Fréttablaðið - 01.04.2010, Blaðsíða 18

18 1. apríl 2010 FIMMTUDAGUR
Eignaleigufyrirtæki taka
ekki vel í hugmyndir
félagsmálaráðherra um
að færa erlend bílalán
yfir í íslenskar krónur og
lækka þar með eftirstöðvar
þeirra um á að giska þriðj-
ung að meðaltali. Einungis
er rætt um niðurfærslu
þess sem eftir stendur af
lánunum, engar umræður
um afturvirkar leiðrétting-
ar hafa farið fram, sam-
kvæmt heimildum Frétta-
blaðsins.
Ingvi Örn Kristinsson, ráðgjafi
félagsmálaráðherra, segir við
Fréttablaðið að vonir standi til að
samningar takist fljótlega og að öll
fjögur fyrirtækin bjóði viðskipta-
vinum að færa eftirstöðvar bíla-
lána í íslenskar krónur með 15 pró-
senta álagi frá og með 1. maí.
Slíkt mundi hafa í för með sér
um 50 milljarða niðurfærslu eða
um þriðjung af þeim um 150 millj-
örðum sem fyrirtækin fjögur eiga
útistandandi í um það bil 49.000
samningum.
Það er ekki á forstjórum stærstu
fyrirtækjanna á markaðnum að
heyra að þeir deili bjartsýninni
með Ingva Erni.
Ómögulegt að flytja lánin
Forstjóri Lýsingar segir alveg
skýrt að það fyrirtæki geti ekki
staðið undir því að flytja þessi
lán yfir í krónur. „Við eigum ekki
möguleika á því vegna þeirra
reglna sem okkur eru settar. Okkur
ber skylda til að halda gjaldeyris-
jöfnuð og hafa eiginfjárhlutfall í
lagi,“ segir Halldór Jörgensson.
Hann finnur að stjórnsýslu félags-
málaráðherra sem hefur þrýst á
fyrirtækin um að fara þessa leið.
„Við höfum aldrei séð nákvæmlega
útfærðar tillögur félagsmálaráð-
herra,“ segir hann, kveðst aðeins
hafa í fórum sínum tvö tölvubréf
þar sem ráðuneytið leggur að Lýs-
ingu að flytja bílalán yfir í íslensk-
ar krónur.
Fjórir aðilar eru á markaðnum
með erlend bílalán til einstakl-
inga; SP, Íslandsbanki, Lýsing og
Avant. Lánin eru hluti af almennri
starfsemi Íslandsbanka. SP er
dótturfyrirtæki Landsbankans.
Avant er í eigu skilanefndar Glitn-
is, sem vinnur að því að afla fjár
upp í þrotabú hins fallna banka.
Lýsing er dótturfyrirtæki Existu
og hefur ekki aðgang að innlendu
lánsfé en hefur endurlánað gjald-
eyri til bílakaupa sem fenginn er
að láni frá Deutsche Bank. Það sem
Lýsing innheimtir af lánum fer til
að greiða skuldirnar við Deutsche
Bank.
Eins og kunnugt er hafa Íslands-
banki og Landsbanki verið endur-
fjármagnaðir innanlands eftir
hrunið. Gengið hefur verið út frá
að við þá endurskipulagningu hafi
verið skilið eftir svigrúm til að
mæta afskriftum og útlánatapi.
Lýsing og Avant eru hins vegar
talin í annarri stöðu. Í tilviki Lýs-
ingar yrðu afskriftir til þess að
eiginfjárhlutfallið færi undir lög-
boðið lágmark, samkvæmt heim-
ildum Fréttablaðsins, og fyrir-
tækið mundi ekki lengur uppfylla
skilyrði fyrir óbreyttri starfsemi
sem fjármálafyrirtæki. Gjaldþrot
blasa við.
Hugmyndir ráðherra óljósar
Alls eru um 15.500 bílasamning-
ar í gildi hjá SP, eða um þriðjung-
ur af heildarfjöldanum á markaði.
Kjartan G. Gunnarsson, forstjóri
SP, segir að fyrstu hugmyndir
félagsmálaráðherra um að færa
lán niður í 110 prósent af mark-
aðsverði hafi verið óraunhæfar
og hefðu skilað mestum ávinningi
fyrir þá sem tóku hæsta lánshlut-
fall vegna dýrra lúxusbíla.
Hann segist hins vegar alveg
tilbúinn til að vinna út frá nýjustu
hugmynd ráðherrans um að færa
lánin yfir í krónur með 15 prósent
álagi á vísitölu. Hugmyndin sé
hins vegar óljós og engin áþreifan-
leg tillaga frá ráðherranum liggi
fyrir. Fram undan sé mjög tíma-
frek vinna í málinu og algjörlega
óraunhæft sé að miða við að breyt-
ingin geti tekið gildi í maí.
Kjartan segir að frá hruni
hafi SP lagt sig fram við að leysa
greiðsluvandræði einstaklinga
með ýmsum úrræðum. „Við vilj-
um koma lánunum niður í það horf
að fólk geti borgað af þeim og bíla-
sala fari í gang aftur,“ segir hann.
Viðskiptavinir geti þegar fengið að
flytja lán yfir í krónur og lækka
höfuðstólinn með því um 22 pró-
sent að meðaltali. Það sé því rangt
hjá ráðherranum að fyrirtækin
hafi ekkert gert.
Eins og kunnugt er hefur Hæsti-
réttur til meðferðar mál um lög-
mæti þess að veita almenningi bíla-
lán sem tengd eru gengi erlendra
gjaldmiðla. Óvíst er hvenær dómar
falla. Verði þessi yfirfærsla í krón-
ur að veruleika mundi hún ekki ýta
þessum dómsmálum út af borðinu.
Fallist Hæstiréttur á ítrustu kröf-
ur lántakenda er því hugsanlegt að
endurreikna þurfi stöðu bílalánanna
enn á ný að gengnum dómi, hver
sem verða örlög hugmyndarinnar
um að færa bílalánin yfir í krónur
með 15 prósent álagi á vísitölu.
Lýsing yrði gjaldþrota
BÍLALÁN Staða fyrirtækja á bílalánamarkaði er mjög mismunandi. Sum vilja ræða nánar hugmynd félagsmálaráðherra um
yfirfærslu, önnur segja að slík yfirfærsla reki þau í þrot. Það á til dæmis við um Lýsingu sem ekki hefur aðgang að innlendu
lánsfé. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
FRÉTTASKÝRING: Bílalán færð yfir í íslenskar krónur
PÉTUR GUNNARSSON
peturg@frettabladid.is
Fundur utanríkisráðherra fimm af aðildarríkjum Norðurskautsráðsins, sem
haldinn var í Kanada í byrjun vikunnar, hefur enn á ný vakið athygli á mik-
ilvægi norðurskautsins, sem mun aukast eftir því sem andrúmsloft jarðar
hlýnar og ísinn bráðnar.
■ Hve stórt er Norður-Íshafið?
Norður-Íshafið er minnst heimshafanna fimm, en ekkert ótvírætt samkomu-
lag er um hvar mörk þess liggja. Einfaldasta skilgreiningin er kannski sú að
miða við norðurheimskautsbauginn á 66°32‘ norðlægrar breiddar. Samkvæmt
þeirri skilgreiningu nær hann suður að norðurströnd Íslands. Aðrar skil-
greiningar miða við hitastig, og er þá oftast miðað við að meðalhiti hlýjasta
mánaðar ársins fari ekki upp fyrir 10 gráður. Samkvæmt þeirri skilgreiningu er
Ísland einnig á jaðri þessa hafsvæðis.
■ Er ísinn að hverfa?
Þrátt fyrir hlýnun jarðar bendir ekkert til þess að Norður-Íshafið verði nokkurn
tímann fært almennum skipaferðum að vetri til. Sumarbráðnun hefur hins
vegar aukist verulega síðustu árin. Ísinn allur er þynnri en hann var og skipa-
ferðir eru nú þegar mögulegar á sumrin. Haldi svo fram sem horfir verður
Norður-Íshafið íslaust að mestu að sumri til eftir þrjá til fimm áratugi.
■ Hvaða siglingaleiðir opnast?
Í meginatriðum verða þrjár siglingaleiðir yfir Norður-Íshaf mögulegar innan
fárra áratuga. Norðausturleiðin meðfram norðurströnd Rússlands hefur
opnast á sumrin undanfarin ár og verður opin æ lengur yfir sumartímann, en
er erfið fyrir stór skip vegna grynninga á leiðinni. Norðvesturleiðin meðfram
norðurströnd Kanada hefur einnig verið að opnast, en hún verður ávallt erfið
vegna íshröngls á mjóum sundum milli eyja. Leiðin þvert yfir pólinn verður
styst og á endanum kannski auðveldust yfirferðar á sérútbúnum risaskipum,
sem nú þegar eru á teikniborðinu.
FBL-GREINING: Norður-Íshafið
Breytingar í norðri
Um 49.000 aðilar eru nú með bílalán. Um 90 prósent þeirra taka breyt-
ingum í samræmi við gengi erlendra gjaldmiðla. 70-80 prósent þessara
lána voru tekin á árunum 2006 og 2007 þegar gengi krónunnar var hvað
sterkast. Frá árslokum hefur gengisvísitalan hækkað um 90 prósent. Í dag
er verðmæti þessara lána samtals um 150 þúsund milljónir króna, eða
150 milljarðar.
Fjögur fyrirtæki hafa veitt bílalán í erlendri mynt.
■ SP er dótturfyrirtæki Landsbankans (NBI).
■ Hjá Íslandsbanka eru bílalán hluti af almennri starfsemi bankans.
■ Avant er eign skilanefndar Glitnis.
■ Lýsing er í eigu Exista. Eignir þess hafa verið veðsettar Deutsche Bank.
Félagsmálaráðherra hefur undanfarnar vikur þrýst á þessi fyrirtæki að
afskrifa hluta af bílalánum almennings, sem eru í mörgum tilvikum mun
hærri en endursöluverð bílsins sem settur var að veði til tryggingar láninu.
Upphaflega var rætt um að færa lánin niður þannig að það sem væri
umfram 110% af markaðsverði félli niður. Gagnrýnt var að sú aðferð
mundi fyrst og fremst nýtast eigendum dýrra bíla.
Á flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar um síðustu helgi sagði Árni Páll
Árnason félagsmálaráðherra frá því, að hann vonaðist til að ná samning-
um við fyrirtækin um að færa bílalán yfir í krónur. Lánin yrðu verðtryggð
en bæru síðan 15 prósent álag.
Álagið dregur úr tjóni fyrirtækjanna og mætir vaxtamun en algengt
er að bílalán í erlendri mynt hafi borið 2-3 prósent vexti en vextir lána
í íslenskum krónum eru mun hærri, eins og kunnugt er. Samkvæmt
upplýsingum Fréttablaðsins er miðað við 7,95 prósent vexti verðtryggðra
bílalána eftir yfirfærslu í krónur.
Skulda 150.000.000.000 krónur í bílalán
OPIÐ
skírdag,
laugardag og
annan í páskum
frá kl. 11-17
ís og annað góðgæti fyrir
börnin annan í páskum