu
spurningar: „hvernig var í skól-
anum, Múhameð litli?“ Og hann
fékk sama svar og aftur fékk son-
urinn löðrung.
Þegar drengurinn kom í skól-
ann daginn eftir spurði kenn-
arinn: „hvernig líður þér í dag,
Roger litli?“ Og drengurinn svar-
aði: „Mér líður illa. Ég var ekki
fyrr kominn heim til mín í gær en
það réðust á mig tveir Arabar“.
Og bekkurinn veltist um af
hlátri yfir sögu Jússefs.
Um það leyti sem þessi saga
var sögð í framhaldsskólanum
var kosningabarátta fyrir hér-
aðsstjórnarkosningar að hefjast í
Frakklandi og þá gerðist sitthvað
sem var ekki alveg eins spaugi-
legt. Þegar farið var að birta
framboðslista heyrðist skyndilega
hvellur: það fréttist sem sé að trot-
skíistar einhvers staðar í Suður-
Frakklandi hefðu sett á sinn lista
unga konu af marokkóskum upp-
runa sem væri með „blæju“. Þetta
þótti óskaplegt hneyksli, að sjálfir
trotskíistarnir skyldu bjóða fram
konu sem spókaði sig á almanna-
færi, jafnvel á framboðsfundum,
með þetta skelfilega tákn hjátrú-
ar, ofstækis og kvennakúgunar, ef
ekki hryðjuverka.
Konan fékk þó stuðning, en
hann kom úr hinni óvæntustu
átt, frá sjálfum höfuðpaurnum
Le Pen, forsprakka þeirra sem
eru allra lengst til hægri. „Það
sést vel í andlit konunnar“, sagði
hann, „og það eitt skiptir máli.
Annað er ekki nema smá sérviska
í klæðaburði.“ Það hefur löngum
verið leynivopn Le Pen, að stund-
um segir hann sitthvað sem ligg-
ur alveg í augum uppi og heilbrigð
skynsemi gefur til kynna en ríkj-
andi rétttrúnaður bannar að sagt
sé. Því svo fór pressan að birta
myndir af konunni og þá kom í
ljós að „blæjan“ var ekki annað
en lítil og einkar smekkleg skupla
af því tagi sem íslenskar mjalta-
stúlkur hafa löngum borið. Einn-
ig voru höfð viðtöl við frambjóð-
andann og virtist hún ekki síðri
kvenréttindakona en hvaða trot-
skíisti annar, og reyndar margir
fleiri en þeir. En látunum linnti
ekki við það, blöðin birtu grein-
ar og yfirlýsingar með röðum
af undirskriftum þar sem menn
viðruðu stöðugt hneykslun sína.
Einnig létu merkingarfræðingar
og táknfræðingar ljós sitt skína,
og þeir sögðu: andlitsblæja er trú-
arlegt tákn og höfuðdúkurinn er
það einnig, þarafleiðandi er höf-
uðdúkurinn „blæja“.
Við þessu var ekkert að segja.
En svo féllu þessar umræður í
skuggann fyrir öðru. Frambjóð-
endur stjórnarflokksins einhvers
staðar í Norður-Frakklandi tóku
að básúna í öllum fjölmiðlum að
efsti maður á lista sósíalista í
sama kjördæmi, Ali nokkur Soum-
aré, upprunninn frá Senegal, væri
margdæmdur glæpamaður; heimt-
uðu þeir að sósíalistar drægju
hann til baka og bæðust afsök-
unar. Þegar farið var að athuga
málið kom í ljós að téður Ali hafði
einhvern tíma fyrir mjög mörgum
árum fengið að gista í steininum
fyrir bernskubrek, sem hann var
ekkert að draga fjöður yfir, en
öðrum sökum neitaði hann sem
von var, andstæðingar hans höfðu
farið mannavilt, það var einhver
allt annar Ali Soumaré sem hafði
lent í kasti við lögin. Nú gerist
það vafalaust á bestu bæjum að
menn villist á Ali og Ali, en marg-
ir spurðu: hefði einhver farið að
leita logandi ljósi í sakaskrám
– sem hann átti reyndar ekki að
hafa aðgang að – ef frambjóðand-
inn hefði ekki verið þeldökkur
maður í úthverfi?
Nóg er víst til af vandamálun-
um og því ekki ástæða til að búa
til enn fleiri. Því er það fagnað-
arefni, ef menn geta söðlað arab-
íska kinnhesta og hlegið að öllu
saman.
Líkamsárásin
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG | Kinnhestar og blæjur
UMRÆÐAN
Baldur Kristjánsson skrifar um kyn-
þáttamisrétti
Í ávarpi sínu, í tilefni af Alþjóðadegi baráttu gegn kynþáttamisrétti 21.
mars, lögðu mannréttindanefndir Evr-
ópuráðsins og Evrópusambandsins
áherslu á baráttu gegn dreifingu kyn-
þáttahaturs á veraldarvefnum. Varað
er við því að kynþáttahatarar hafi
tekið netið í þjónustu sína þar sem þeir breiði
út óhuggulegan boðskap sinn sem nái þar eink-
um til ungs fólks. Við þessu verði að bregðast af
krafti.
Okkur hefur lengi verið ljós hættan á orðræðu
á netinu sem kyndir undir hatur á öðru fólki og
nefndir okkar hafa reynt að bregðast við, segir í
sameiginlegu ávarpi. ECRI, nefnd Evrópuráðs-
ins, hefur áður lagt línurnar um hvernig hægt sé
að berjast gegn kynþáttahatri á netinu bæði með
löggjöf og uppfræðslu.
Til þess að ná árangri þurfi að lögsækja þá er
að slíku standa. Það þurfi að þjálfa lögreglumenn
og saksóknara til þess að rekja efni á vefnum og
finna leiðir til þess að ákæra. Yfirvöld
þurfa að huga að löggjöfinni og ríki þurfa
að hafa samstarf sín á milli. Sérstaklega
þarf að huga að því að ung börn liggi ekki
flöt fyrir þessum mannfjandsamlega
áróðri. Þá eru stjórnvöld hvött til þess að
gefa gaum og kanna umfang kynþáttahat-
ursáróðurs og gera allt sem í þeirra valdi
stendur til þess að bregðast við.
Kynþáttahatur og kynþáttafordómar
leiða til ofbeldis og misréttis. Markmið
okkar er að skapa samfélag þar sem slíkt
þekkist ekki þar sem allir sitja við sama borð án
tillits til uppruna, litarháttar eða trúar eða nokk-
urs slíks.
Íslensk stjórnvöld ættu að íhuga alvarlega,
taka þá áskorun ECRI alvarlega, að staðfesta við-
auka nr. 12 við mannréttindasáttmála Evrópu en
Ísland er í hópi Evrópuríkja sem hafa samþykkt
hann en ekki staðfest. Innleiðing sáttmálans auð-
veldar alla baráttu fyrir hvers konar misrétti.
Höfundur er tilnefndur af íslenskum
stjórnvöldum í sérfræðingaefnd ECRI
og var varaforseti nefndarinnar
um þriggja ára skeið.
Kynþáttahatur á netinu
BALDUR
KRISTJÁNSSON
sumarferdir.is
Frábært golftilboð!
Villaitana, Benidorm – Alicante
12.-17. apríl
Verð á mann m.v. 2 fullorðna. í
tvíbýli. Innifalið er flug með sköttum
og flutningi á golfsetti. Akstur til og
frá flugvelli erlendis. Gisting með
morgun og kvöldmat. 5 golfdagar
119.900 kr.frá
Skapandi hugsun
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, er frekar jákvæður
fyrir komu hernaðarfyrirtækisins
E.C.A. til Íslands. Honum finnst líka
„langt til seilst“ að halda því fram að
fyrirtæki sem hefur það að starfa að
þjálfa hersveitir sé „í hernaðarbrölti“.
Bjarni sagði í Fréttablaðinu í gær:
„Við erum sjálf að reka hér Varnar-
málastofnun sem rekur eftirlit með
lofthelginni á Norður-Atlantshafi og
kemur upplýsingum og merkjum til
hinna NATO-ríkjanna. Með skapandi
hugsun mætti segja að þar með
værum við komin í hernaðarbrölt,
sem við erum ekki, frekar en þetta
félag.“
Að láta hugann reika
Já, það þarf fjörugt ímyndunarafl
til að tengja saman þátttöku í og
samstarf við hernaðarbandalag sem
einhvers konar hernaðarbrölt. Þetta
er svona eins og að halda því fram
að það að klæða sig í stuttbuxur og
sparka bolta á milli tveggja stanga á
grasbala eigi eitthvað
skylt við fótbolta.
Kom á óvart
Skömmu fyrir áramót sendu Sam-
tök atvinnulífsins frá sér tilkynningu
þar sem þau sögðu að fyrirætlanir
ríkisstjórnarinnar um breytingar á fisk-
veiðistjórnunarkerfinu, svonefnd skötu-
selslög, brytu í bága við stöðugleika-
sáttmálann. Í bréfi til forsætisráðherra
22. febrúar bættu samtökin um betur
og sögðu lögin jafngilda uppsögn
stöðugleikasáttmálans. Sú skoðun var
ítrekuð í bréfi á mánudag. Jóhanna
Sigurðardóttir forsætisráðherra segir
að þessi viðbrögð hafi komið sér á
óvart. Hve mörg bréf hefðu
Samtök atvinnulífsins þurft
að senda?
bergsteinn@frettabladid.isE
nn er hver höndin komin upp á móti annarri í björgunar-
bátnum sem þjóðin velkist í eftir skipbrot stjórnarhátta
undangenginna áratuga, hrun krónunnar og fjármálafyr-
irtækjanna. Síðasti afleikurinn í óhappasögu þessarar
þjóðar er upphlaup Samtaka atvinnulífsins (SA) vegna
þess að ríkisstjórnin fór ekki að vilja útvegsmanna við endurskoð-
un á úthlutun veiðiheimilda á skötusel. Samtökin segja ákvörðun-
ina „kornið sem fyllti mælinn“ og hafa sagt sig frá stöðugleika-
sáttmálanum.
Kannski er það til marks um áhrifavald hagsmunaaðila í sjávar-
útvegi að látið skuli brjóta á jafnlitlu máli þegar að stöðugleikasátt-
málanum kemur. Í röksemdafærslu SA á vef samtakanna í gær eru
þó talin upp mörg dæmi þar sem ríkisstjórnin er sögð hafa farið
á svig við umræddan sáttmála. Er því borið við að seinagangur
hafi verið í atvinnumálum, skattahækkanir hafi verið úr takti við
það sem ákveðið hafi verið, gjaldeyrishöft séu enn við lýði og í
morgunútvarpi gærdagsins mátti heyra Vilhjálm Egilsson, fram-
kvæmdastjóra SA, kalla enn eftir vaxtalækkun Seðlabankans.
Í huga leikmanns skýtur þó upp þeirri hugsun hvort ríkisstjórn
landsins sé með þessu ekki ætlaðar fullmiklar sakir. Háir vextir
og gjaldeyrishöft um ófyrirséða framtíð skrifast jú á þá óvissu sem
ríkir vegna dráttar á lausn deilunnar um Icesave, sem aftur tefur
efnahagsáætlun ríkisstjórnarinnar og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
(AGS). Vandséð er að margir hafi lagst á árar með ríkisstjórninni
í að leysa þau mál. Nú síðast var það þjóðin sjálf sem kaus yfir
sig óbreytt ástand. Lítið virðist standa eftir af fullyrðingunni um
hversu mikið einróma „nei“ myndi styrkja samningsstöðu lands-
ins.
Núna ágerist líka umræða um að í skjóli gjaldeyrishafta þurfi
ekki háa vexti til að styðja við gengi krónunnar. Vexti megi lækka
strax og losa með því peninga til „góðra verka“. Skoðun þessi á
hljómgrunn hjá hagsmunasamtökum jafnt sem í „villta vinstrinu“.
Undirrituðum þykir hins vegar vanta að sögunni fylgi hvað gerist
svo. Ávæning af því mátti heyra hjá Má Guðmundssyni seðlabanka-
stjóra við vaxtaákvörðun bankans 17. þessa mánaðar. Þar ræddi
hann um leið „B“ í efnahagsmálum, sem verður æ líklegri eftir
því sem lausn Icesave dregst. Leiðin felur í sér að hverfa verður
frá efnahagsáætluninni sem unnin var í samvinnu við AGS. Hægt
verður að lækka vexti bratt, en gjaldeyrishöftum verður haldið um
ófyrirséða framtíð. Naumlega verði hægt að forða greiðsluþroti
ríkisins í lok næsta árs og byrjun þess þarnæsta þar sem miklir
gjalddagar erlendra lána bíða.
Er þá ósvarað spurningunni um það hvort segja verði upp
samningnum um evrópska efnahagssvæðið þar sem kveðið er á
um frjálst flæði fjármagns. Gjaldeyrishöftin eru látin viðgangast
eins og er vegna þess að þau eru sett á í skjóli AGS. Óvíst er að
höftin verði látin viðgangast verði horfið frá samstarfi við sjóðinn.
Sömuleiðis verður að velta fyrir sér viðhorfi umheimsins til lands-
ins sem neitar að greiða skuldir sínar við Breta og Hollendinga.
Eitt er að stjórna og reyna að taka ábyrgar ákvarðanir og annað
að hrópa ábyrgðarlaust á vanhugsuð úrræði. Hvaða framtíð sjá þeir
fyrir sér landi og þjóð til handa sem hvað ötulastir eru í hlutverki
gagnrýnenda? Má biðja um svör sett fram í fullri alvöru?
Ábyrg umræða og ábyrg afstaða:
Hver vill leið B?
ÓLI KRISTJÁN ÁRMANNSSON SKRIFAR