Fréttablaðið - 31.03.2010, Blaðsíða 20

20 31. mars 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Í ýmsum tungumálum eru til orð og orðtæki sem merkja
einhvern óákveðinn og óljós-
an tíma sem er einhvers stað-
ar afskaplega langt í burtu. Í
íslensku er t.d. talað um það
ár þegar jólin ber upp á páska.
Ágústus keisari talaði stundum
um það á sínum tíma að eitthvað
gerðist „á hinum grísku kalend-
um“ eða hann vildi fresta ein-
hverju „til hinna grísku kalenda“
(„ad kalendas graecas“, eins og
keisarinn sagði), en „kalendur“
voru rómverskur hátíðisdagur,
fyrsti dagur hvers mánaðar, sem
var ekki við lýði í Grikklandi
og því aldrei haldinn hátíðlegur
þar. Þetta orðtak hefur svo varð-
veist í frönsku og er þar nokkuð
algengt, en Frakkar hafa bætt
öðrum við mjög svipaðrar merk-
ingar. Tala þeir t.d. um að eitt-
hvað muni gerast á „messudegi
hins heilaga Glinglinusar“, en
þótt nafn þessa dýrlings heyrist
oft í daglegu tali manna virðist
hann hvergi vera skráður á dýrl-
ingatal hinnar kaþólsku kirkju
og messudaginn er heldur ekki
að finna í almanakinu hversu
vel sem að er leitað. Svo vitna
þeir gjarnan til „vikunnar með
fimmtudögunum fjórum“ og er
sennilega nokkuð langt að bíða
þess hlaupárs sem verður lengt
svona rausnarlega. Loks má
nefna að Frakkar telja stundum
að eitthvað muni gerast þegar
„hænurnar fá tennur“, en á því
kunna dýrafræðingar sennilega
betri skil en ég.
Þetta kemur mér stundum í
hug þegar fréttir berast af þeirri
skýrslu um Hrunið sem rann-
sóknarnefnd Alþingis vinnur
nú ötullega að. Væri ekki mikill
hagur fyrir nefndarmenn ef þeir
byndu sig ekki við lagamál held-
ur notfærðu sér alla þá mögu-
leika sem felast í tungumálinu,
orðtækjum þess og öllum þeim
þýðingarlánum sem völ er á? Þá
slyppu þeir við að þurfa að end-
urtaka í sífellu á eins álappaleg-
an hátt og raun ber vitni að birt-
ing þeirrar skýrslu sem svo mjög
er beðið eftir muni enn frest-
ast um eina viku, tvær vikur,
fram að næstu mánaðamótum,
fram í miðjan næsta mánuð, og
þar fram eftir götunum, eins og
segir í tilkynningum sem allir
eru orðnir dauðleiðir á að heyra
og taka með æ meiri tortryggni.
Þá gætu þeir komið með alveg
bitastæðar skýringar á töfinni
sem allir hlytu að taka alvarlega.
Þeir gætu t.d. sagt – og eitt úti-
lokar engan veginn annað held-
ur er hægt að nota skýringarnar
allar hverja á eftir annarri eins
lengi og þurfa þykir:
„Ákveðið hefur verið að birta
skýrsluna daginn þegar alþingis-
menn eru að búa sig undir tvöfalt
hátíðahald árið sem jólin ber upp
á páska, svo þeir geti lesið hana
léttir í lund og meðtekið í rétt-
um anda. Hún verður bundin inn
í líki konfektkassa svo auðveld-
ara verði fyrir þingmenn að láta
hana ganga sín á milli í þingsal.“
„Til að sýna samstöðu með
Grikkjum sem eiga í svipuðum
erfiðleikum og við Íslending-
ar og eru einnig að setja saman
rannsóknarskýrslu um málið
hefur verið talið rétt að birta
báðar skýrslurnar samtímis á
hinum grísku kalendum. Þess
vegna verður hún einnig prentuð
á grísku höfðaletri og með bús-
trófedon.“
„Til að auðvelda fyrir viðræð-
ur um aðild Íslendinga að Evr-
ópusambandinu og fá góðvild
Evrópuþjóðanna, þannig að þær
bjóði okkur upp á góða og hag-
stæða skilmála, verður skýrslan
birt á messudegi hins ginnhelga
Glinglinusar, sem er almennur
frídagur í álfunni og helgaður
sívaxandi Evrópusamstarfi.“
„Þar sem skýrslan er nú þegar
orðin níu bindi, sem eru hvert
um sig upp á 2.000 blaðsíður
fyrir utan viðauka, og úr henni á
enn eftir að teygjast, er augljóst
að íslenskur almenningur þarf
að fá drjúgan tíma til að lesa
hana og meðtaka og sporðrenna
öllum þeim ógrynnum upplýs-
inga sem hún hefur að geyma.
Því er nú talið rétt að bíða með
birtingu fram í viku hinna fjög-
urra fimmtudaga.“
„Búast má við því að skýrslan
verði lesin og rannsökuð í þaula,
vafalaust verður hún einnig
fyrir nagandi gagnrýni. En allar
slíkar umræður eru mjög til
skilningsauka fyrir Íslendinga
og munu leiða þá í allan sann-
leika um það í hvaða sósu þeir
voru étnir. Til að auðvelda fyrir
því hefur nú verið ákveðið að
fresta birtingu þangað til hæn-
urnar verða búnar að fá tennur.“
Heilagur Glinglinus
Tafir
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG |
UMRÆÐAN
Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir skrifar um
þróunarstyrki leikskólaráðs
Nýlega fengu 16 leikskólar Reykjavík-urborgar afhenta þróunarstyrki leik-
skólaráðs. Mikil sátt er í leikskólaráði
um að skera ekki niður þessa mikilvægu
styrki sem veita skólunum tækifæri til að
vinna með nýjar hugmyndir, auka sam-
starf á milli leikskóla, hefja samstarfs-
verkefni og stunda rannsóknir. Sumir telja að slík-
ir sjóðir geti beðið á meðan það versta gengur yfir
í efnahagslífinu en það getur verið afar dýrkeypt.
Ekki þarf alltaf fjármagn til að skólaþróun eigi sér
stað en í mörgum tilfellum er nauðsynlegt að veita
starfsfólki stuðning til að hittast, gera tilraunir og
tengjast.
Á síðastliðnum tveimur árum hefur umhverfi
leikskóla, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu,
gengið í gegnum miklar öfgar. Fyrir hrun beindust
öll spjót að leikskólum vegna manneklu, lokana og
biðlista. Vegna manneklu var lítill tími til þróun-
ar skólastarfs því öll orkan fór í að leita að starfs-
fólki. Atvinnulífið lét í sér heyra og foreldrar voru
undir miklum þrýstingi og unnu mikið frá börnum
sínum. Nokkrum vikum eftir hrun bank-
anna fylltust leikskólarnir af starfsfólki,
ró færðist yfir starfsemina og foreldr-
ar áttu fleiri samverustundir með börn-
um sínum. Starfsfólk á auðveldara með
að vinna verkefni fyrir skólastigið þegar
starfsmannahald er stöðugt og gott. Við
tóku annars konar krefjandi verkefni sem
fólu í sér samstarf og samvinnu foreldra,
starfsmanna og borgaryfirvalda til að
stuðla að hagræðingu í 10 milljarða króna
leikskólakerfi.
Á þessu kjörtímabili hafa leikskólar þannig
þurft að glíma við afar ólíkt ytra umhverfi. Alltaf
er umhverfi barnsins, nám þess og umönnun, það
sem allir leitast við að tryggja að sé til fyrirmynd-
ar. Samkvæmt skoðanakönnunum eru foreldrar
himinlifandi með leikskólana og börnin læra meira
en við fullorðna fólkið getum ímyndað okkur. Þessi
þjónusta og námsþróun leikskólabarna er aðeins
tryggð til framtíðar með öflugu faglegu starfi í
skólunum. Slíkt er nauðsynlegt að styðja við. Skól-
arnir þurfa tækifæri og tíma til að skoða og end-
urskoða og prófa eitthvað nýtt – allt með það að
markmiði að hvert og eitt leikskólabarn blómstri.
Höfundur er borgarfulltrúi.
Mikilvægir styrkir
ÞORBJÖRG HELGA
VIGFÚSDÓTTIR
Búast má við því að skýrslan
verði lesin og rannsökuð í
þaula, vafalaust verður hún
einnig fyrir nagandi gagnrýni.
Upptekinn
Matthías Imsland, stjórnarformaður
Fjölskylduhjálpar Íslands, trúir því
ekki að Ásgerður Jóna Flosadóttir hafi
dregið þá sem leita til samtakanna í
dilka eftir þjóðerni. Hann hafi þó ekki
náð að kynna sér viðtal við Ásgerði
Jónu í Fréttablaðinu, þar sem hún
sagðist hafa tekið alla Íslendinga
fram fyrir í röðinni. Matthías telur
að um misskilning hljóti að vera að
ræða. „Menn spá ekkert í þjóðerni
hjá Fjölskylduhjálpinni,“ segir
hann. Mikið má stjórnarformaður
Fjölskylduhjálparinnar vera upp-
tekinn, ef hann getur ekki einu
sinni kynnt sér mjög alvarlegar
ásakanir í garð stofnunarinnar.
Annað viðmót
Mælirinn er fullur, sagði Þorsteinn
Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, á
árshátíð fyrirtækisins á dögunum. Átti
hann við framkomu ríkisstjórnarinnar
við útgerðarmenn. „Við munum láta í
okkur heyra á annan hátt hér á landi
en áður,“ bætti hann við. Ekki er vitað
með hvaða hætti útgerðarmenn
láta heyra í sér næst – en hver
veit, kannski verða þeir kurteisir
og prúðmannlegir.
Hver er Hannes?
Hannes Hólmsteinn
Gissurarson leikur
sér með gríska
goðafræði í pistli
á Pressunni. Að hans mati var Davíð
Oddsson í hlutverki Kassöndru í
aðdraganda hrunsins, en Kassandra
var dæmd til að sjá allt fyrir en enginn
trúði henni. Ingibjörg Sólrún var hins
vegar Pandóra, sú sem lauk upp kistu
sinni og sleppti lausri alls kyns óáran.
En hver var þá Hann-
es, hægri hönd
Davíðs? Kannski
hin málglaða Ekkó
– sem var ókleift
að segja nokkuð
annað en það
síðasta sem hún
heyrði.
bergsteinn@
frettabladid.is
Viðarhöfða 6 - Reykjavík / Bæjarhrauni 12 - Hafnarfirði
www.sindri.is / sími 575 0000
Verslanir
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
10
07
89
DW743
Vinsælasta veltisögin
frá DeWalt
Afl: 2000 W
Blaðstærð: 250 mm
124.900 kr. (með VSK)
Allt veltur
á söginni!
Þ
eim sem láta sig jafnrétti kynjanna varða þykir oft sem
baráttan sækist seint. Og ekki bara seint því ýmis teikn
eru um að það sem ætti að ganga áfram virðist fara aftur
á bak.
Dæmi um þetta er að svo virðist sem staðlaðar og gam-
aldags kynjaímyndir séu jafnvel sterkari nú en þær voru fyrir svo
sem áratug. Klámvæðingin sem hefur orðið í vestrænu samfélagi
ýtir undir þessar gömlu kynjaímyndir þar sem karlinn er gerand-
inn, sá sem valdið hefur, og konan fyrst og fremst andlag í höndum
hans, ekki vitsmunavera með frjálsan vilja og þarfir.
Það er kunnara en frá þurfi að segja að langt er í land að launajafn-
rétti náist og í áhrifastöðum flestum hallar mjög á hlut kvenna.
Skref fram á við í átt til kynjajafnréttis er ótvírætt að hlutfall
kvenna í sölum Alþingis hefur aukist til muna. Undir lok síðasta
þings höfðu þó nokkrar konur tekið sæti á þingi í stað karla sem
hætt höfðu þingmennsku þannig að kynjahlutfallið hafði jafnast
verulega miðað við 31 prósent sem var hlutur kvenna á þingi eftir
kosningarnar 2007. Eftir kosningarnar sem fram fóru fyrir 11 mán-
uðum er kynjahlutfall á Alþingi Íslendinga hærra en nokkru sinni
fyrr þegar 43 prósent þingmanna eru konur.
Ætla má að bein tengsl séu milli kynjahlutfalls í þingsölum og
þeirra mikilvægu skrefa sem stigin hafa verið í átt til kynjajafn-
réttis í lagasetningu undanfarið ár.
Fyrsta skrefið var samþykkt á breytingu á almennum hegning-
arlögum þar sem kaup á vændi eru gerð refsiverð. Fyrsti flutnings-
maður þess frumvarps var stjórnarþingmaðurinn Atli Gíslason.
Annað skrefið var samþykkt breytingatillögu minnihluta við-
skiptanefndar á frumvarpi til laga um hlutafélög og einkahlutafélög
sem varðaði hlutfall kynja í stjórnum fyrirtækja.
Þriðja skrefið var svo samþykkt laga um breytingu á lögum um
veitingastaði, gististaði og skemmtanahald en þar var um að ræða
þingmannafrumvarp þar sem fyrsti flutningsmaður var stjórnar-
andstöðuþingmaðurinn Siv Friðleifsdóttir.
Í frétt Fréttablaðsins af samþykkt frumvarps Sivjar lét hún þau
orð falla að sér þætti sem ferskur blær kynjajafnréttis léki nú um
Alþingi. Sömuleiðis sagði hún að sér fyndist lýðræðislegri áherslur
einkenna starf þingsins og að þingið væri farið að taka af skarið
gagnvart framkvæmdavaldinu. Sem dæmi nefndi hún að ákvæðið
um kynjakvóta hefði ekki verið í upphaflegri gerð frumvarps til
laga um hlutafélög og einkahlutafélög heldur bæst við í meðförum
þingsins. „Þingið er að efla sig, að taka svona róttæka stefnu í jafn-
réttismálum,“ sagði Siv í samtali við blaðið.
Breytingar á lögum sem lúta að jafnrétti kynjanna eru ævinlega
umdeildar. Svo hefur einnig verið um þær þrjár lagabreytingar sem
hér er getið.
Jafnréttissinnar fagna þó flestir að löggjafinn skuli hafna þeirri
birtingarmynd kynbundins ofbeldis sem vændi og nektardans eru.
Sömuleiðis stuðningi löggjafans við að auka jafnræði kynja í stjórn-
um fyrirtækja.
Alþingi hefur samþykkt þrenn lög á tæpu ári
sem öll eru lóð á vogarskálar kynjajafnréttis.
Þrír mikilvægir
áfangar
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR SKRIFAR