Fréttablaðið - 30.03.2010, Side 16
16 30. mars 2010 ÞRIÐJUDAGUR
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Nú er hálf öld síðan fyrsta
Keflavíkurgangan var farin
til að mótmæla veru herliðs
hér á landi. Af því tilefni
verður opnuð sýning um
sögu gangnanna í Þjóðar-
bókhlöðunni í dag á vegum
Samtaka hernaðarandstæð-
inga.
Sumarið 1960 var fyrst gengið frá
Keflavík til Reykjavíkur, til að mót-
mæla veru bandarísks herliðs hér
á landi. Gangan var að erlendri
fyrirmynd, en tveimur árum áður
gengu breskir friðarsinnar frá Ald-
er mas ton til London, fjögurra daga
leið.
„Þetta þótti mjög óvenjuleg
aðgerð og til hennar var boðað
með litlum fyrirvara. Sumum leist
ekkert á uppá-
tækið, en sættu
sig þó við þetta
af því svo vel
gekk,“ segir
Stefán Pálsson,
formaður Sam-
taka hernaðar-
andstæðinga.
Fyrsta Kefla-
víkurgangan
markar upphaf
samfelldrar sögu hreyfinga gegn
hernum. Síðar um sumarið var
Þingvallafundur haldinn og þar
voru Samtök hernámsandstæð-
inga stofnuð. Þau urðu að Samtök-
um herstöðvarandstæðinga árið
1972 og loks Samtökum hernaðar-
andstæðinga árið 2007.
Mikill hugur var í andstæðingum
hersins í upphafi sjöunda áratug-
arins og aftur var lagt í hann frá
Keflavík árið 1961. Árið eftir var
gengið í Hvalfjörð, til að mótmæla
herstöðinni þar, og aftur frá Kefla-
vík 1964, 1965 og 1968. Sú ganga
markaði ákveðin kaflaskil.
„Unga fólkið, ´68 kynslóðin, taldi
þessa baráttuaðferð heldur gamal-
dags og fullþjóðernismiðaða. Eldra
fólkinu stóð heldur ekki alveg á
sama um baráttuhug hinna yngri og
þetta er eina gangan þar sem sér-
staklega var tekið fram að um frið-
söm mótmæli væri að ræða. Þess
þótti ekki þurfa í önnur skipti.“
Stefán segir að úr Keflavíkur-
göngunum megi lesa pólitíska sögu
þjóðarinnar. Skipuleggjendur hafi
verið duglegir við að tengja göng-
una hverju sinni við þau málefni
sem voru efst á baugi.
„Í upphafi var það Kanasjón-
varpið, en mikil andstaða var gegn
því. Þá var sterk tenging við land-
ið, þjóðina og menninguna. Þegar
leið á sjöunda áratuginn kom fram
sterkari alþjóðleg tenging með
vísan í hernaðinn í Víetnam.
Árið 1976 var haldin langfjöl-
mennasta gangan, en þá beindist
hún ekki síst gegn Bretum í miðju
þorskastríðinu. Þá gengu menn
undir slagorðum eins og „Burt með
bresku Natófreigáturnar“. Árið
1978 var mikil efnahagstenging,
en gangan var haldin í miðri vinstri
sveiflu. Kjarnorkuógnin einkennir
svo níunda áratuginn.
Úr göngunum má því lesa pólit-
ískar áherslur nokkra áratuga.“
Stefán er ekki í vafa um mikil-
vægi gangnanna og bendir á hve
sterkt þær lifa í vitund fólks. Þær
hafi aðeins verið ellefu talsins, en
fólki finnist þær hafa verið mun
fleiri. „Andstaðan við herinn – og
hvað tókst að halda hersetunni
umdeildri – lýsir sér best í því að
umsvif hersins urðu ekki meiri.
Nató ákvað til dæmis að koma kaf-
bátamiðstöð sinni frekar upp í Skot-
landi en hér, þar sem hér gat brugð-
ið til beggja vona varðandi stuðning
við hersetuna.“
Sagan býr í sporunum
STEFÁN PÁLSSON
EKKI ÉG Heimdellingur kemur boðskap
sínum á framfæri 1965.
KJARNORKUVÁIN Herstöð er skotmark. Þessir félagar í Æskulýðsfylkingunni hafa haft
það slagorð í heiðri árið 1987.
FYRSTA GANGAN Sumarið 1960 var gengið frá Keflavík í fyrsta skipti til að mótmæla
veru erlends hers hér á landi.
KOMIÐ ÚR KÓPAVOGI Fjölmenn ganga kemur úr Kópavoginum árið 1981. Gengið undir íslenskum fánum og slagorð til verka-
manna höfð hátt á lofti.
Golfklúbburinn Setberg hefur opnað
fyrir inntöku nýrra félaga.
Árgjald með GSÍ aðild er kr. 49.000,-
Ekkert inntökugjald!!!!!
Upplýsingar í síma 565 9092
Verðtryggð skuldabréf
Lánasjóðs sveitarfélaga ohf. LSS150224
Lánasjóður sveitarfélaga ohf. (LSS), kt. 580407-1100, hefur birt
viðauka við grunnlýsingu dagsett 29. júní 2009 vegna töku
skuldabréfa til viðskipta á NASDAQ OMX Iceland hf. Viðauk-
ann og gögn sem vitnað er til í honum er hægt að nálgast hjá
Lánasjóði sveitarfélaga ohf., Borgartúni 30, 105 Reykjavík og á
heimasíðu Lánasjóðs sveitarfélaga ohf. www.lanasjodur.is fram
til lokagjalddaga skuldabréfanna.
Nafnverð útgáfu: Heildarnafnverð skuldabréfanna sem
óskað hefur verið að tekin verði til við
skipta 31. mars 2010 er 950.000.000 kr.,
heildarnafnverð flokksins eftir þá stækkun
er þá 17.712.000.000 kr. Nafnverð hverrar
einingar er 1 kr.
Skilmálar bréfanna: Skuldabréfin eru verðtryggð jafngreiðslu
bréf. Bréfin bera fasta 3,75% ársvexti sem
greiddir eru hálfsárslega, 15. febrúar og
15. ágúst ár hvert, í fyrsta sinn
15. febrúar 2009 og í síðasta sinn
15. febrúar 2024. Auðkenni flokksins
á NASDAQ OMX Iceland hf. er LSS150224
og ISIN númer IS0000018869.
Reykjavík, 30. mars 2010.
Lánasjóður sveitarfélaga ohf.
„Núna er dymbilvikan og undirbúningur fyrir þá daga sem fram
undan eru,“ segir séra Pálmi Matthíasson þegar hann er inntur
frétta. „Páskahátíðin er mesta gleði og trúarhátíð kristinna
manna.“
Pálmi segir dymbilvikuna alltaf dálítið einkennilega í huga
hans. „Maður hugsar um pálmasunnudaginn og innreið Jesú
í Jerúsalem, þar sem fólk veifaði pálmagreinum og fagnaði
honum sem hinni mestu hetju. Svo líða nokkrir dagar og þá
snýst almenningsálitið við og þá hrópar fólkið á krossfestingu.“
Þá segist Pálmi hugsi yfir þeim hlutverkum sem fólk lék í
dymbilvikunni. Þannig hafi lærissveinarnir verið svolítið týndir
á meðan konurnar hafi ekki vikið frá krossinum og sinnt nauð-
þurftum líkama frelsarans á páskadagsmorgni. „Það er gott að
velta fyrir sér hvað karlarnir hafi verið að gera þá, á þessum
karlvæna tíma, um leið og við veltum fyrir okkur hvað konur og
karlar hafast að í dag.“
Pálmi segir þá atburði sem kristnir menn minnast í
dymbilvikunni eiga mikla skírskotun í nútímann. „Við
sjáum að þarna snerist almenningsálitið við. Og þetta
finnur maður líka hjá okkur, öldur réttlætis og reiði, von-
brigði og tilhlökkun. Við erum í einhverri rússíbanareið
þar sem enginn veit hver niðurstaðan verður og það
er gífurlega slítandi ástand fyrir sálarlíf fólks,“ segir
Pálmi og kallar eftir því að fremur sé horft fram á
veginn og skilgreint hvernig við ætlum að stíga inn
í framtíðina, hvað þjóðin vilji þar hafa með í för og
hvað eigi að skilja eftir. Honum finnst nóg komið
af bið eftir hlutum sem svo breyti ekki miklu
þegar þeir koma fram, hvort sem það sé Icesave,
AGS, rannsóknarskýrsla, eða aðrir hlutir. „Þetta
er að taka neistann úr þjóðinni sem heilt yfir
finnst mér vera rosalega dugleg.“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? PÁLMI MATTHÍASSON, SÓKNARPRESTUR Í BÚSTAÐAKIRKJU
Biðin tekur neistann úr þjóðinni
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki
Vínyljeppi
„Var þetta dýrt? Jú, kannski,
en eru ekki sumir með
jeppadellu?“
UMMI GUÐJÓNSSON TÓNLISTAR-
MAÐUR SEM GEFUR ÚT NÝJA PLÖTU
Í VEGLEGRI VÍNYLÚTGÁFU.
Fréttablaðið 29. mars.
Horfið ævistarf
„Ég er bara í áfalli og enn að
átta mig á þessu.
JÚLÍUS MÁR BALDURSSON, STÆRSTI
LANDNÁMSHÆNURÆKTANDI
LANDSINS, SEM HORFÐI Á ÚTIHÚS
SÍN BRENNA MEÐ 200 HÆNUM OG
FJÓRUM KÖTTUM.
Fréttablaðið 29. mars.