Fréttablaðið - 27.03.2010, Blaðsíða 32
32 27. mars 2010 LAUGARDAGUR
„Ég lenti í
læknamis-
tökum árið
1995 og er
búinn að
fara í 37 að-
gerðir síðan
þá. Og ég er
alltaf bros-
andi! Það er
svolítið mis-
skipt hversu
mikið er lagt
á fólk.“
É
g hef kynnst mótlæti og ein-
elti frá barnæsku,“ segir
André. „Það veit enginn
hversu mikið það tekur á
nema sá sem hefur upplif-
að það. Ég fæddist 1949,
holgóma með skarð í vör og alveg niður
í kok. Svo stamaði ég svakalega í ofan-
álag. Það var því mikill sigur fyrir mig
þegar ég fór fyrst upp á svið.“
Allra fyrsta skiptið var í lok 7. ára-
tugarins í Glaumbæ með hinu víð-
fræga stuðbandi Haukum. „Ég fékk
að taka í trommurnar í tveimur lögum
með þeim og ég verð ævinlega þakklát-
ur fyrir það. Maður var búinn að vera
trommandi síðan í barnæsku og sótti
trommutíma hjá Ólafi Ben, sem var í
hljómsveitinni Sóló. Maður trommaði á
fullu heima hjá sér, spilaði bítlamúsik
á Grundig-radíófón og trommaði með.
Svo var ég mikið í Glaumbæ. Þótt ég
væri með sítt hár var ég aldrei neinn
hippi. Ég var alltaf snyrtilegur. Þetta
hippatímabil heillaði mig aldrei neitt
sérstaklega mikið.“
Með Grýlunum í Twin Otter
André segist hafa byrjað af alvöru í
músikinni þegar hann gekk í Hljóm-
sveit Þorsteins Guðmundssonar, Steina
spil, 1974 eða 75 – hann er ekki viss. Þar
söng hann og spilaði á trommur.
„Steini var með mikla útgerð. Það var
spilað allar helgar og úti um allt. Eftir
þetta stofnaði ég hljómsveitina Aríu.
Við vorum lengst af tríó, ég, Hörður
Friðþjófsson – „Hank Marvin Íslands“
– og Guðmundur Óskar Kristjánsson
á bassa. Við vorum í rokki og stuði.
Gerðum út á böll og fórum á Þjóðhátíð
í Eyjum. Við vorum allar helgar á ferð-
inni og flugum oftast. Fengum vélar
hjá Arnarflugi – eða Andraflugi eins og
við kölluðum það í gríni – og svo beið
vélin bara á meðan við spiluðum. Þetta
gekk rosa vel, engin kreppa þá. Einu
sinni tókum við Grýlurnar með okkur
til Vestfjarða. Þá voru þær nýbyrjaðar.
Það þurfti Twin Otter undir okkur öll
og græjurnar. Þetta var sex daga túr
sem gekk rosa vel, alltaf kjaftfullt. Við
vorum að taka vinsælustu lögin, íslensk
og erlend. Lög eftir Magga Eiríks og
The Police og svona.“
Upp úr Aríu kom Hljómsveit André
Bachmann og síðar hljómsveitin Gleði-
gjafarnir.
„Þá var ég kominn út á Hótel Sögu.
Ég spilaði á Mímisbar, í Súlnasal og í
Átthagasal. Á þessum tíma þótti flott að
spila á Sögu. Maður var alltaf í smók-
ing og rekstrarstjórinn, Vilhelm Vest-
mann, lét mann skrifa undir yfirlýsingu
um að maður myndi aldrei segja frá því
sem gerðist á staðnum á meðan maður
var að spila. Ég er að sjálfsögðu bund-
inn af þeim eið enn þá. Það eru margir
sem tala um að svona stað vanti í dag.
Kannski verður að búa til einkaklúbb
til að fá svona aftur. Þarna var músikin
sem ég spilaði farin að breytast, orðin
meira „soft“ og þessi ameríska Las
Vegas-lína meira komin inn í þetta.“
Vilhjálms hringir í Bachmann
Gleðigjafarnir fengu góða viðbót þegar
Ellý Vilhjálms hringdi í André árið 1984
og vildi koma úr langri pásu og syngja
með þeim. „Ég trúði þessu ekki! Vil-
hjálms vildi syngja með Bachmann!
Hún hringdi á miðvikudegi og ég vildi
helst fá hana strax næstu helgi, þótt ég
hefði þurft að borga henni úr eigin vasa.
En það varð úr að hún byrjaði að syngja
með okkur þarnæstu helgi og svo söng
hún með Gleðigjöfunum í sex ár.“
Fyrsta sólóplata André kom út 1989 á
vínylplötu og fimm árum síðar á geisla-
diski. Hún heitir Til þín, eftir titillaginu
sem André samdi til konu sinnar.
„Það var skorað á mig að gefa út
plötu og svo seldist hún ágætlega. Ég
Ég er bara jarðýtan
GLEÐIGJAFINN ANDRÉ BACHMANN André er skýrður eftir André Courmont, sem var franskur konsúll og Íslandsvinur og
bjó í Höfða. Afi André og amma voru vinnuhjú hjá Frakkanum og lofuðu honum að þau myndu skýra barn eftir honum.
Loforðið rættist ekki fyrr en einni kynslóð síðar, en þá var franski André löngu látinn. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Síðasta myndin? „Ég sá einhverja Bond mynd á Bíórásinni nýlega.“
Síðasta veitingahúsið? „Ég og konan fórum í brunch á Vox þegar ég varð sextugur.
Nei, ég meina þegar ég varð fertugur. Það var rosa gaman.“
Síðasta sundlaugin? „Breiðholtslaugin. Það er eina laugin í bænum. Saunan er svo
góð þarna. Alveg frábært að fara þarna fyrir söngvara. Þetta er sauna, ekki eimbað. Ég
er búinn að skanna allar sundlaugar í bænum og Breiðholtslaugin er langbest.“
Síðasta út-á-landið? „Akranes. Ég var að spila þar á jólahlaðborði í gamla kaupfélag-
inu.“
Síðasta tímaritið? „Séð og heyrt.“
Síðasta fréttin sem vakti athygli þína? „Það eru fréttir sem snerta fólkið í landinu.
Það eru komin einhver 40 úrræði fyrir heimilin í landinu og þau eru meira og minna
ónothæf. Við, þetta venjulega fólk, eigum bara að borga fyrir útrásarvíkingana. Mér
finnst að það ætti að fara til ársins 2008 og færa öll lán til þess horfs sem þau voru þá.
Mér finnst enn þá vanta punktinn yfir i-ið.“
SÍÐAST (EN EKKI SÍST):
tel mig vera þann fyrsta á Íslandi sem
samdi lag til konunnar sinnar, en svo
komu þeir á eftir mér, Stebbi Hilm-
ars, Bubbi og fleiri. Þetta er eina lagið
eftir mig sem hefur komið út, en ég er
með fleiri í kollinum. Diskur númer tvö
kom svo árið 2008 og heitir Með kærri
kveðju. Árni Scheving valdi lögin með
mér. Þetta er rómantískur diskur, eins
og ég er bara. Þetta var síðasta vinn-
an sem Árni vinur minn innti af hendi.
Rétt áður en hann dó man ég að hann
sagði við mig um diskinn: Þetta grúvar
rosa flott.“
Hægt að gera enn meira
André fékk Samfélagsverðlaun Frétta-
blaðsins á dögunum vegna jólaskemmt-
ana fyrir fatlaða sem hann hefur staðið
fyrir í 27 ár.
„Þetta var haldið í Kassagerðinni
fyrst árið 1973. Þessi skemmtun hefur
alltaf verið að stækka. Var í Súlnasaln-
um í fjölmörg ár og síðast var þetta í
Nordica. Þá komu um 1.200 manns.
Margir helstu skemmtikraftar landsins
taka þátt í þessu en ég er svona jarðýt-
an í þessu. Ég geri þetta ekkert einn.“
Hvers vegna byrjaðir þú að halda
þessar skemmtanir?
„Æskuvinur minn, Ingimar Einars-
son, átti fatlaðan bróður, sem hét Eirík-
ur. Á þessum tíma, þegar ég var um 9
ára gamall, átti ég heima í Höfðaborg en
Ingimar bjó í Samtúni. Ég fór oft þang-
að til að leika við Eirík. Honum fannst
það gaman og foreldrar hans voru
þakklátir. Ég man nákvæmlega hvern-
ig þetta var, þetta er greypt í minnið.
Á þessum tíma stóð yfir mikið einelti
á mér, en Eiríkur var ekkert að stríða
mér. Þegar ég gat farið að gera eitthvað
af viti var þetta sem mér datt í hug að
gera: að gleðja fatlaða.“
Mótlætið hefur kennt André ýmis-
legt.
„Vandamál eru til að leysa þau og erf-
iðleikar eru til að sigrast á,“ segir hann
og meinar það. „Maður skilur hvað
er að eiga bágt. Þegar ég byrjaði var
voða lítið gert fyrir fatlaða, þeir voru
bara lokaðir inni í heimahúsum. Þegar
Kópavogshæli var opnað fór Eiríkur
minn þangað og ég virði það alltaf við
pabba hans að hann fór og náði í Eirík
á hverjum einasta sunnudegi. Þetta fólk
er á sambýlum í dag. Það er búið að
gera mikið, en það er hægt að gera enn
meira. Það er aldrei nóg. Þess vegna
byrjaði ég á þessu með vinum mínum
í bransanum.“
Alltaf brosandi
André hefur alltaf unnið meðfram tón-
listinni. Nú keyrir hann strætó í Reykja-
vík, yfirleitt leið 3 á morgnana.
„Fólk fer meira í strætó en áður, enda
er bensínverð alveg út úr kortinu,“ segir
hann. Í vinnunni reynir hann að standa
undir titlinum gleðigjafi.
„Gleðin í lífinu er að vera elskaður
og að fá að elska. Ef þú ert elskaður er
gaman að fara í vinnuna,“ segir hann.
„Það eru til fyrirbæri sem fara fúl í
vinnuna og koma fúl heim, en það gefur
manni ekkert. Ég reyni að vera glaður
en það hefur ekki alltaf verið sjálfgef-
ið. Það er ekkert gleðilegt við að vera
barn og eyða öllum sumrum í aðgerðum
við að laga á sér andlitið. Svo lenti ég í
læknamistökum árið 1995 og er búinn
að fara í 37 aðgerðir síðan þá. Og ég
er alltaf brosandi! Það er svolítið mis-
skipt hversu mikið er lagt á fólk. Ég fór
í aðgerð til Bandaríkjanna 2002 en nú
er ég hættur. Ég nenni þessu ekki!“
Enda lítur þú nú ekkert illa út!
„Þakka þér fyrir það. Það er konunni
að þakka. Maður lifir heilbrigðu lífi. Ég
hef aldrei verið í sterku víni, en ég fæ
mér bjór.“
Þannig að þú ert sáttur?
„Já, ég tel mig hafa verið mjög hepp-
inn í lífinu þrátt fyrir allt. Eineltið var
svakalegt og þegar maður hittir suma
þá sem níddust á manni þá eru þeir
hálflélegir. Ég man eftir einum kenn-
ara sem ég mun aldrei fyrirgefa. Ég
var ekki nema þrettán ára þegar hann
hreytti í mig: „Komdu þessu bi-bi-bi út
úr þér.“ Ég fékk svo mikið sjokk að ég
stóð upp, gekk út og labbaði heim. Þetta
varð til þess að það litla sem eftir var af
egóinu hvarf. Einelti brýtur mann niður
smátt og smátt, en það herðir mann um
leið.“
SÖNGVARARNIR SIGURÐUR ÓLAFSSON, ÞURÍÐUR SIGURÐARDÓTTIR OG HAUKUR MORTHENS
MEÐ HLJÓMSVEITINNI ARÍU Myndin er tekin baksviðs í Tónabæ 1982 á skemmtun fyrir eldri
borgara. Á þessum tíma spilaði Aría undir hjá Hauki um allt land þegar hann var að kynna
plötuna Lítið brölt, sem hann gerði með meðlimum Mezzoforte.
SAMFÉLAGSVERÐLAUNLífið hefur síður en svo
verið dans á rósum fyrir
André Bachmann. Hann
hefur þó alltaf brosað sig
í gegnum vandamálin og
erfiðleikana. Dr. Gunni
ræddi við jákvæðasta
söngvara og strætóbílstjóra
landsins sem hlaut Samfé-
lagsverðlaun Fréttablaðsins
í flokkinum Hvunndags-
hetja á dögunum.