Fréttablaðið - 07.04.2010, Blaðsíða 8

7. apríl 2010 MIÐVIKUDAGUR
Næstu kynningarfundir:
Miðvikudaginn 21. apríl kl. 11.40–12.30
Mánudaginn 3. maí kl. 11.40–12.30
Fundirnir verða haldnir á Háskólatorgi, stofu 101. Allir velkomnir.
Skoraðu á þig
og taktu skrefið!
MBA-nám við Háskóla Íslands
Kynningarfundur um MBA-nám á morgun,
fimmtudaginn 8. apríl, kl. 17.00–18.00.
www.mba.is
PI
PA
R\
TB
W
A
\
SÍ
A
1
00
86
3
Hver er svona
lítil og sæt?
Ótrúlega lítil og nett Dell
Inspiron Mini
Innifalið:
Netfrelsi frá Vodafone
Innbyggt 3G netkort
5 GB gagnamagn innifalið í 1 mán.
0 kr. útborgun
og 6.990 kr. á mán. í 12 mán.
eða 79.990 kr. staðgreitt.
Nánari upplýsingar á vodafone.is
og í síma 1414.
VÍSINDI, AP Hlátur er frumstætt
atferli og fyrsta tjáningarform
okkar. Apar hlæja. Hundar og
rottur hlæja. Og smábörn byrja
að hlæja löngu áður en þau læra
að tala.
Enginn þarf að kenna okkur að
hlæja. Við byrjum bara að hlæja,
stundum ósjálfrátt og jafnvel gegn
vilja okkar.
Kannski kemur það á óvart að
einungis í tíu til fimmtán prósent
tilvika sprettur hláturinn af því að
einhver hafi sagt eitthvað fyndið.
Þetta fullyrðir þó taugasérfræð-
ingurinn Robert Provine, sem
hefur áratugum saman rannsak-
að hlátur.
Hann segir hlátur sjaldnast
vera viðbrögð við brandara, held-
ur viðbrögð manna í félagslegum
aðstæðum. „Hlátur er fyrst og
fremst félagslegt fyrirbæri,“ segir
hann. „Forsenda hláturs er önnur
manneskja.“
Provine er prófessor við háskól-
ann í Maryland. Hann segist hafa
krufið hláturinn og komist að
kjarna hans.
„Allir tungumálahópar hlæja
„ha ha ha“ nokkurn veginn eins,“
segir hann. „Hvort sem menn tala
mandarín-kínversku, frönsku eða
ensku, þá skilja allir hlátur. Það er
ákveðinn mynsturgjafi í heilanum
sem framleiðir þetta hljóð.“
Hvert „ha“ tekur um það bil
fimmtánda part úr sekúndu. Ef
menn hlæja hægar eða hraðar en
það, þá hljómar það ekki eins og
hlátur.
Heyrnarlausir hlæja án þess að
heyra og fólk í síma hlær án þess
að sjá, segir Provine, og vill með
þessu sýna fram á að hlátur er ekki
byggður á einu skilningarviti held-
ur á félagslegum samskiptum.
Hláturinn er ekki heldur bund-
inn við manneskjur, því simpansar
kitla hver annan og hlæja meira að
segja þótt annar simpansi þykist
bara kitla þá.
„Einmitt það kemur sterklega
til greina sem elsti brandarinn,“
segir Provine. „Platkitlið, það er
virkilega frumstæður húmor.“
Annar hláturfræðingur, Jaak
Panksepp, sálfræðiprófessor við
Bowling Green-háskólann, hefur
einnig rannsakað rottur sem hlæja
þegar hann kitlar þær. Og þeim
finnst það greinilega skemmti-
legt því þær koma aftur og aftur
til prófessorsins þegar hann kitlar
þær.
Með því að rannsaka rottur
hefur vísindamönnunum tekist að
átta sig á því hvað gerist í heilan-
um þegar við hlæjum. Hláturinn
framkallar í heilanum efni sem
dregur úr áhyggjum og þung-
lyndi.
„Þetta snýst um ánægjuna,
jákvæða þátttöku í lífinu,“ segir
Panksepp. gudsteinn@frettabladid.is
Hláturvísindi eru
ekkert gamanmál
Þegar vísindamenn koma sér fyrir í verslunarmiðstöðvum til að fylgjast með
fólki hlæja eru þeir ekki á höttunum eftir bröndurum. Þeir eru enn að reyna að
átta sig á þessu frumstæða fyrirbæri sem dregur úr áhyggjum og þunglyndi.
SVONA HLÆJA DJÁKNAR Hláturinn er fyrst og fremst félagslegt fyrirbæri, segja þeir sem krufið hafa fyrirbærið. NORDICPHOTOS/AFP