Fréttablaðið - 07.04.2010, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 7. apríl 2010 13
Hluti af stofnanaveldinu íslenska – sá hinn sami og
vildi ljúka Icesave-samningun-
um sem fyrst í sumar – leggur
sig nú í líma við að sýna fram
á að frestun samninganna hafi
valdið okkur ómældu tjóni.
Reyndar ekki alveg ómældu
– í eiginlegri merkingu – því
sumir hafa reiknað meint tjón
af nokkurri nákvæmni. Hér eru
á ferðinni auk Fréttablaðsins,
fræðimenn, núverandi og fyrr-
verandi við Háskóla Íslands,
hagdeild ASÍ, nokkrir starfs-
menn Seðlabankans og stjórn-
málamenn, núverandi og fyrr-
verandi.
Þessir aðilar eiga það flestir
sammerkt að vitna óspart hver
í annan og gera þannig fullyrð-
ingu eins að eigin rökstuðningi,
án þess þó að fullyrðingin hafi
verið annað en getgátur einar.
900 milljarðar!
Þó eru á þessu undantekning-
ar. Tölfræðingur nokkur gaf
sér þannig að hagvöxtur á síð-
asta ári hefði orðið þremur pró-
sentustigum meiri en raunin
varð, ef gengið hefði verið
frá Icesave án nokkurra tafa.
Þetta út af fyrir sig er sér-
kennilegur líkindareikningur
því þetta hefði þýtt að Ísland
hefði búið við meiri hagvöxt
en flest grannríki okkar, sem
varla getur talist líklegt í kjöl-
far efnahagshrunsins. Hvað
um það. Fræðingurinn reikn-
aði þennan hagvaxtarávinning
inn í ókominn tíma og núvirti
síðan með þeirri niðurstöðu að
Ísland væri að tapa 75 milljörð-
um á mánuði á Icesave-töfinni,
alls 900 milljörðum á heilu ári.
Ég verð að játa að þessar reikn-
ingsaðferðir eru ofar mínum
skilningi. Með því að gefa sér
sambærilegar forsendur mætti
finna út að einstaklingur sem
yrði af 10 þúsund króna mán-
aðarlegum greiðslum í eitt
ár (og sá tekjustraumur yrði
reiknaður inn í ókominn tíma
og núvirtur með sama hætti)
myndi tapa 200 þúsund krónum
á mánuði!
ASÍ sér bara stóriðju
Síðan eru það útreikningar
Alþýðusambands Íslands sem
fann það út að Icesave-töfin
kostaði 50 milljarða á ári. Að
sögn Fréttablaðsins reiknaði
hagdeild sambandsins þetta út
fyrir blaðið. Í umfjöllun þess
kemur fram að forsendurn-
ar eru fyrst og fremst bundn-
ar stóriðju, frestun á álveri
í Helguvík og endurnýjun í
Straumsvík. Ég tel að hér skorti
tvennt. Í fyrsta lagi að skýra
betur hvernig töf á Icesave
valdi því að ekki er hægt að
endurnýja búnað í Straumsvík.
Sama gildir um Helguvík, þar
er það óvissa um orkuöflun sem
öðru fremur veldur töfum. Í
öðru lagi þyrfti að fá útlistanir
Alþýðusambandsins á áhrifum
þessara stóriðjuframkvæmda
eftir að uppbyggingu lýkur.
Slíkum langtímaáhrifum erum
við nú að kynnast eftir fram-
kvæmdirnar við Kárahnjúka og
á Reyðarfirði, sem höfðu í för
með sér innflutning á vinnu-
afli og víðtæk ruðningsáhrif en
ekki þá varanlegu atvinnusköp-
un sem vænst var – af margra
hálfu. ASÍ, samkvæmt frásögn
Fréttablaðsins, tengir Icesave-
töfina fyrst og fremst áhrif-
um á stóriðju og í tengslum við
hana atvinnustiginu, og reikn-
ar kostnaðinn í því samhengi.
Þarna er einnig vísað í óskil-
greinda óvissu sem valdið hafi
„erfiðleikum í fjármögnun, og
nægir þar að vísa til orða seðla-
bankastjóra um áhrif á höft og
gengið“ (Fréttablaðið 29. mars).
Hvergi hef ég séð seðlabanka-
stjóra færa rök fyrir þessum
staðhæfingum sínum! Er ekki
staðreyndin sú að íslensk orku-
fyrirtæki eru yfirskuldsett og
þurfa að gefa sér tíma til að
borga niður skuldir og þannig
endurnýja traust fjárfesta? Er
þetta ekki vandinn fremur en
töf á Icesave?
Þegar staðhæfing
verður að sannleika
Í framhaldinu tekur ritstjóri
Fréttablaðsins upp þráðinn
og vísar í málflutning ASÍ
og fleiri. Yfirlýsingar þess-
ara aðila verða að sannleika
í leiðaraskrifum Ólafs Þ.
Steph ensen ritstjóra. Margir
þessara álitsgjafa sem hann og
aðrir vísa í, halda því staðfast-
lega fram að Icesave-töfin hafi
dregið úr trúverðugleika okkar
á erlendum lánamörkuðum.
Þetta held ég að hljóti að vera
rangt. Skal ég þó játa að það
byggi ég á líkindum. Og líkind-
in eru þessi: Ríki getur varla
orðið trúverðugra með því að
skuldsetja sig yfir þau mörk
sem meira að segja Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn hefur lýst
vafasöm! Það sem er hins vegar
handfast við töfina á frágangi
Icesave er að skuldbinding-
ar ríkissjóðs koma til með að
verða miklu minni en á horfð-
ist.
Bretar og Hollendingar vilja
enn að íslenskir skattgreiðend-
ur borgi og það með vöxtum
en nú samkvæmt því sem þeir
kalla „cost of funding“, þ.e.
fyrir útlagðan kostnað þeirra
sjálfra. Þetta þýðir að ekki á
lengur beinlínis að græða á
Íslendingum! Dregur þessi
breyting úr trúverðugleika
Íslands? Hvað skyldi háskóla-
prófessorum, hagdeild ASÍ,
stjórnmálamönnum, núver-
andi og fyrrverandi og ritstjóra
Fréttablaðsins þykja um það?
Fróðlegt væri að heyra viðhorf-
in og þá ekki síður heyra rökin.
Kallað eftir rökum
Ríki getur varla orðið trúverðugra með
því að skuldsetja sig yfir þau mörk sem
meira að segja Alþjóðagjaldeyrissjóð-
urinn hefur lýst vafasöm!
Krefjumst rannsóknar á
morðum í Írak
Þó að ég hafi verið passivur félagi
í Samtökum hernaðarandstæðinga
(áður Samtökum herstöðvarand-
stæðinga) u.þ.b. frá sjálfræðisaldri
eða líklega í nær aldarfjórðung er
ég líka borgari í sjálfstæðu ríki sem
studdi móralskt og með aðstöðu
sinni innrás í Írak – enda þótt
réttilega hafi verið efast um lög-
mæti þeirra ákvarðana samkvæmt
íslenskum stjórnskipunarreglum;
það mál er óútkljáð enn. Auk þess
er ég félagi í flokki þar sem þáver-
andi formaður og utanríkisráðherra
samþykkti þessa aðild íslenska
ríkisins. Ég er líka sekur um að hafa
hvorki beitt mér gegn innrásinni
í Írak – hvorki fyrr
né síðar, a.m.k. ekki
aktivt. Ég verð að
bæta úr því.
blog.eyjan.is/gislit
Gísli Tryggvason
Ráðherrakapall
Ég held að það verði að fara mjög
varlega í að skipta utanþingsráð-
herrum út fyrir pólitískt kjörna
ráðherra. Ragna Árnadóttir og Gylfi
Magnússon stýra ráðuneytum sem
mikið mæðir á um þessar mundir.
Bæði bera þau ábyrgð á að
endurskoða löggjöf og reglugerðir
er varðar ábyrgð og leikreglur mark-
aðarins og mikilvægt að þeirra störf
séu hafin yfir pólitískan hráskinna-
leik sem oftar en ekki viðgengst á
alþingi. Það sýnir sig auk þess að
ánægja þjóðarinnar er mest með
þeirra störf, þá líklega vegna þess
að gagnvart þeim er erfiðara að
hlaupa í skotgrafirnar fyrir pólitíska
andstæðinga ríkis-
stjórnarinnar.
blog.eyjan.is/gudrid-
ur
Guðríður Arnardóttir
AF NETINU
Ögmundur
Jónasson
alþingismaður
Efnahagsmál
airgreenland.com
Fetaðu í fótspor Eiríks rauða á Grænlandi
Uppgötvaðu Grænland. Skelltu þér í rannsóknarleiðangur um rústir Hvalseyjarkirkju, Bröttuhlíðar og Garða á hinu stórbrotna
og fallega Suður Grænlandi. Þú getur siglt milli bæja um fagra firði þar sem ísjakar fljóta um. Þú hefur val um að búa á hóteli í
bænum eða feta fjallastíga og gista í heimagistingu fjárhirða.

FLUG FRÁ KEFLAVÍK TIL NARSARSUAQ, ÖNNUR LEIÐIN FRÁ AÐEINS 22.844,- ISK*
Skattar og gjöld innifalin.
*955 DKK. Miðað við VISA kortagengi 16.03.10: 23.92 ISK = 1 DKK, með fyrirvara um breytingar á gengi ISK.